Literackie obrazy kobiet. Porównanie między-epokowe i międzykulturowe 23-PPGWK21L02

Zajęcia poświęcone krytycznym zestawieniom i porównaniom kulturowych obrazów kobiet w różnych epokach i kręgach kulturowo-społecznych. Przyjrzymy się kilkunastu wzorcom / typom / stereotypom postaci kobiecych, szukając z jednej strony ich elementów stałych, z drugiej pytając o zmiany dokonujące się w ich ujmowaniu. Zwrócimy uwagę na literackie obrazy społecznej, politycznej i kulturowej sprawczości kobiet, pytając o elementy ewentualnego nowego paradygmatu ich obecności w literaturze, filmie i innych przedstawieniach (malarstwo, plakat, rzeźba itp). Interesować nas będą zarówno postaci mityczne, jak i rzeczywiste lub oddane w obrazach kulturowych (literatura, film, malarstwo, rzeźba).
Zajęcia będą się składały z trzech części. W pierwszej przyjrzymy się obrazom kobiet w dawnych kulturach starożytnych i biblijnych. Interesować nas tu będą rozmaite figuracje jak kobiece demony: empuzy, lamie, sukuby/inkuby, strzygi, larwy i lemury, syreny, w tym konkretyzacje postaci np. Liliht, Medea, Dejanira, Kirke czy Kalipso, czy też obrazowanie biblijnych postaci takich jak Judyta, Salome czy matka siedmiu synów Machabejskich. Odniesienia starożytnych obrazów zwieńczą legendarne wojowniczki Amazonki.
W drugiej części będziemy się zajmować statusem społeczno-kulturowym kobiet, interesować nas będzie pozycja kobiet domowych, heter i kurtyzan oraz władczyń w starożytności, np. postać Teodory, ale też i Debory, Aspazji czy Kleopatry. Potem przejdziemy do bardziej współczesnych obrazowych statusów kobiet, tu literackich obrazów prostytutek oraz kobiet zwodzących na manowce, stanowiących zagrożenie dla całej kultury, uwidocznionych np. w traktacie Julesa Micheleta „Czarownica” czy też „czarownic”, uwidocznionych w słynnym traktacie Heinricha Kramera i Jakoba Sprengera „Młot na czarownice”. Tłem interpretacyjnym będzie wstręt jako kategoria kulturowa definiująca kobiecość: abiektalność, awersja seksualno- płciowa do kobiet.
W części trzeciej zajmiemy się subwersywnymi obrazami kobiet: rewolucjonistkami (np. Marianny), kobietami szalonymi, zdolnymi do czynów nieokiełznanych (np. Ksenia z „Zamku Kaniowskiego” Goszczyńskiego), wyemancypowanymi „wampirkami („Narcyza” Żmichowskiej i inne), postaciami „odmieńców”, np. Marii Komornickiej/Piotra Własta lub postaci „Orlanda” Virginii Woolf, a także postaci mistyczek i przywódczyń zakonnych. Zwieńczeniem będą współczesne obrazowania kulturowe emancypantek, działaczek, polityczek i feministek. Tłem będą tu interpretacje psychoanalityczne dotyczące histerii i szaleństwa u kobiet, a także ujęcia feministyczne (feminizm różnych fal).