Przygotowanie i dystrybucja publikacji elektronicznych - spec. edytorstwo naukowe 03-PDE-21PDM

Treści programowe dla przedmiotu:
- konkretyzowanie zakresu i znaczenia terminów: informatycznych (format – rozszerzenie i nagłówek, format natywny, otwarty, przenośny, zamknięty, konwersja formatów); terminów handlowo-użytkowych (multimedia publication, multimedia performance, multimedia messaging, electronical publications, eBook, eBook Reader); terminów funkcjonalnych (multimedialność, hipertekstowość, interaktywność); terminów techniczno-patentowych (eink, epaper); terminów edytorskich (format, kolumna, krój pisma, stopień pisma, strona kodowa itp.); terminów graficznych (rozdzielczość, model barwny, kompensacja barw, kompresja itp.),
- wskazanie różnic i podobieństw w projektowaniu układu (layout) i typografii (style) książki przeznaczonej do druku i do edycji w czytniku (ebook reader); wykonanie przykładowych makiet elektronicznych z tekstem i grafiką rastrową. Klasyfikacja publikacji dziełowych, według cech użytkowych i formalnych, do druku i do rozpowszechniania w postaci cyfrowej,
- przeprowadzenie analizy formalnej i użytkowej różnych formatów dokumentów cyfrowych udostępnianych w sieciowych repozytoriach; określenie wymagań systemowych (hardware, software), niezbędnych do ich prawidłowej edycji; wykonanie identycznych co do treści (tekstu i wyposażenia graficznego) dokumentów cyfrowych w wyróżnionych formatach i ocena atrakcyjności tych publikacji dla potencjalnego nabywcy czytelnika,
- omówienie różnych sposobów szyfrowania cyfrowych książek (plików PDF, EPUB, MOBI) oraz zabezpieczania przed kopiowaniem pobranych plików i dokumentów sieciowych, czytanych online; wykonanie przykładowych szyfrowanych publikacji; analiza relacji między wskazanymi sposobami zabezpieczania plików i repozytoriów a wymogami prawa autorskiego,
- omawiane są aktualne akty prawne, związane z dystrybucją (sprzedażą) i redystrybucją (wypożyczaniem, użytkiem dozwolonym w nauczaniu itp.) książek elektronicznych, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii spornych lub nieuregulowanych prawnie w Polsce i w UE (np. w związku z odrzuceniem przez Parlament Europejski porozumienia ACTA); studenci poznają polskie procedury stanowienia prawa i wprowadzania nowych przepisów (publikowania rozporządzeń wykonawczych, komentarzy, orzeczeń sądowych itp.) – ucząc się samodzielnego pozyskiwania informacji.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - wyjaśnienie i rozróżnienie podstawowych terminów technicznych, edytorskich i handlowych: publikacja elektroniczna (electronic publication), książka elektroniczna (ebook), papier elektroniczny (electronic paper, epaper), atrament elektroniczny (electrophoretic ink, eink), czytnik (ebook reader) itp., - zapoznanie słuchaczy z komputerowym opracowaniem publikacji: wskazanie różnic i podobieństw w przygotowaniu typograficznym i merytorycznym publikacji beletrystycznych oraz naukowych (wydań krytycznych) do druku tradycyjnego oraz rozpowszechniania w postaci elektronicznej, - objaśnienie i nauka procesu tworzenia książek elektronicznych: analiza możliwości edycyjnych różnych formatów otwartych (np. HTML) i zamkniętych (np. PDF, DJV) w procesie tworzenia prostego tekstu i aparatu krytycznego; nauka konwertowanie do formatu książki elektronicznej (MOBI, EPUB); analiza elektronicznych edycji literackich i edukacyjnych, wybranych ze względu na funkcjonalność zastosowanych w nich technik informatycznych, - przegląd współczesnych sposobów tworzenia i udostępniania cyfrowych repozytoriów: przeprowadzenie klasyfikacji technik zabezpieczania praw autorskich; analiza skutków technologicznych (problem kompatybilności czytników) i handlowych (szanse i ograniczenia) wprowadzanych zabezpieczeń; klasyfikacja sposobów dystrybucji i redystrybucji publikacji elektronicznych, - analiza aktualnego stanu rynku książki elektronicznej: analiza stanu prawnego dystrybucji i redystrybucji książek elektronicznych w Polsce (na tle przepisów i praktyki w UE oraz USA); podstawowe informacje o ekonomicznych aspektach sprzedaży książek elektronicznych; analiza oferty książek elektronicznych dystrybutorów i redystrybutorów polskich w aspekcie technicznym, prawnym, finansowym oraz użytkowym.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa, metoda warsztatowa.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Student musi posiadać podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie dokumentalistyki (zwłaszcza morfologii książki) oraz informatyki użytkowej, w tym funkcjonowania sieci teleinformatycznych.

