Myśl rosyjska 09-MMR-11

Znaczenie terminu „myśl rosyjska”, jego odniesienie do filozofii, teologii i literatury rosyjskiej;
Czynniki decydujące o specyfice rozwojowej mysli rosyjskiej i jej relacji do innych dziedzin nauk; rozwój myśli rosyjskiej w ujęciu historycznym;
Synkretyzm i literaturocentryzm mysli rosyjskiej. Znaczenie rosyjskiej filozofii języka;
Okcydentalizm rosyjski. Znaczenie wystąpienia P. Czaadajewa. Pozytywizm w Rosji;
Fenomen rosyjskiej inteligencji jako specyficznego zjawiska w historii społeczeństwa i myśli rosyjskiej. Inteligencja rosyjska jako idea;
Personalizm rosyjski jako tendencja i zorganizowany ruch. Personalistyczne ujęcie nauki i naukowości;
Rosyjski kosmizm (np. Fiodorow) na tle tendencji epoki. Związki z ideą poczwiennicką, systemem Sołowjowa. Idea ekologiczna w myśli rosyjskiej;
Ruch eurazjatycki a nurt scytyjski w literaturze rosyjskiej;
Działalność Pawła Florenskiego jako naukowca i myśliciela. Imiona na tle statusu słowa w myśli rosyjskiej. Filozofii imienia i „imiesławie”;
Rosyjska idea M. Bierdiajewa. Wizja Rosji i rosyjskości w kontekście idei dialogu interkulturowego

Cele kształcenia

zapoznanie ze specyfiką funkcjonowania terminu „myśl rosyjska” przekazanie wiedzy w zakresie wybranych zjawisk decydujących o specyfice myśli rosyjskiej przekazanie pogłębionej wiedzy nt. najważniejszych zjawisk i prądów myśli rosyjskiej, ich ewolucji i ich związkach z innymi dziedzinami życia duchowego kształtowanie umiejętności pogłębionej analizy tekstu, z uwzględnieniem specyficznego dla kultury rosyjskiej funkcjonowania terminów i kategorii humanistycznych kształtowanie umiejętność formułowania opinii o wytworach kultury i cywilizacji rosyjskiej, w tym w oparciu o ich interpretację z perspektywy kategorii myśli rosyjskiej kształtowanie umiejętności pogłębionej analizy zależności międzykulturowych i adekwatnego uczestnictwa w dialogu interkulturowym

Kierunek studiów

filologia rosyjska

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
posiada uporządkowaną wiedzę nt. specyfiki funkcjonowania terminu „myśl rosyjska” i jego odniesień do takich dyscyplin, jak: filozofia, teologia, historia literatury
ma ugruntowaną wiedzę w zakresie wybranych zjawisk decydujących o specyfice myśli rosyjskiej, ze szczególnym uwzględnieniem odniesień do kontekstu zachodnioeuropejskiego
ma pogłębioną wiedzę nt. najważniejszych zjawisk i prądów myśli rosyjskiej, ich ewolucji oraz nt. wpływu na inne dziedziny życia duchowego (literaturę, system wartości i postaw)
posiada pogłębione umiejętności badawcze, polegające na analizie tekstu, z uwzględnieniem specyficznego dla kultury rosyjskiej funkcjonowania terminów i kategorii humanistycznych
posiada umiejętność formułowania opinii o wytworach kultury i cywilizacji rosyjskiej, w oparciu o ich interpretację z rosyjskiej (wschodnio-słowiańskiej) perspektywy kulturowej
rozumie potrzebę ciągłego pogłębiania wiedzy humanistycznej, także z powodu osadzenia współczesnych zjawisk zachodzących w sferze społeczno-politycznej oraz kulturowej i artystycznej w specyficznym kontekście myśli i mentalności rosyjskiej
potrafi wykorzystać osiągniętą wiedzę do pogłębiania umiejętności w zakresie dialogu międzykulturowego, uwzględniania i doceniania odmiennych postaw kulturowych

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:
- obecność aktywny udział na zajęciach;
- systematyczne przygotowanie do zajęć;
- wykonywanie ustnych i pisemnych prac domowych i kontrolnych;
- zaliczenie śródsemestralnych prac kontrolnych, sprawdzających stopień opanowania materiału z zakresu zajęć oraz poszczególne umiejętności językowe;
- zaliczenie końcowe.

