Rosja w XX-XXI wieku 05-ROS-11-WschU
Uksztaltowanie się nowoczesnych ruchów społecznych i politycznych w Rosji – rewolucje rosyjskie początku XX w.
Powstanie i początki organizacji Rosji radzieckiej. Ewolucja ustrojowo-ideologiczna ZSRR. Proces budowy tożsamości radzieckiej; homo sovieticus; mity i symbole „narodowe”.
Rosja w ramach ZSRR: biurokracja i elity lokalne. Polityka narodowościowa w ZSRR, zagadnienie sowieckiego/rosyjskiego kolonializmu. Próba stworzenia narodu radzieckiego i kształtowanie się nowoczesnego narodu rosyjskiego.
Kryzys systemu sowieckiego „przyspieszenie” – pierestrojka i głasnost. Nieudana reforma ZSRR 1989-1991, rozwiązanie ZSRR.
Federacja Rosyjska jako państwo sukcesora ZSRR wewnątrz obszaru b. imperium i na arenie międzynarodowej.
Dekada Jelcyna: zachowanie dominacji Rosji na obszarze bliskiej zagranicy, kształtowanie podstaw nowego systemu politycznego. Kryzys w 1998 roku. Tendencje odśrodkowe w Rosji, samodzielność podmiotów federacji, problemy na Kaukazie (wojna czeczeńska, konflikty w Inguszetii i Dagestanie) kwestia terroryzmu.
Epoka Putina 2000-2008 – systemu tzw. demokracji sterowanej. Umocnienie pozycji międzynarodowej Rosji.
Rosja współczesna pod rządami D. Miedwiediewa i W. Putina 2008-2012. Stosunki z Chinami, USA, wojna z Gruzją i uczestnictwo w G-8, G-20 – perspektywy rozwoju Rosji.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Zna w poszerzonym stopniu terminologię z zakresu historii i historiografii, antropologii politycznej i ekonomicznej oraz wiedzy o polityce i gospodarce w zakresie odnoszącym się do dziejów Rosji w XX i XXI wieku
Posiada wiedzę na temat węzłowych problemów historii Rosji w XX i XXI wieku, dostrzega historyczne współzależności, zna i rozumie wpływ historii na rzeczywistość współczesnej Rosji.
Wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i integruje informacje dotyczące Rosji w zasobach informacji pisanych i elektronicznych
Twórczo wykorzystuje wiedzę z dziedziny nauk humanistycznych i nauk społecznych w formułowaniu hipotez i konstruowaniu krytycznych argumentacji dotyczących obszaru badań – Federacja Rosyjska
Kryteria oceniania
Obecność i aktywność na zajęciach, wykazanie się znajomością współczesnych problemów Rosji w rozmowie z prowadzącym (kolokwium zaliczeniowe)
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Podręczniki akademickie:
1. Bazylow L., Wieczorkiewicz P., Historia Rosji, Wrocław 2005;
2. Bazylow L., Historia Rosji, t. 1-2, Warszawa 1983;
3. Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002;
4. Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego,t. 1-2;
5. Marples D. R., Historia ZSRR od rewolucji do rozpadu, Wrocław 2006;
6. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D., Historia Rosji, Kraków 2009;
7. Smaga J., Rosja w XX stuleciu, Kraków 2002;
8. Smaga J., Narodziny i upadek imperium. ZSRR 1917 – 1991, Kraków 1992;
9. Smoleń M., Stracone Dekady. Historia ZSRR 1917 – 1991, Warszawa 1994;
Pozostała literatura:
1. Appelbaum A., Gułag, Warszawa 2005;
2. Besanson A., Świadek wieku, tom I, Warszawa 2006;
3. Bonusiak W., Sowa K. Z. (red.), Rosja. Kontynuacja czy punkt zwrotny?, Rzeszów 1994;
4. Brązkiewicz B., Psychiatra radziecka jako instrument wali z opozycją polityczną w latach 1918 – 1984, Toruń 2004;
5. Bryc A., i inni (red.), Bezpieczeństwo obszaru poradzieckiego, Warszawa 2011;
6. Ciesielski S., Hryciuk G., Srebrakowski A., Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim, Toruń 2004;
7. Conquest R., Wielki terror, Warszawa 1997;
8. Dobrusin W., Skradzione gwiazdy. Rosja jakiej nie znacie, Warszawa 2008;
9. Figes O., Tragedia Narodu. Rewolucja rosyjska 1891-1924, Wrocław 2009;
10. Figes O., Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji, Warszawa 2008;
11. Furier A., Dekada Jelcyna. Uwarunkowania przemian społecznych i politycznych 1991-2000, Szczecin 2003;
12. Gessen M., Putin. Człowiek bez twarzy, Warszawa 2012;