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- rozumie i prawidłowo stosuje terminy techniczne, edytorskie i handlowe związane z tworzeniem i dystrybucją publikacji elektronicznych (przede wszystkim książek i periodyków w postaci cyfrowej),
- rozumie różnice formalne pomiędzy publikacją drukowaną a cyfrową i funkcjonalizuje te rozróżnienia w odniesieniu do różnych typów publikacji dziełowych – określając merytorycznie, które treści można publikować w postaci zdigitalizowanej, a jakie się do tego nie nadają (np. ze względu na techniczne ograniczenia czytników, przyzwyczajenia lekturowe nabywców itp.),
- potrafi tworzyć proste (głównie tekstowe) książki elektroniczne w popularnych formatach dostępnych via Internet (HTML, PDF, DJVU) oraz w formatach natywnych dla współczesnych czytników (MOBI, EPUB); dobierać odpowiedni format, dostosowując ofertę cyfrowej księgarni (lub biblioteki) do treści publikacji i wyposażenia technicznego potencjalnego czytelnika,
- potrafi określić i wykorzystać prawnie i technicznie uwarunkowane sposoby dystrybucji oraz redystrybucji książek elektronicznych,
- potrafi na bieżąco pozyskiwać i wykorzystywać w praktyce informacje o stanie prawnym i ekonomicznym rynku książki elektronicznej w Polsce i na świecie.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bezbłędnie (technicznie i typograficznie) wykonany projekt książki elektronicznej, bardzo dobrze oceniony pisemny raport.

dobry plus (+db; 4,5): bezbłędnie (technicznie i typograficznie) wykonany projekt książki elektronicznej i dobrze oceniony pisemny raport, albo projekt wykonany z drobnymi uchybieniami (technicznymi bądź typograficznymi) i bardzo dobrze oceniony pisemny raport.

dobry (db; 4,0): projekt wykonany z drobnymi uchybieniami (technicznymi bądź typograficznymi) i dobrze oceniony pisemny raport.

dostateczny plus (+dst; 3,5): projekt wykonany z drobnymi uchybieniami (technicznymi bądź typograficznymi) i dostatecznie oceniony pisemny raport.

dostateczny (dst; 3,0): projekt wykonany z poważnymi uchybieniami (technicznymi bądź typograficznymi), wymagający poprawy, i dostatecznie oceniony pisemny raport.

niedostateczny (ndst; 2,0): projekt wykonany z poważnymi uchybieniami (technicznymi bądź typograficznymi), wymagający poprawy, i niedostatecznie oceniony pisemny raport.

Kryteria oceniania:
- ocena cząstkowa (1/2 oceny końcowej) za wykonanie projektu książki elektronicznej,
- ocena cząstkowa (1/2 oceny końcowej) za pisemny raport nt. stanu rynku książki elektronicznej w Polsce,
- obecność na zajęciach jest wymagana bezwzględnie dla PD_02 i PD_03, opuszczenie tych zajęć wymaga indywidualnego uzupełnienia wykonanych ćwiczeń i przedstawienia ich prowadzącemu (dopuszcza się 2 godziny nieusprawiedliwione).

