Poetyka przekładu - spec. przekładowa 03-PP-12PDM-E

Treści programowe dla przedmiotu:
- zakres zainteresowań poetyki przekładu; ontologia dzieła tłumaczonego i jego zmienny status w kulturze docelowej,
- modele przekładu w kulturze zachodniej a rola tłumacza, jego niewidzialność - i potęga (tłumacz a dyskurs władzy),
- teoria i praktyka – po co tłumaczowi poetyka przekładu?,
- specyfika pracy tłumacza i podstawowe etapy tłumaczenia; strategie tłumaczeniowe,
- niedościgły ideał pełnej ekwiwalencji; przekład a interpretacja i nadinterpretacja; dominanta translatorska; przekład a wypełnianie „miejsc niedopowiedzenia”,
- seria translatorska, jej elementy centralne i peryferyjne; etyka tłumacza - rozwiązania własne a rozwiązania poprzedników,
- przekład a intertekstualność,
- nieprzekładalność i substytucja,
- podstawowe błędy tłumaczeniowe.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zapoznanie ze swoistością poetyki dzieła tłumaczonego i terminami umożliwiającymi swobodne posługiwanie się specyficznym językiem dyscypliny, - opanowanie terminów nieznanych poetyce dzieła oryginalnego, a stworzonych na użytek translatologii, odnoszących się do dzieła przetłumaczonego z języka obcego i określających relacje między tekstem wyjściowym (oryginałem, pierwowzorem) a tekstem docelowym lub serią tekstów posiadających to samo źródło obcojęzyczne, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji oraz wartościowania tłumaczonego tekstu literackiego (w kontekście literatury języka oryginału i przekładu), - doskonalenie umiejętności czytania tekstów teoretycznoliterackich z zakresu poetyki przekładu.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, rozwiązywanie zadań, metody aktywizujące, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wiedza z zakresu poetyki i teorii literatury adekwatna do założeń programowych studiów filologii polskiej pierwszego stopnia, umiejętność analizy i interpretacji tekstu literackiego na poziomie licencjatu filologii polskiej oraz znajomość języka angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym (B2).

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- wskazać i scharakteryzować najistotniejsze zagadnienia z zakresu współczesnej poetyki przekładu,
- wskazać i omówić najważniejsze problemy stawiane przed tłumaczem przez tekst oryginalny,
- rozpoznać cel danej inicjatywy translatorskiej, zrekonstruować i ocenić strategię tłumacza oraz jego indywidualny styl,
- czytać ze zrozumieniem prace naukowe z zakresu poetyki przekładu, także anglojęzyczne, rekonstruować ich główne tezy oraz potwierdzać je lub podważać na samodzielnie dobranych przykładach,
- przygotować prezentację na temat wybranego zagadnienia poetyki przekładu przy użyciu właściwego dla tej dziedziny języka naukowego i z odwołaniem do literatury przedmiotu.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student posiada obszerną wiedzę z zakresu poetyki przekładu; biegle posługuje się podstawową terminologią z tej dziedziny; swobodnie stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, sprawnie analizuje i interpretuje oryginalny i przetłumaczony tekst literacki, wartościując oraz odwołując się do literatury przedmiotu; potrafi przekonująco i trafnie zrekonstruować i ocenić strategię translatorską, czyta ze zrozumieniem teksty naukowe z zakresu poetyki przekładu, także anglojęzyczne, oraz potrafi dyskutować z zawartymi w nich tezami.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami (zwłaszcza w praktycznym zastosowaniu warsztatu badawczego).

dobry (db; 4,0): student posiada znaczną wiedzę z zakresu poetyki przekładu; dobrze posługuje się podstawową terminologią z tej dziedziny; dość sprawnie stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, analizuje i interpretuje oryginalny i przetłumaczony tekst literacki, podejmując próby wartościowania oraz odwołując się do literatury przedmiotu; potrafi trafnie zrekonstruować strategię translatorską, podejmuje lekturę tekstów naukowych z zakresu poetyki przekładu, także anglojęzycznych, i rozumie zawarte w nich tezy.

dostateczny plus (+dst; 3,5): student posiada zadowalającą wiedzę z zakresu poetyki przekładu; ze zrozumieniem posługuje się podstawową terminologią z tej dziedziny; podejmuje zazwyczaj udane próby zastosowania nabytej wiedzy w praktyce interpretacyjnej, analizuje i interpretuje oryginalny i przetłumaczony tekst literacki, stawiając hipotezy interpretacyjne i na ogół poprawnie odwołuje się do literatury przedmiotu; stara się rekonstruować strategię translatorską, podejmuje lekturę tekstów naukowych z zakresu poetyki przekładu, także anglojęzycznych, i zazwyczaj rozumie ich tezy.

dostateczny (dst; 3,0): student posiada podstawową wiedzę z zakresu poetyki przekładu; podejmuje próby posługiwania się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; próbuje stosować nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, na ogół poprawnie (choć odtwórczo) analizuje, interpretuje oryginalny i przetłumaczony tekst literacki, w umiarkowanym zakresie odwołując się do literatury przedmiotu; podejmuje lekturę tekstów naukowych z zakresu poetyki przekładu, także anglojęzycznych, i zazwyczaj rozumie ich najważniejsze tezy.

niedostateczny (ndst; 2,0): student posiada niewystarczającą wiedzę z zakresu poetyki przekładu; nie potrafi posługiwać się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny ani wykorzystać jej w praktyce interpretacyjnej, nie analizuje oryginalnego i przetłumaczonego tekstu literackiego wystarczająco wnikliwie, nie potrafi zreferować głównych tez podstawowych pozycji literatury przedmiotu.

Literatura

Zalecana literatura:
Edward Balcerzan, Poetyka przekładu artystycznego. W tegoż: Literatura z literatury, 1998.
Stanisław Barańczak, Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów, 1992, 1994, 2004.
Tomasz Bilczewski, Porównanie i przekład. Komparatystyka między tablicą anatoma a laboratorium cyfrowym, Kraków 2016.
Andrew Chesterman, Emma Wagner, Can Theory Help Translators? A Dialogue Between Ivory Tower and the Wordface, 2002.
Urszula Dąmbska-Prokop, Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa 2000.
Jerzy Jarniewicz, Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków 2012.
André Lefevere, Susan Bassnett, Where are we in Translation Studies? W: Susan Bassnett, André Lefevere, Constructing Cultures. Essays on Literary Translation, 1998.
Douglas Robinson, Becoming a Translator. An Introduction to the Theory and Practice of Translation, 2nd ed. 2003
Routledge Encyclopedia of Translation Studies, ed. Mona Baker. 1998, 2009.
Elżbieta Tabakowska, Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie, Kraków 2016.
Olgierd Wojtasiewicz, Wstęp do teorii tłumaczenia, Warszawa 1957.

Powyższa lista ma charakter orientacyjny. Zestaw lektur dla danej grupy studenckiej ustala osoba prowadząca zajęcia.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PP-12PDM-E w USOSweb