13. Głosek M., (red.), Katyń w świetle badań terenowych 1994 – 1995, Toruń 2003;
14. Gorbaczow M., Przebudowa i nowe myślenie, Warszawa 1988;
15. Graczow A., Gorbaczow, Warszawa 2003;
16. Heller M., Siódmy sekretarz. Blaski i nędza Michaiła Gorbaczowa, Lublin 1993;
17. Hrycak J., Historia Ukrainy 1772 -1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000;
18. Jaśkiewicz L., Absolutyzm rosyjski w dobie rewolucji 1905-1907, Warszawa 1982;
19. Malendowski W., Zimna wojna. Sprzeczności, konflikty i punkty kulminacyjne w radziecko – amerykańskiej rywalizacji, Poznań 1994;
20. Malia M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917 – 1991, Warszawa 1998;
21. Marciniak W., Rozgrabione Imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2001;
22. Maryański A., Związek Radziecki, zarys geografii ekonomicznej regionów, Warszawa 1979;
23. Miedwiediew R., Chruszczow. Biografia polityczna, Warszawa 1990;
24. Miedwiediew R., Ludzie Stalina, Warszawa 1989;
25. Miedwiediew R., Pod osąd historii, t 1-2, Warszawa 1990;
26. Mojsiewicz C., Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000;
27. Pichoja R.G., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991, Warszawa 2011;
28. Pipes R., Rewolucja Rosyjska, Warszawa 2006;
29. Pipes R., Rewolucja Rosyjska. Trzy pytania, Warszawa 2007;
30. Pipes R., Rosja bolszewików, Warszawa 2005;
31. Pipes R., Rosja, komunizm i świat. Wybór esejów, Kraków 2002;
32. Politkovskaya A., Rosja Putina, Warszawa 2005;
33. Potulski J., System partyjny Rosji. Tradycja i współczesność, Gdańsk 2007;
34. Radziński E., Jak naprawdę zginął car Mikołaj II, Warszawa 1994;
35. Radziński E., Rasputin, Warszawa 2000;
36. Reitschuster B., Putin. Dokąd prowadzi Rosję, Warszawa 2005;
37. Rotfeld A. D., Myśli o Rosji i nie tylko, Warszawa 2012;
38. Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata, cz. I Federacja Rosyjska; cz. II WNP, Kraków 2011;
39. Scott S., Romanowowie wczoraj i dziś, Warszawa 1994;
40. Schweizer P., Victory czyli zwycięstwo, Warszawa 1994;
41. Sobczak J., Mikołaj II - ostatni car Rosji, Warszawa 2009;
42. Słownik dysydentów, tom II, Warszawa 2007;
43. Sumienie Pierestrojki, Warszawa 1989;
44. Śmigielski R., Osierocona armia. Założenia polityki obronnej oraz Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w latach 1992-2004, Warszawa 2006;
45. Tomaszewski J., Europa Środkowo-Wschodnia 1944 – 1968. Powstanie, ewolucja i kryzys realnego socjalizmu, Warszawa 1992;
46. Trocki L., Zdradzona rewolucja, Warszawa 1991;
47. Wdowiak P., Ikony Rosji, Wrocław 2008;
48. Wiatr J., Europa postkomunistyczna. Przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, Warszawa 2006;
49. Williams B., Lenin, Wrocław 2000;
50. Włodarczyk B., Nie ma jednej Rosji, Kraków 2013;
51. Zołotowski J., (red.), Rosja XX wiek. Od utopii komunistycznej do rzeczywistości globalistycznej, Kraków 2004.
Źródła:
1. Diekrety sovetskoj vlasti, Moskva, (różne lata wydania)
2. Jurkiewicz J., Historia ZSRR 1917 – 1977. Wybór źródeł, Poznań 1979;
3. Mikołaj II i Aleksandra: nieznana korespondencja, wybór: A. Maylunas, S. Mironenko, Warszawa 1998;
4. O kulcie jednostki i jego następstwach. Referat I Sekretarza KC KPZR tow. N. S. Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR 25 lutego 1956 r.; Warszawa 1956;
5. Pamiętniki Mikołaja II, Warszawa 2006, (dostępne także jako inne wydanie, np. Dziennik Mikołaja II);
6. Reagan R., Moja wizja Ameryki. Najważniejsze przemówienia 40. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Warszawa 2004;
7. Rasputin M., Rasputin. Dlaczego? Wspomnienia córki, Warszawa 2008;
8. Reed J., Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem, Warszawa 1970;
9. Swianiewicz S., W cieniu Katynia, Warszawa 1990;
10. Wells H. G., Rosja we mgle, Warszawa 1961;
11. Wojciechowski M., Purc J., Wybrane teksty źródłowe do historii narodów ZSRR: (1801 – 1945), Toruń 1975.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: