Dzieje literatury staropolskiej i Oświecenia 03-WK-12I

Treści programowe dla przedmiotu:
- epoka staropolska i okres oświecenia w badaniach literackich,
- średniowieczny "duch porządku": wielki łańcuch bytu, encyklopedie i summy,
- średniowieczne "ars moriendi",
- doświadczenie świętości w świetle hagiografii i literatury apokryficznej,
- "przeszłość jako przedmiot wiary": historiografia średniowieczna,
- humanizm i reformacja,
- godność człowieka i refleksja o "ślachetności a zacności płci niewieściej" w renesansowym piśmiennictwie europejskim i polskim,
- "speculum vitae": literatura parenetyczna w dobie staropolskiej,
- literatura popularna w dawnej Polsce: między „rzeczami ostatecznymi” a sowizdrzalskim światem na opak,
- „Wszelka rzecz bywszy ginie”; idea "vanitas" w literaturze i kulturze baroku,
- „Umieć błyszczeć”; ostentacja w literaturze i obyczajowości baroku,
- Ut pictura poesis; związki literatury i sztuk plastycznych w okresie baroku (emblematyka, ikonologia, poezja wizualna),
- konceptyzm barokowy: teoria i praktyka twórcza,
- religijność literatury staropolskiej i oświecenia,
- sarmatyzm: dzieje formacji kulturowej w okresie staropolskim oraz w „wieku świateł”,
- klasycyzm – sentymentalizm – rokoko,
- utopia w literaturze dawnej Europy i Rzeczypospolitej,
- nauki przyrodnicze jako źródło inspiracji literackich w europejskiej i polskiej twórczości okresu wczesnonowożytnego,
- kalendarze w kulturze literackiej polskiego oświecenia.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z głównymi nurtami ideowymi i artystycznymi literatury okresu staropolskiego i oświecenia oraz jej związkami z kulturą europejską i historią polityczną, - kształcenie umiejętności rozumienia procesu historycznoliterackiego ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odgrywają w nim tradycja i nowatorstwo oraz „długie trwanie” idei decydujących o intelektualnej i estetycznej swoistości twórczości literackiej w epokach dawnych, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego w zakresie dotyczącym tekstów powstałych w średniowieczu, renesansie, baroku i oświeceniu.

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy, praca z tekstem, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

2 lub 3 (w zależności od kierunku)

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Podstawowa (na poziomie maturalnym) wiedza z zakresu dziejów literatury i kultury. Podstawowa wiedza z zakresu historii Polski i Europy (do Kongresu Wiedeńskiego).

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2019/SL:

Grzegorz Raubo
Krzysztof Skibski

W cyklu 2025/SL:

W cyklu 2022/SL:

W cyklu 2020/SL:

W cyklu 2021/SL:

W cyklu 2024/SL:

W cyklu 2023/SL:

W cyklu 2018/SL:

Efekty kształcenia

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- dokonać periodyzacji literatury epok: średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia,
- rozpoznać i scharakteryzować główne idee inspirujące literaturę epoki staropolskiej i oświecenia, ze szczególnym uwzględnieniem religii, filozofii, nauk przyrodniczych i estetyki,
- dostrzegać zasadność interdyscyplinarnego ujmowania problematyki literatury epok dawnych, w szczególności jej powiązań z historią myśli, - kultury, obyczajowości i dziejami sztuki – malarstwa, rzeźby, muzyki, sztuki użytkowej,
- operować wiedzą dotyczącą europejskich kontekstów literatury staropolskiej i oświecenia,
- wskazać arcydzieła literatury polskiej i europejskiej powstałe w okresie od średniowiecza do końca XVIII wieku,
- dostrzegać rolę pisarzy minorum gentium oraz znaczenie różnych form piśmiennictwa w całokształcie literatury staropolskiej i oświecenia,
- operować wiedzą z zakresu refleksji metaliterackiej i teoretycznoliterackiej rozwijanej w epokach dawnych,
- analizować, interpretować i wartościować teksty literackie reprezentatywne dla epok: średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia,
- wyjaśnić rolę literatury staropolskiej i oświecenia w formowaniu zbiorowej tożsamości narodowej i kulturowej.

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość problemów dotyczących literatury polskiej epok średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia z uwzględnieniem związków z literaturą europejską. Wysoki poziom znajomości kontekstów historycznych, religijnych, filozoficznych, estetycznych i kulturowych. Bardzo dobry poziom rozumienia i umiejętności analitycznych i interpretacyjnych.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość problemów dotyczących literatury polskiej epok średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia z uwzględnieniem związków z literaturą europejską. Dobry poziom znajomości kontekstów historycznych, religijnych, filozoficznych, estetycznych i kulturowych. Dobry poziom rozumienia i umiejętności analitycznych i interpretacyjnych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość problemów dotyczących literatury polskiej epok średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia z uwzględnieniem związków z literaturą europejską. Zadowalający poziom znajomości kontekstów historycznych, religijnych, filozoficznych, estetycznych i kulturowych. Zadowalający poziom rozumienia i umiejętności analitycznych i interpretacyjnych.

dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza i umiejętności.

Literatura

Zalecana literatura:
T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 2002.
J. Ziomek, Renesans, Warszawa 2002.
Cz. Hernas, Barok, Warszawa 2008.
M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008.
Słownik literatury staropolskiej: średniowiecze, renesans, barok, red. T. Michałowska,Wrocław 2002.
Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2002.
E. Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Warszawa 1995.
Źródła wiedzy teoretycznolierackiej w dawnej Polsce. Średniowiecze – renesans – barok, oprac. M. cytowska, T. Michałowska, Warszawa 1999. Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej, t. 1: Paradygmaty – tradycje – profile historyczne, t. 2: Inspiracje filozoficzne projektów antropologicznych, red. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2009-2010.
Humanitas i christianitas w kulturze polskiej, red. Mirosława Hanusiwicz-Lavallee, Warszawa 2009.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-WK-12I w USOSweb