Lingwistyka tekstu i dyskursu 03-LTD-11ZU

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- rozumie i poprawnie stosuje pojęcia: tekst, dyskurs, komunikacja, styl i gatunek w celu opisu omawianych zjawisk językowych charakterystycznych dla współczesnej polszczyzny,
- potrafi wskazać różne typy dyskursów i scharakteryzować je,
- zna różne koncepcje gatunku, rozumie wieloaspektowość opisu gatunków; potrafi wskazać wyznaczniki gatunkowe, a także zanalizować zmiany (w tym zjawisko hybrydyzacji) w obrębie wybranych gatunków,
- zna i potrafi wskazać różne sposoby badania dyskursu wynikające z tradycji francuskiej i anglosaskiej (m.in. krytyczna analiza dyskursu, narzędzia kognitywne w analizie dyskursu i in.),
- potrafi zdefiniować tekst z perspektywy lingwistycznej (relacja tekst a inne jednostki języka) i semiotycznej, a także wskazać wykładniki tekstowości,
- umie wyróżnić i nazwać typy tekstów charakterystyczne dla różnych dyskursów,
- potrafi wskazać relację między tekstem a kontekstem, zna różne sposoby definiowania kontekstu, a także potrafi wykorzystać kontekst do analizy tekstu,
- potrafi zinterpretować i zanalizować dowolny tekst, korzystając z różnych metodologii językoznawczych (w tym strukturalizmu, pragmatyki, kognitywizmu),
- rozumie pojęcie metatekstu i umie określić rolę metatekstyzmów w tekście,
- potrafi określić rolę i funkcję podmiotu w tekście, a także wskazać jej wpływ na kształtowaną relację nadawczo-odbiorczą,
- potrafi poprawnie korzystać z przedstawianej na zajęciach terminologii językoznawczej,
- potrafi czytać artykuły dotyczące różnych sposobów analizy i interpretacji wybranych tekstów, dyskutując z przyjętymi założeniami; wskazywać ich zastosowanie w praktyce,
- umie powiązać wiedzę z zakresu językoznawstwa z elementami wiedzy historycznoliterackiej i teorii literatury, a także medioznawstwa, psycholingwistyki i socjolingwistyki.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość głównych koncepcji i metod badawczych językoznawstwa; znakomita umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; wysoka świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień; przykładna umiejętność samodzielnej analizy oraz interpretacji wybranego tekstu kultury pod kątem omawianych problemów badawczych; doskonała umiejętność nazwania wskazanych środków językowych i określenia ich funkcji.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie ogólnoteoretycznej świadomości omawianych zagadnień albo w zakresie praktycznych umiejętności dotyczących analizy i interpretacji tekstów i poszczególnych typów dyskursu.

dobry (db; 4,0): znakomita znajomość podstawowych metodologii językoznawczych, a także rzetelna znajomość terminologii językoznawczej, znaczna świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień, pełnowartościowa umiejętność analizy i interpretacji wybranego tekstu kultury pod kątem poruszanych na zajęciach problemów badawczych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): dobra umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; dobra znajomość terminologii językoznawczej; właściwa umiejętność analizy i interpretacji wybranego tekstu kultury pod kątem poruszanych na zajęciach problemów badawczych, adekwatna świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

dostateczny (dst; 3,0): odpowiednia znajomość metodologii i terminologii językoznawczej; poprawna umiejętność analizy i interpretacji wybranego tekstu kultury pod kątem omawianych problemów badawczych, niska świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość terminologii językoznawczej; niewystarczająca umiejętność wykorzystania posiadanej wiedzy, niepełnowartościowa umiejętność analizy oraz interpretacji wybranego tekstu kultury pod kątem omawianych problemów badawczych, brak ogólnoteoretycznej świadomości omawianych zagadnień.

Kryteria oceniania:
- egzamin (obowiązuje wiedza zdobyta podczas ćwiczeń oraz uzyskana na podstawie lektury wskazanych tekstów),
- zaliczenie prezentacji,
- dodatkowo: obecność na zajęciach.

Zalecana literatura:
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2009.
Dyskurs i jego odmiany, red. B. Witosz i in., Katowice 2016.
Dyskurs jako struktura i proces, red. T. Van Dijk, Warszawa 2001.
Gajda S., Gatunkowe wzorce wypowiedzi, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, red. W. Czachur, A. Kulczyńska, Ł. Kumięga, Kraków 2016. (wybór)
Labocha J., Tekst, wypowiedź, dyskurs, [w:] Styl a tekst, red. S. Gajda, S. Balowski, Opole 1996.
Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska i R. Cudak, Warszawa 2008.
Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków 2002.
Witosz B., Gatunek – sporny (?) problem współczesnej refleksji tekstologicznej, „Teksty Drugie” 2001, nr 5.
Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005. (wybór)
Wojtak M., Analiza gatunków prasowych, Lublin 2008. (wybór)
Wojtak M., Wprowadzenie do genologii, Lublin 2019. (wybór)
U. Żydek-Bednarczuk, Typy, odmiany, klasy... tekstów. W poszukiwaniu kryteriów, w: Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz. Katowice 2001.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 03-LTD-11ZU w USOSweb