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń oraz w domu
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu kolokwium zaliczeniowego.

Skala ocen:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

1. A. Walicki, Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973;
2. A. Walicki, Rosja, katolicyzm i sprawa polska, Warszawa 2002;
3. M. Łosski, Historia filozofii rosyjskiej, przeł. H. Paprocki, Kęty 2000;
4. T. Špidlik, Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, tłum. J. Dembska, Warszawa 2000;
5. Mentalność rosyjska. Słownik, red. A. de Lazari, Katowice. 1995;
6. L. Stołowicz, Historia filozofii rosyjskiej. Podręcznik, tłum. B. Żyłko, Gdańsk 2008;
7. I. Massaka, Eurazjatyzm. Z dziejów rosyjskiego misjonizmu, Wrocław 2001;
8. Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX w., red. Lilianna Kiejzik, Łódź 2001 (cz. 1), 2002 (cz. 2)
9. H. Rarot, Rosyjska myśl filozoficzna – między kontemplacją a czynem, [w:] Duch filozofii, red. H. Jakuszko, J. Mizińska, Lublin 2005, s.177–190;
10. I. Berlin, Rosyjscy myśliciele, tłum. S. Kowalski, Warszawa 2003;
11. В. Белоусова, Генезис литературно-философского симбиоза в русской культуре, [w:] Problemy współczesnej komparatystyki, t. 3. red. H. Chałacińska-Wiertelak, K. Kropaczewski, Poznań 2007, s. 9–17;
12. M. Bierdiajew, Rosyjska idea, J.C.-S.W., Warszаwa 1999;
13. В.А. Котельников, Русская идея как философская и историко-литературная тема, „Русская литература” 1990, № 4;
14. Н. Безлепкин, Философия языка в России (К истории русской лингвофилософии), Санкт-Петербург 2002 (wybrane rozdziały);
15. П. Флоренский, Сочинения в четырех томах, т. 3 (2), Москва 2000: szczególnie rozdział: Имена (Ономатология);
16. Ja – Inny. Wokół Bachtina, red. D. Ulicka, t. 1, 2, Kraków 2009;
17. М.М. Бахтин. Pro et contra. Личность и творчество М.М. Бахтина в оценке русской и мировой гуманитарной мысли. Антология, т. 1, Санкт-Петербург 2001;
18. М.М. Бахтин. Pro et contra. Творчество и наследие М.М. Бахтина в контексте мировой культуры. Антология, т. 2, Санкт-Петербург 2002.
19. С.Е. Ячин, Язык как основание и универсальная модель культуры, „Государство, религия, церковь в России и за рубежом” 2010, № 1, s. 14–33;
20. B. Uspienski, Religia i semiotyka, tłum. B. Żyłko, Gdańsk 2001: Rozdziały: Teologia staroruska: problem doświadczenia zmysłowego i duchowego oraz Inteligencja rosyjska jako fenomen kultury rosyjskiej;
21. T. Obolevitch, Między nauką a metafizyką: filozofia rosyjskiego kosmizmu, „Semina Scientiarum” 2007, nr 6;
22. И.И. Евлампиев, История русской метафизики в XIX-XX веках. Русская философия в поисках абсолюта, ч. I,, II, Санкт-Петербург 2000;
23. К.Г. Исупов, Русская философия (как тип творчества), „Общество, среда, развитие” 2010, № 3, s. 265–268;
24. Wokół słowianofilstwa, red. J. Dobieszewski, Warszawa 1998;
25. Wokół Szestowa i Fiodorowa, red. J. Dobieszewski, Warszawa 2007 (wybrane rozdziały).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-MMR-11 w USOSweb