Polityka obronności i bezpieczeństwa FR 05-POBFR-23-WschU

1. Wprowadzenie: wojna i siły zbrojne w kulturze i społeczeństwie rosyjskim. Prezentacja filmu kategorii "bojewik" jako wprowadzenie do problematyki postrzegania wojny i armii przez społeczeństwo rosyjskie oraz jako wprowadzenie do tematyki transformacji Sił Zbrojnych ZSRR w Siły Zbrojne FR.

2. Bezpieczeństwo i obronność we współczesnym świecie. Podstawowa terminologia naukowa. Rozumienie pojęcia „bezpieczeństwo” w dyskursie naukowym i politycznym. Ewolucja współczesnych konfliktów zbrojnych i polityki obronnej współczesnych państw.

3. Transformacja Sił Zbrojnych ZSRR w Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej. Siły Zbrojne ZSRR w końcowej fazie zimnej wojny – zadania i struktura. Pieriestrojka i konsekwencje interwencji w Afganistanie. Wykorzystanie sił zbrojnych w konfliktach wewnętrznych. Pucz sierpniowy 1991 – polityczna rola sił zbrojnych. Dyskusja o przyszłości sił zbrojnych w ramach WNP.

4. Rosja w światowym i europejskim systemie bezpieczeństwa.
Przejęcie przez Rosję atrybutów mocarstwowości b. ZSRR. (broń masowego rażenia, miejsce w RB ONZ) Główne układy rozbrojeniowe i ograniczające zbrojenia warunkujące potencjał militarny Rosji: NPT, ABM, INF, START I, START II, CFE. Główne cele i uwarunkowania polityki zagranicznej Rosji w strategicznych kierunkach (USA, Europa, Bliski Wschód, Azja). Potencjał militarny Rosji na tle innych państw świata.

5. Ośrodki decyzyjne kształtujące politykę obronną i bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Obronność i bezpieczeństwo w świetle Konstytucji FR. Kompetencje prezydenta, parlamentu, rządu, ministerstwa obrony, Sztabu Generalnego. Rada Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Kontrola polityczna nad nad siłami zbrojnymi. Rola „resortów siłowych” w życiu politycznym Rosji. Społeczna krytyka kompleksu wojskowo-przemysłowego.

6. Konceptualizacja polityki obronności i bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Ewolucja doktryn i innych dokumentów konceptualizujących politykę obronności i bezpieczeństwa – od Jelcyna do drugiej prezydentury Putina.

7. Międzynarodowa współpraca wojskowa Rosji
Współpraca obronna w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw. Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym. Sojusze dwustronne. Szanghajska Organizacja Współpracy. Stosunki Rosja-NATO. Rosja w walce z terroryzmem międzynarodowym. Udział Rosji w międzynarodowych akcjach humanitarnych.

8. Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej. Zadania, organizacja, rozmieszczenie, wyposażenie Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Główne kierunki rozwoju i modernizacji. Proces profesjonalizacji. Problemy i patologie w Siłach Zbrojnych. Wychowanie i ideologia we współczesnej armii rosyjskiej.

9. Przemysł zbrojeniowy Federacji Rosyjskiej i miejsce Rosji w międzynarodowym handlu uzbrojeniem i sprzętem wojskowym.

10. Pozawojskowe struktury uzbrojone i bezpieczeństwa w Federacji Rosyjskiej. Rola pozawojskowych struktur w obronności Rosji. Formacje podległe resortowi spraw wewnętrznych i służbom specjalnym, organizacje paramilitarne.

11. Rosja w konfliktach zbrojnych:
Pierwsze konflikty po rozpadzie ZSRR: Naddniestrze, Osetia, Abchazja, Karabach, Tadżykistan. SZ FR jako instrument zachowania i dobudowy kontroli nad przestrzenią postradziecką. Początki dostosowywania SZ FR do konfliktów o niskiej intensywności i początki wojen hybrydowych.

12. Rosja w konfliktach zbrojnych:
Czeczenia 1991-2015: separatyzm czeczeński, rosyjskie militarne i polityczne próby jego powstrzymania. Ewolucja konfliktu. Wojny czeczeńskie jako przykład współczesnego złożonego lokalnego konfliktu zbrojnego o globalnych aspektach. Kontrolowany kryzys. Czeczenizacja wojny czeczeńskiej – kreacja fenomenu Czeczenii Ramzana Kadyrowa.

13. Rosja w konfliktach zbrojnych:
Wojna „sierpniowa” rosyjsko-gruzińska 2008. Pierwszy przykład regularnej wojny międzypaństwowej na przestrzeni postradzieckiej. Doświadczenia z wojny 2008, słabe i mocne strony armii rosyjskiej ujawnione na jej przykładzie.

14. Rosja w konfliktach zbrojnych: Aneksja Krymu w 2014 roku. Problem Krymu 1991-2014, pierwsza faza napięć 1991-1997. Wojna hybrydowa bez przelewu krwi – wykorzystanie słabości struktur drugiego państwa, infiltracja polityczna, militarna, propagandowa i wywiadowcza jako mechanizm wsparcia secesji i aneksji.

15. Rosja w konfliktach zbrojnych: Wojna na wschodzie Ukrainy 2014-2015: wojna hybrydowa i kontrolowany kryzys.

16. Rosja w konfliktach zbrojnych: Rosyjska interwencja w konflikt w Syrii – zaangażowanie SZ FR w wieloaspektowy, wielostronny i złożony konflikt poza obszarem postradzieckim. Rosyjska obecność wojskowa w Syrii – stare i nowe aspekty: kontynuacja więzi z czasów zimnej wojny, globalna rywalizacja z USA, krytyka polityki amerykańskiej i budowanie dla niej przeciwwagi, potencjalna prorosyjskość syryjskich mniejszości etnoreligijnych.

17. Federacja Rosyjska w rywalizacji o Arktykę.
Arktyka w koncepcjach politycznych państw regionu, rola Arktyki w geopolityce, zasoby surowcowe regionu, cele i formy polityki Rosji wobec regionu (militarne, polityczne, ekonomiczne), punkty konfrontacji z innymi państwami.