Lektorat języka polskiego: Mówienie 03-MW-11JPODM
Treści programowe dla przedmiotu:
1. Właściwości współczesnego języka polskiego w odmianie mówionej i pisanej:
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat.
2. Podstawy intonacji i akcentowania w języku polskim:
- role komunikacyjne: nieznajomy, znajomy; kolega, przyjaciel; członek rodziny; uczestnik negocjacji - elementy stylu formalnego i potocznego w mówionej odmianie języka,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat.
3. Scenariusze komunikacyjne uwarunkowane sytuacją (na wybranych przykładach):
- role komunikacyjne: właściciel, wynajmujący; lekarz, pacjent,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: szczegółowy opis.
4. Rozmowa – styl formalny i nieformalny:
- role komunikacyjne: rozmowa telefoniczna przełożony, podwładny; urzędnik, petent, podróżnik, przewodnik,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat.
5. Komunikacja ustna w polskiej kulturze akademickiej:
- role komunikacyjne: nauczyciel, uczeń,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat / streszczenie i krytyczny komentarz do filmu, książki, artykułu prasowego, tekstu literackiego; dyskusja.
6. Cechy udanego wystąpienia publicznego, konkludowanie (przemówienie):
- role komunikacyjne: uczestnik debaty, uczestnik negocjacji,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat; szczegółowy opis.
7. Autoprezentacja:
- role komunikacyjne: pracodawca, pracownik,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat; relacja z wydarzenia; szczegółowy opis.
8. Formułowanie tezy i argumentacji:
- role komunikacyjne: uczestnik negocjacji, członek rodziny, kolega, przyjaciel,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: krytyczny komentarz do filmu, książki, artykułu prasowego, tekstu literackiego; opinia na określony temat; szczegółowy opis.
9. Dyskusja: głos w dyskusji, prowadzenie dyskusji:
- role komunikacyjne: uczestnik debaty,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat; dyskusja.
10. Opowiadanie: kolejność wydarzeń:
- role komunikacyjne: świadek, poszkodowany, ofiara przestępstwa/widz, czytelnik, słuchacz/kibic sportowy,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; relacja z wydarzenia; szczegółowy opis.
11. Czytanie interpretacyjne:
- role komunikacyjne: czytelnik,
- rodzaje tekstów wypowiedzi: wypowiedź na zadany temat; opinia na określony temat.
12. Leksyka:
- człowiek,
- dom, mieszkanie, otoczenie,
- rodzina,
- sposoby spędzania wolnego czasu i podróże,
- zawód,
- zajęcie,
- edukacja/nauka,
- usługi i miejsca,
- stosunki społeczne,
- tradycje (oraz tematy ogólne).
13. Gramatyka i składnia:
- fleksja (ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia w odmianie nazw pospolitych i własnych we współczesnej polszczyźnie),
- składnia (zwłaszcza synonimia syntaktyczna – transformacje składniowe zdań złożonych + wskaźniki zespolenia).
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- wskazać najważniejsze właściwości mówionej odmiany współczesnego języka polskiego,
- wypowiadać się płynnie i spontanicznie na zadany temat,
- czytać na głos teksty w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji,
- wygłaszać w języku polskim teksty zróżnicowane pod względem stylistycznym i pragmatycznym,
- stosować w praktyce wiedzę w zakresu wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych, stylistycznych wymaganych dla poziomu biegłości językowej C1.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra orientacja we właściwościach polszczyzny mówionej, bardzo dobra umiejętność wygłaszania w języku polskim tekstów o różnym przeznaczeniu i funkcji, w tym mówienia spontanicznego, bardzo dobra umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1, bardzo dobra umiejętność czytania na głos tekstów w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.
dobry (db; 4,0) – dobra orientacja we właściwościach polszczyzny mówionej, dobra umiejętność wygłaszania w języku polskim tekstów o różnym przeznaczeniu i funkcji, w tym mówienia spontanicznego, dobra umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1, dobra umiejętność czytania na głos tekstów w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji.
dostateczny plus (+dst; 3,5): dobra orientacja we właściwościach polszczyzny mówionej, zadowalająca umiejętność wygłaszania w języku polskim tekstów o różnym przeznaczeniu i funkcji, w tym mówienia spontanicznego, zadowalająca umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1, dobra umiejętność czytania na głos tekstów w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji.
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca orientacja we właściwościach polszczyzny mówionej, zadowalająca umiejętność wygłaszania w języku polskim tekstów o różnym przeznaczeniu i funkcji, w tym mówienia spontanicznego, zadowalająca umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1, zadowalająca umiejętność czytania na głos tekstów w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca orientacja we właściwościach polszczyzny mówionej, brak umiejętności wygłaszania w języku polskim tekstów o różnym przeznaczeniu i funkcji, w tym mówienia spontanicznego, niezadowalająca umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1, niezadowalająca umiejętność czytania na głos tekstów w języku polskim o różnym przeznaczeniu i funkcji.
Kryteria oceniania:
- umiejętność zastosowania w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych z zakresu biegłości językowej C1,
- znajomość zagadnień merytorycznych związanych z językiem mówionym,
- aktywność w trakcie zajęć,
- wartość merytoryczna przygotowanych projektów.
Literatura
Zalecana literatura:
E. Bajor, E. Madej, Wśród ludzi i ich spraw. Język polski dla cudzoziemców. Podręcznik do języka polskiego dla poziomu średniego B2 i zaawansowanego C2, Łódź 1999 i nast.
Nieckula F., Język ustny a język pisany, [w:] Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2001, s. 98-113.
Oczkoś M., Paszczodźwięki. Mały poradnik dla wielkich mówców, Warszawa 2010.
Oczkoś M., Sztuka mówienia bez bełkotania i faflunienia, Warszawa 2015.
Ożóg K., Ustna odmiana języka, [w:] Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2001, s. 85-98.
Przyborska-Borkowicz A., Scenariusze komunikacyjne uwarunkowane sytuacją, [w:] http://www.cd-magazine.uni.wroc.pl/artykul/scenariusze_komunikacyjne_uwarunkowane_sytuacja/
Schulz von Thun F., Sztuka rozmawiania, cz. 2. Rozwój osobowy, przeł. P. Włodyga, Kraków 2001 (rozdz. III, s. 57-259).
Wasilewski J., Skibiński A., Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Warszawa 2008 (rozdz. III, IV, V i VI, s. 123-248).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: