Religie i kościoły w przestrzeni publicznej. Oczekiwania – wątpliwości – spory (konwersatorium) 23-PPG-KO21Z05
Obecność religii i kościołów w przestrzeni publicznej nie jest zjawiskiem obojętnym. Jest szeroko społecznie akceptowana, ale jest też przedmiotem napięć i kontrowersji. Tym ostatnim zjawiskom poświęcony jest proponowany cykl wykładów. Dotyczy on zwłaszcza obecności publicznej wielkich religii monoteistycznych – islamu i chrześcijaństwa, ale w odniesieniu do społeczności dalekowschodnich dotyczy także buddyzmu i po części hinduizmu. W strukturach społecznych, w których dominuje chrześcijaństwo, problemem politycznym różnie rozwiązywanym w różnych krajach i kulturach jest ponadto obecność w przestrzeni publicznej (i historycznie i współcześnie) silnych religijnych struktur instytucjonalnych – kościołów chrześcijańskich, z kościołem rzymsko-katolickim na czele.
Proponujemy w związku z tym konwersatorium powiązane z cyklem wykładów interdyscyplinarnych naświetlających krytycznie historyczne i współczesne problemy publicznej obecności religii i kościołów „Religie i kościoły w przestrzeni publicznej. Oczekiwania – wątpliwości – spory”. W ramach konwersatorium będziemy pracowali z tekstami dotyczącymi publicznej obecności religii i kościołów – także z lekturami proponowanymi przez wykładowców wspomnianego cyklu. Uczestnictwo w konwersatorium nie wymaga koniecznie uczestnictwa w cyklu wykładowym.
Uwaga: Zajęcia wyłącznie zdalne na platformie MS Teams.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:
Orientuje się w splocie relacji i napięć społecznych związanych z obecnością religii i kościołów w przestrzeni publicznej.
Identyfikuje problemy prawne i polityczne związane z aktywnością instytucji religijnych w przestrzeni publicznej.
Identyfikuje manipulacje dyskursywne zarówno w stosunku do religii / instytucji religijnych, jak i ze strony podmiotów religijnych w stosunku do innych uczestników przestrzeni publicznej.
Krytycznie funkcjonuje w dialog↓ społecznym wokół religii.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 5,0
• dobry plus (+db; 4,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,5
• dobry (db; 4,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,0
• dostateczny plus (+dst; 3,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,5
• dostateczny (dst; 3,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,0
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak wymaganych prac, brak referatu lub eseju.
Literatura
Uwaga: przedstawiamy wykaz literatury szerszy niż to, czego przeczytania wymagamy od uczestników zajęć. Chodzi o pokazanie możliwości poszerzenia i pogłębienia problematyki zajęć. Na zajęciowej platformie MS Teams będziemy – zgodnie z tradycją naszych zajęć – proponowali w wersji elektronicznej fragmenty poniższych lektur, które uczestnicy powinni przeczytać przed zajęciami.
• Burgoński P., Gierycz M. (red.) (2014 ). Religia i polityka. Zarys problematyki, Elipsa.
• Corm G. (2015). Religia i polityka w XXI wieku, Dialog.
• Gowin J. ( 1995). Kościół po komunizmie, Znak, Kraków.
• Halliday F. (2002). Islam i mit konfrontacji. Religia i polityka na Bliskim Wschodzie, Dialog.
• Hemmerling Z,; Nadolski M. (1994 ). Opozycja wobec rządów komunistycznych w Polsce 1976–1980. Wybór dokumentów, Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa.
• Hemmerling Z., Nadolski M. (1991). Opozycja wobec rządów komunistycznych w Polsce 1956–1976. Wybór dokumentów, Ośrodek Badań Społecznych.
• Inglehart R., Norris P. (2005). Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie, Nomos
• Polak B. A., Polak T., (2016). „Fantazmatyczna maszyna Kościoła” i „pragmatyczna maszyna łupieska”: dwie największe polskie maszyny społeczne, w: Przesilenie. Nowa kultura demokratyczna, pod redakcją Jacka Kołtana, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk, str. 229-256.
• Polak B. A., Polak T. (2011). Identyfikacja elementów „uniwersalizującego myślenia eschatologicznego” odpowiedzialnych za struktury przemocy systemów uniwersalnych, w: B. A. Polak, T. Polak (red.), Porzucić etyczną arogancję. Ku reinterpretacji podstawowych pojęć humanistyki w świetle wydarzenia Szoa, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań, s. 237-271.
• Polak B. A., Polak T. (2017). Kościół wobec Państwa. Stałość i przemiany dyskursu kościelnego o kwestiach politycznych i społecznych w latach 1945–2013, w: Czyżewski M., Horolets A., Podemski K., Rancew-Sikora D. (wyd.), Polskie sprawy 1945–2015. Warsztaty analizy dyskursu, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa. str. 261-319.
• Raina P. (1998). Kardynał Wyszyński: konflikty roku milenijnego, Wydawnictwo „Von Borowiecky”, Warszawa.
• Raina P. (1994). Kościół w PRL: Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, Wydawnictwo „W Drodze”, Poznań.
• Reese T. (1999). Watykan od wewnątrz. Polityka i organizacja Kościoła katolickiego, Książka i Wiedza, Warszawa.
Literatura dotycząca badania struktur fantazmatu:
• Janion M.(1980). Projekt krytyki fantazmatycznej, W: Zło i fantazmaty. Prace wybrane, t. 3, Kraków, str. 157-184
• Żiżek S. (2001). Wzniosły obiekt ideologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Didi-Huberman G. (2008), Obrazy mimo wszystko, Universitas, Kraków.
• Tokarska-Bakir J. (2008), Legendy o krwi, W.A.B. Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: