Wiedza o historycznym rozwoju języka polskiego 03-WH-33II
Treści programowe dla przedmiotu:
- metody językoznawstwa historycznego, teorie zmian językowych,
- polszczyzna wśród innych języków, geneza polszczyzny,
- prasłowiański system fonetyczny, prasłowiańskie prawa głosowe i przykłady ich działania,
- ślady dawnych procesów w polszczyźnie: palatalizacje spółgłosek tylnojęzykowych, rozwój jerów, przegłos lechicki, rozwój sonantów,
- przyczyny długości samogłosek (wzdłużenie zastępcze, ściągnięcia), rozwój samogłosek długich,
- dzieje samogłosek nosowych,
- prasłowiańskie deklinacje i koniugacje,
- ślady dawnych procesów w deklinacji rzeczownika,
- prosta i złożona odmiana przymiotnika,
- rozwój trybu rozkazującego,
- rozwój czasu przeszłego, rozwój trybu przypuszczającego.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- ma uporządkowaną podstawową wiedzę o teoriach i metodologiach historycznojęzykowych i językoznawstwa ogólnego,
- zna podstawowe zagadnienia języka prasłowiańskiego i rozwoju języka polskiego,
- ma wiedzę o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku i kulturze polskiej,
- potrafi zreferować poglądy na temat historycznego rozwoju języka polskiego,
- potrafi czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace teoretyczne z zakresu językoznawstwa (zwłaszcza diachronicznego) oraz prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu językoznawstwa diachronicznego,
- czynnie uczestniczy w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu interpretacji lingwistycznej tekstów staropolskich.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju leksyki języka polskiego, bardzo dobra umiejętność wskazywania w tekstach staropolskich i średniopolskich zmian, które zaszły w języku polskim, wysoka świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, bardzo dobra sprawność diachronicznego analizowania tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju wybranych zagadnień języka polskiego.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie wymagających samodzielności: diachronicznej analizy tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju języka polskiego.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju leksyki języka polskiego, dobra umiejętność wskazywania w tekstach staropolskich i średniopolskich zmian, które zaszły w języku polskim, zadowalająca świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, dobra sprawność diachronicznego analizowania tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju wybranych zagadnień języka polskiego, wykazująca jednak szerszy niż wyżej zakres niedociągnięć.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju leksyki języka polskiego, zadowalająca umiejętność wskazywania w tekstach staropolskich i średniopolskich zmian, które zaszły w języku polskim, wystarczająca świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, wyróżniająca się stosunkowo dużym stopniem niesamodzielności sprawność diachronicznego analizowania tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju wybranych zagadnień języka polskiego.
dostateczny (dst; 3,0): ogólna znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju leksyki języka polskiego, zadowalająca umiejętność wskazywania w tekstach staropolskich i średniopolskich zmian, które zaszły w języku polskim, niska świadomość roli wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, wyróżniająca się stosunkowo dużym stopniem niesamodzielności sprawność diachronicznego analizowania tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju wybranych zagadnień języka polskiego.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość poglądów na temat historycznego rozwoju leksyki języka polskiego, niezadowalająca umiejętność wskazywania w tekstach staropolskich i średniopolskich zmian, które zaszły w języku polskim, brak świadomości roli wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego w całokształcie wiedzy o języku, kulturze i komunikacji międzyludzkiej, niezadawalająca
sprawność diachronicznego analizowania tekstów staropolskich i średniopolskich oraz prezentowania węzłowych problemów dotyczących historycznego rozwoju wybranych zagadnień języka polskiego.
Kryteria oceniania:
- aktywność podczas zajęć,
- umiejętność praktycznego wykorzystania poruszanych problemów na zajęciach,
- poziom nabytej wiedzy w ramach przedmiotu oraz umiejętność zaprezentowania jej podczas kolokwium pisemnego.
Literatura
Zalecana literatura:
K. Długosz-Kurczabowa, S. Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2006.
S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1971.
B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999.
Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej na tle porównawczym, Warszawa 1981.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: