Stylistyka praktyczna - spec. dziennikarska 03-SP-12PDL-E

Treści programowe dla przedmiotu:
- styl - definicje, rozróżnienia, typologie,
- funkcje języka,
- style funkcjonalne; teoria dobrego stylu,
- środki stylistyczne - dobór i nacechowanie,
- mówiony-pisany-zapisany; czasowniki mówienia; didaskalia,
- monolog, dialog, polilog; spójność tekstu,
- kontekst; oficjalność i nieoficjalność,
- styl naukowy i urzędowy,
- prosta polszczyzna - koncepcja "plain language", słownictwo podstawowe,
- styl potoczny - pierwszy język człowieka,
- stylizacja - rodzaje i możliwości stosowania,
- retoryczna koncepcja tekstu.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - wzbogacenie i ustrukturyzowanie wiedzy o zróżnicowaniu stylistycznym współczesnej polszczyzny, - rozwijanie kompetencji językowych w zakresie odmian polszczyzny pisanej i mówionej, - kształcenie umiejętności językowych (przede wszystkim w zakresie stylistyki i pragmatyki), - doskonalenie sprawności redagowania tekstów (właściwych dla rozmaitych rejestrów języka), - rozwijanie umiejętności dyskursywnych i argumentacyjnych (dyskusja, polemika, dialog), - rozbudzanie i rozwój możliwości twórczych w zakresie tekstów pisanych o zróżnicowanym charakterze, - kształtowanie świadomości językowej i kulturowej.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa, metoda warsztatowa, metody aktywizujące, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- omówić rozróżnienia, typologie i definicje związane ze współczesną stylistyką,
- przedstawić zróżnicowanie współczesnej polszczyzny,
- wyjaśnić rolę konwencji i stylów w kulturze,
- pisać teksty zróżnicowane pod względem stylistycznym i pragmatycznym,
- samodzielnie uzasadnić określony wybór środków kształtowania wypowiedzi,
- zebrać materiał i go odpowiednio opracować,
- czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace teoretyczne z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem,
- współpracować w zespole nad pisarskimi zadaniami twórczymi i krytycznymi.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra orientacja w typologiach i kryteriach podziału polszczyzny oraz w terminologii współczesnej stylistyki, bardzo dobra znajomość konwencji i stylów w kulturze, bardzo dobra umiejętność pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, bardzo sprawne korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi, bardzo dobra umiejętność samodzielnego zbierania materiału i opracowania go, bardzo dobra umiejętność czytania i krytycznego analizowania tekstów teoretycznych z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem, bardzo wysoka kultura dyskusji, bardzo dobra umiejętność pracy zespołowej.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie praktycznym – pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, mniej sprawne korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi.

dobry (db; 4,0): dobra orientacja w typologiach i kryteriach podziału polszczyzny oraz w terminologii współczesnej stylistyki, dobra znajomość konwencji i stylów w kulturze, dobra umiejętność pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, sprawne korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi, dobra umiejętność samodzielnego zbierania materiału i opracowania go, dobra umiejętność czytania i krytycznego analizowania tekstów teoretycznych z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem, wysoka kultura dyskusji, dobra umiejętność pracy zespołowej.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca orientacja w typologiach i kryteriach podziału polszczyzny oraz w terminologii współczesnej stylistyki, zadowalająca znajomość konwencji i stylów w kulturze, zadowalająca umiejętność pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, zadowalające korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi, zadowalająca umiejętność samodzielnego zbierania materiału i opracowania go, zadowalająca umiejętność czytania i krytycznego analizowania tekstów teoretycznych z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem, zadowalająca kultura dyskusji, zadowalająca umiejętność pracy zespołowej.

dostateczny (dst; 3,0): niezadowalająca orientacja w typologiach i kryteriach podziału polszczyzny oraz w terminologii współczesnej stylistyki, przeciętna znajomość konwencji i stylów w kulturze, dostateczna umiejętność pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, przeciętne korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi, niezadowalająca umiejętność samodzielnego zbierania materiału i opracowania go, zadowalająca umiejętność czytania i krytycznego analizowania tekstów teoretycznych z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem, dostateczna kultura dyskusji, dostateczna umiejętność pracy zespołowej.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca orientacja w typologiach i kryteriach podziału polszczyzny oraz w terminologii współczesnej stylistyki, nieznajomość konwencji i stylów w kulturze, nieumiejętność pisania tekstów zróżnicowanych pod względem stylistycznym i pragmatycznym, niezadowalające korzystanie z repertuaru środków kształtowania wypowiedzi, niezadowalająca umiejętność samodzielnego zbierania materiału i opracowania go, niezadowalająca umiejętność czytania i krytycznego analizowania tekstów teoretycznych z zakresu nauki o stylu, warsztatu pisarskiego i studiów nad językiem, bierność w dyskusji, niedostateczna umiejętność pracy zespołowej.

Kryteria oceniania:
- sprawność redagowania tekstów,
- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej, znajomość lektur),
- wartość merytoryczna tekstów pisanych i przygotowanych projektów,
- umiejętności dyskursywne (inwencja, wysłowienie, kompozycja, przedstawienie swojego zdania, sztuka konstruktywnej krytyki, argumentacja).

Literatura

Zalecana literatura:
Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008, s. 14-20.
Urszula Żydek-Bednarczuk, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005, s. 197-227.
Roman Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. Krystyna Pomorska, „Pamiętnik Literacki” 1960, 51/2, s. 434-441. (http://bazhum.muzhp.pl).
Mirosław Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998, s. 49-54 (1.7-1.8).
Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008, s. 22-35.
Stanisław Gajda, Trudny powrót stylu, [w:] Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. Ewa Malinowska, Jolanta Nocoń, Urszula Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013, s. 23-28.
Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008, s. 37-58.
Kazimierz Ożóg, Ustna odmiana języka, [w:] Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2001, s. 85-98.
Franciszek Nieckula, Język ustny a język pisany, [w:] Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2001, s. 98-113.
Aleksander Wilkoń, Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków 2002, s. 180-193.
Anna Przyborska-Borkowicz, Scenariusze komunikacyjne uwarunkowane sytuacją, http://www.cd-magazine.uni.wroc.pl/artykul/scenariusze_komunikacyjne_uwarunkowane_sytuacja/
Badanie mglistości tekstu http://www.logios.pl/
Tomasz Piekot, Grzegorz Zarzeczny, Prosta polszczyzna, http://www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-8948.pdf
Jerzy Bartmiński, Styl potoczny, [w:] Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, red. Janusz - Anusiewicz, Franciszek Nieckula, Wrocław 1992 (dostępny w Sieci).
Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008, s. 178-191.
Elżbieta Dutka, Kompozycja jako problem (nie tylko) retoryczny, [w:] Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, Warszawa 2009, s. 77-97.
Umberto Eco, Kilka weryfikacji: komunikat reklamowy, przeł. Adam Weinsberg, [w:] tegoż, Pejzaż semiotyczny, Warszawa 1972.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-SP-12PDL-E w USOSweb