Metody badań jakościowych 05-MBJ-35-Wsch

Podstawy badań empirycznych. Podejście naukowe. Badania – podstawowe pojęcia i definicje. Podstawowe elementy procesu badawczego. Problemy etyczne badań.
Jakościowe czy ilościowe - oto jest pytanie? Porównanie jakościowych i ilościowych metod badawczych.
Obserwacja czyli czujnym okiem badacza.
Jak pytać w badaniach jakościowych - wywiad i jego tajniki.
Wywiad jako technika zdobywania informacji. Badania jakościowe w Polsce i na obszarze postsowieckim
Pochwała oralności czy transkrypcja i analiza danych - jak postępować rzetelnie?
Fokus na fokusy czyli praktyczne aspekty planowania i prowadzenia badań fokusowych.
Kody i ich modelowe ramy czyli o generowanie danych w wywiadach fokusowych.
Analizowanie danych jakościowych czyli spotkanie z narracją o rzeczywistości.
Praktyczna strona archiwizacji źródeł wywołanych czyli o badaniach jakościowych w Polsce i na obszarze postsowieckim.

Cele kształcenia

1. ukształtowanie umiejętności i kompetencji w zakresie rozumienia podstawowych paradygmatów wiedzy naukowej, specyfiki badań ilościowych i jakościowych; 2. opanowanie wiedzy o procedurach badawczych i analitycznych typowe dla opracowywania jakościowego różnorodnego materiału empirycznego 3. umiejętność krytycznej postawy wobec wybieranych metod, technik i narzędzi badawczych 4. umiejętność stosowania wybranych strategii badawczych w badaniach własnych 5. umiejętność pisania raportów z jakościowych badań empirycznych

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Biblioteka Wydziałowa z działem Wschodoznawczym, Biblioteka UAM, materiały w formie elektronicznej udostępniane przez wykładowcę

Kierunek studiów

Wschodoznawstwo

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z elementami pokazu/prezentacji multimedialnej, obserwacja i prowadzenie dyskusji podczas zajęć

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Liczba punktów ECTS: 3

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Ogólna kompetencja humanistyczna

Koordynatorzy przedmiotu

Magdalena Lachowicz

Efekty kształcenia

Zna podstawową terminologię z zakresu metod badań jakościowych, jak również antropologii kulturowej i wiedzy o kulturze.
Wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje dotyczące obszaru postradzieckiego w zasobach informacji pisanych i elektronicznych. Zna bazy cyfrowe danych jakościowych oral history dostępnych online.
Potrafi dokonać krytyki i interpretacji źródeł wywołanych metodą badań jakościowych dotyczących państw i narodów obszaru postradzieckiego. Zna zasady przeprowadzenia projektu naukowego metodą badań jakościowych i zna zasady publikacji tekstu naukowego o charakterze humanistycznym.
Potrafi dokonać analizy wydarzeń i procesów historycznych i społecznych na obszarze postradzieckim na zasadzie porównawczej i przyczynowo - skutkowej w oparciu o literaturę przedmiotu.
Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach dobrowolna zgodnie z regulaminem studiów

Zaliczenie z oceną w formie ustnej:
na podstawie systematycznej lektury i analizy tekstów z zakresu badań jakościowych, przy tym aktywne uczestnictwo w zajęciach: rzeczowe angażowanie się w dyskusję, zarówno na podstawie lektur, jak i własnych doświadczeń i wiedzy z innych źródeł

Kryteria oceniania:
5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z zakresu przedmiotu
4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z zakresu przedmiotu
4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z zakresu przedmiotu
3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z zakresu przedmiotu, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3.0 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z zakresu przedmiotu, ale z licznymi błędami
2.0 – niezadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne z przedmiotu

Literatura

Literatura podstawowa:
R. Barbour, Badania fokusowe, Warszawa 2011
U. Flick, Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2011
Ch. Frankfort – Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2001
G. Gibbs, Analizowanie danych jakościowych, Warszawa 2011
S. Kvale, Prowadzenie wywiadów, Warszawa 2011
A.N. Oppenheim, Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Poznań 2004
T. Rapley, Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010

Literatura uzupełniająca:
M. Angrosino, Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa 2010.
M. Banks, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, Warszawa 2009
M. Hammersley, P. Atkinson P., Metody badań terenowych, Poznań 2000
K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa 2000

Lektury obowiązkowe z zakresu projektów badawczych przeprowadzonych metoda badań jakościowych:

A. Horolets, KONFORMIZM, BUNT, NOSTALGIA. Turystyka niszowa z Polski do krajów byłego ZSRR, Kraków 2013
W. Kudela-Świątek, ODPAMIĘTANE. O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013
E. Michna, Kwestie etniczno-narodowościowe na pograniczu Słowiańszczyzny wschodniej i zachodniej. Ruch rusiński na Słowacji. Ukrainie i w Polsce, Kraków: Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Wschodnioeuropejskiej, T. VIII, Kraków 2004
Pamięć-Pogranicze-Oral History, pod redakcją Anety Popławskiej, Barbary Świtalskiej, Marcina Wasilewskiego, Warszawa 2014
A. Wylęgała, Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich "Ziem Odzyskanych", Warszawa 2015
A. Wylęgała, Polacy w Galicji podczas drugiej wojny światowej: doświadczenie i pamięć, Wrocławski Rocznik Historii Mówionej Rocznik IV, 2014, ISSN 2084–0578, s. 48-68

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 05-MBJ-35-Wsch w USOSweb