Polszczyzna: normy i uzusy 03-PNU-11SZPDU

Treści programowe dla przedmiotu:
- poprawność językowa: zróżnicowanie normy językowej, uzus językowy, kryteria poprawności językowej, innowacja i błąd językowy,
- odmiany polszczyzny: ogólna – lokalna (gwarowa), mówiona – pisana, oficjalna – prywatna,
- błędy językowe – od systemowych do interpunkcyjnych i ortograficznych,
- oddziaływanie tradycyjnych oraz nowych mediów na kształt współczesnej polszczyzny,
- patologiczne stany dzisiejszej polszczyzny – wulgaryzacja, hejt, inwazja kalek z języka angielskiego, niefunkcjonalność zapożyczeń, moda i snobizm.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: Celem przedmiotu Polszczyzna: normy, uzusy jest dostarczenie studentom teoretycznej wiedzy i praktycznych umiejętności na temat zasad poprawnej – zgodnej z normą, usankcjonowanej przez uzus – polszczyzny. Przedmiot łączy zamiar pogłębienia świadomości językowej poprzez lepszą znajomość gramatyki, z której wynika zdolność oceny różnych zastosowań języka, z lepszą umiejętnością poprawnego (akceptowalnego) uprawiania różnych odmian pisania.

Kierunek studiów

sztuka pisania

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, rozwiązywanie zadań.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- posiada zdolność rozpoznawania błędów językowych, określania ich charakteru oraz trafnej ich eliminacji,
- ma wiedzę na temat dynamicznej natury języka, potrafi wskazać i scharakteryzować zachodzące w nim procesy,
- umie kategoryzować błędy językowe, a także wskazywać i analizować przypadki ich jednorazowej „oryginalności”,
- zna kryteria oceny poprawności językowej wynikające z reguł gramatyki oraz oddziaływania zwyczajów i mód,
- jest zdolny do pracy nad tekstem, mającej na uwadze nadanie mu poprawnej postaci,
- rozumie etyczne aspekty związane z używaniem, zwłaszcza innowacyjnym, polszczyzny.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): w stopniu bardzo dobrym opanowana wiedza z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej i prawidłowe jej wykorzystanie w praktyce; wysoka umiejętność analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); wysoki poziom aktywności; bardzo dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.

dobry plus (+db; 4,5): w pełni przyswojone zagadnienia z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej i poprawne jej wykorzystanie w praktyce; wysoka umiejętność analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); wysoki poziom aktywności; niższa ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu (nieliczne niedociągnięcia).

dobry (db; 4,0): w dobrym stopniu przyswojona problematyka z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa; dobra znajomość siatki pojęciowej i jej poprawne wykorzystanie; dobre przygotowanie do analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); umiarkowana aktywność; dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość zagadnień z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa; zadowalający stopień przyswojenia siatki pojęciowej; problemy związane z analizą i interpretacją tekstu (pod kątem badawczym przedstawionym na zajęciach); dostateczna znajomość literatury przedmiotu; dostateczna ocena za przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość zagadnień z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa; problemy związane z rozumieniem podstawowych pojęć i ich poprawnym użyciem; niska aktywność podczas zajęć, kłopot z samodzielnym przygotowaniem analizy i interpretacji tekstu (przygotowanie prezentacji i wykonanie analizy wymaga pomocy ze strony prowadzącego zajęcia); liczne błędy i nieścisłości w samodzielnie przygotowanej prezentacji i/lub analizie tekstu.

niedostateczny (ndst; 2,0): nieznajomość problematyki z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa, kłopoty związane z rozumieniem podstawowych pojęć; niska aktywność podczas zajęć lub jej brak; brak podstaw do przygotowania analizy i interpretacji tekstu; nieumiejętność przygotowania prezentacji nawet po udzieleniu dodatkowych wskazówek przez prowadzącego), niedostateczna ocena za prezentację i/lub analizę tekstu.

Literatura

Zalecana literatura:
H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005.
H. Jadacka, A. Markowski, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Poprawna polszczyzna. Hasła problemowe, Warszawa 2008.
Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.
Język a Kultura, t. 21, Tabu w języku i kulturze, pod red. A. Dąbrowskiej, Wrocław 2008.
Wszystko zależy od przyimka. Bralczyk, Miodek, Markowski w rozmowie z Jerzym Sosnowskim, Warszawa 2014

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PNU-11SZPDU w USOSweb