Poznanie, wiedza, nauka 03-PWN-32PFDL-E

Podstawowa terminologia z zakresu teorii poznania: źródła wiedzy, granice poznania naukowego, prawda oraz pojęcie wiedzy i wiedzy naukowej.
Podstawowe zagadnienia metodologii humanistyki w ujęciu naturalistycznym i antynaturalistycznym.
Definicje, klasyfikacja i różne odmiany wyjaśniania.
Zagadnienie intersubiektywnej komunikowalności i intersubiektywnej sprawdzalności wiedzy naukowej.
Podstawowe wytwory badań naukowych: teorie, prawa, modele, metafory, zdania sprawozdawcze.
Podstawowe kryteria demarkacji wiedzy naukowej oraz problem statusu poznawczego wytworów badań naukowych.
Aksjologiczne aspekty badań naukowych oraz etyczne problemy związane z wykorzystaniem wyników tych badań.

Cele kształcenia

C1: Student/ka przyswaja podstawową terminologię z zakresu teorii poznania, a zwłaszcza teorii poznania naukowego. C2: Student/ka nabywa podstawową wiedzę z zakresu metodologii oraz filozofii nauk humanistycznych w odniesieniu do wytworów nauki, jak i procedur badawczych. C3: Student/ka poznaje podstawy procesu komunikacji językowej w nauce w ujęciu semiotycznym. C4: Student/ka rozwija zdolność poprawnego definiowania, klasyfikowania i wyjaśniania (zastosowania narzędzi badawczych z zakresu metodologii humanistyki). C5: Student/ka zdobywa wiedzę i wykształca umiejętności związane z oceną badań naukowych i wytworów tych badań pod względem etycznym.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Prezentacje do wykładów są udostępniane studentom. Z literaturą przedmiotu można zapoznać się w Bibliotece Wydziału Nauk Społecznych UAM i Bibliotece Głównej UAM.

Kierunek studiów

Studia polonistyczno-filozoficzne

Liczba godzin przedmiotu

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Kontakt bezpośredni 30 h Lektura tekstów źródłowych 30 h Przygotowanie do egzaminu 30 h Razem godzin: 90h Punktów ECTS: 3

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Podstawowa wiedza w zakresie szeroko rozumianej logiki.

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Skibski
Paweł Zeidler

Efekty kształcenia

Po odbyciu wykładów student powinien:
wymienić, zdefiniować i umieć się posługiwać podstawowymi pojęciami z zakresu teorii poznania i metodologii nauk humanistycznych;
scharakteryzować warunki intersubiektywnej komunikowalności i intersubiektywnej sprawdzalności wiedzy naukowej za pomocą pojęć z zakresu semiotyki i teorii wiedzy;
odróżniać różne koncepcje metodologii antynaturalistycznej od metodologii naturalistycznej w naukach humanistycznych;
formułować formalnie poprawne i merytorycznie trafne definicje; przeprowadzać formalnie poprawne klasyfikacje i stosować różne odmiany wyjaśniania;
odróżniać i analizować różne rodzaje wytworów badań naukowych w naukach humanistycznych;
stosować różne kryteria demarkacji wiedzy odróżniając naukę od pseudonauki i paranauki;
wykazać się umiejętnością stosowania ustaleń z zakresu aksjologii do analizy badań naukowych i ich wytworów.

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny. 6 zadań.
Kryteria oceny:
5.0 – znakomita wiedza (W) i umiejętności operowania wiedzą (U): efektywna realizacja od 95 do 100% zadań;
4.5 – bardzo dobra W i U: efektywna realizacja od 85 do 95% zadań;
4.0 – dobra W i U: efektywna realizacja od 75 do 85% zadań;
3.5 – zadowalająca W i U z lukami i brakami: efektywna realizacja 65 do 75% zada;
3.0 – zadowalająca W i U ze znacznymi lukami i brakami: efektywna realizacja minimum 55% zadań.
2.0 – niezadowalająca W, U: realizacja poniżej 55% zadań

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

Kazimierz Ajdukiewicz: „Logika pragmatyczna”, Warszawa, 1975
Ted Benton, Ian Craib: „Filozofia nauk społecznych”, Wrocław, 2003
Jan Woleński: „Epistemologia”, Warszawa, 2014
Stefan Nowak: „Metodologia badań społecznych”, Warszawa, 2011
Zygmunt Hajduk: „Ogólna metodologia nauk”, Lublin, 2001
Zygmunt Hajduk: „Nauka a wartości”, Lublin, 2008
Adam Grobler: „Metodologia nauk”, Kraków, 2006
Jerzy Kmita: „Wykłady z logiki i metodologii nauk”, Warszawa, 1976
Wilhelm Dilthey: „Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych”, Gdańsk,
2004
Ernest Nagel: „Struktura nauki”, Warszawa, 1961
Max Weber: „Racjonalność, władza, odczarowanie, Poznań, 2004

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PWN-32PFDL-E w USOSweb