Literatura

Zalecana literatura:
Barta J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Markiewicz R., Traple E., Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Warszawa 2011.
Bieniek G. i in., Komentarz do Kodeksu cywilnego, Warszawa 2007.
Bunsch D., Fotografia cyfrowa i obróbka obrazu, Gliwice 2002 lub Kaczmarczyk M., Fotografia cyfrowa, Warszawa 2003,
Chełchowski P., Wądołowska A., Wszystko, co chcecie wiedzieć o ACTA – odpowiedzi ekspertów z Panoptykonu, [online], dokument WWW: http://www.alert24.pl/ alert24/1,84880,11025613,Wszystko__co_chcecie_wiedziec_o_ACTA___odpowiedzi.html,
Drózd R., Jak skonfigurować Calibre po instalacji, [online] dokument WWW: http://swiatczytnikow.pl/jak-skonfigurowac-calibre-po-instalacji/,
Filiciak M., Druk kontra piksele, w: Liternet. Literatura i Internet, pod red. P. Mareckiego, Kraków 2002,
Frutiger A., Człowiek i jego znaki, przeł. Cz. Tomaszewska, Warszawa 2005.
Głombiowski K., Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław 1980.
Gołębiewski Ł., E książka/book. Szerokopasmowa kultura, Warszawa 2009.
Gołębiewski Ł., Śmierć książki, Warszawa 2008.
Góralska M., Funkcjonalność oraz komunikatywność książki tradycyjnej i elektronicznej w perspektywie semiotycznej, w: Bibliologia. Problemy badawcze nauk humanistycznych, pod red. D. Kuźmy, Warszawa 2007, s. 360-370.
Grabau A., Książka w komputerze, „Przegląd” 2011, nr 13, s. 42 i n.
Hojdis B., Polski liternet mediewistyczny, [online] dokument WWW: http://staropolska.pl/ napisali/hojdis.html.
iBooks Author – albo iBookstore, albo za darmo, [online] dokument WWW: http://www.makoweabc.pl/2012/01/ibooks-author-albo-ibookstore-albo-za-darmo/.
iBooks Author by Apple, [online] dokument WWW: http://itunes.apple.com/pl/app/ibooks-author/id490152466?mt=12.
Jaskowska M., Naukowe książki elektroniczne w opinii użytkowników bibliotek akademickich, w: Uniwersum piśmiennictwa wobec komunikacji elektronicznej, red. K. Migoń, M. Skalska Zlat, Wrocław 2009, s. 276 i n.
Jóźwiak S., „Prywatyzacja wiedzy” przez prawa własności intelektualnej – poszukiwanie remedium w europejskim prawie konkurencji, w: Prawo autorskie a prawo konkurencji, red. K. Lewandowski, Poznań 2009, s. 178 202.
Kluszczyński R.W., Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów, Kraków 2002.
Kubiak M., Słownik technologii informacyjnej, Warszawa 1999.
Lessig L., Wolna kultura, przeł. zespół, Warszawa 2005.
Marszałek L., Edytorstwo publikacji naukowych, Warszawa 1986.
Mazurkiewicz R., Mediewistyka literacka w internecie, w: Mediewistyka literacka w Polsce, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 2003, s. 51-52,
Nowińska E., Promińska U., Du Vall M., Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2008.
Nowińska E., Du Vall M., Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Warszawa 2007.
Ożóg M., Książka elektroniczna, w: Liternet. Literatura i Internet, pod red. P. Mareckiego, Kraków 2002.
Pietruch-Reizes D., Książka – komunikacja hipertekstowa – komunikacja społeczna, w: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej. Przeszłość – dzień dzisiejszy – perspektywy, pod red. M. Judy, Lublin 2002, s. 227-232.
Pirożyński J., Czy rzeczywiście koniec ery Gutenberga? Kilka uwag na temat dalszych perspektyw tradycyjnej formy książki, w: Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław 2003, s. 207-211.
Reizes-Dzieduszycki J., Publikacje elektroniczne w procesie komunikacji społecznej, w: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej. Przeszłość – dzień dzisiejszy – perspektywy, pod. red. M. Judy, Lublin 2002, s. 233-244.
Tomaszewski A., Leksykon pism drukarskich, Warszawa 1996.
Vanderdorpe Ch., Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i kultury, tłum. A. Sawisz, Warszawa 2008.
Wolański A., Edycja tekstów. Praktyczny poradnik, Warszawa 2008.
Zagańczyk M., Konwertujemy e-książkę przy pomocy programu Calibre, [online] dokument WWW: http://mobility.com.pl/konwertujemy-e-ksiazke-przy-pomocy-programu-calibre.html.

Ponadto na zajęciach przywoływane są również:
a) akty prawne: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, z późn. zmianami, tytuły XI Sprzedaż i XVII Najem i dzierżawa; Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty z późn. zmianami; Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późn. zmianami; Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach z późn. zmianami; Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej; Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej; Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym; Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
b) informatory ekonomiczne: serie wydawnicze – „Rozmowy o rynku książki. Biblioteka Analiz”, „Z badań nad czytelnictwem. Biblioteka Narodowa”; periodyki – „Magazyn Literacki. Książki”, „Ruch Wydawniczy w Liczbach”, „Wiadomości Księgarskie”; portale internetowe – Biblioteka Analiz (www.rynek-ksiazki.pl), Wasz Wirtualny Wydawca (www.waszww.pl).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PDE-21PDM w USOSweb