Lingwistyka tekstu i dyskursu 03-LT-12PDM-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- tekst, dyskurs, komunikacja,
- typy tekstów,
- tekst i kontekst,
- metatekst,
- odmiany dyskursu,
- jak analizować dyskurs? - różne koncepcje badawcze,
- podmiot w języku i tekście,
- intencjonalność i problemy modalności; rama modalna,
- gatunek-styl-tekst,
- typologia gatunków,
- operacje na tekście (np. streszczenie, dekompozycja, transformacje).
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- rozumie i poprawnie stosuje pojęcia: tekst, dyskurs, komunikacja, styl i gatunek w celu opisu omawianych zjawisk językowych charakterystycznych dla współczesnej polszczyzny,
- potrafi wskazać różne typy dyskursów i scharakteryzować je,
- zna różne koncepcje gatunku, rozumie wieloaspektowość opisu gatunków; potrafi wskazać wyznaczniki gatunkowe, a także zanalizować zmiany (w tym zjawisko hybrydyzacji) w obrębie wybranych gatunków,
0 zna i potrafi wskazać różne sposoby badania dyskursu wynikające z tradycji francuskiej i anglosaskiej (m.in. krytyczna analiza dyskursu, narzędzia kognitywne w analizie dyskursu i in.),
- potrafi zdefiniować tekst z perspektywy lingwistycznej (relacja tekst a inne jednostki języka, w tym zdanie) i semiotycznej, a także wskazać wykładniki tekstowości,
- umie wyróżnić i nazwać typy tekstów charakterystyczne dla różnych dyskursów,
- potrafi wskazać relację między tekstem a kontekstem, zna różne sposoby definiowania kontekstu, a także potrafi wykorzystać kontekst do analizy tekstu,
- potrafi zinterpretować i zanalizować dowolny tekst, korzystając z różnych metodologii językoznawczych (w tym strukturalizm, pragmatyka, kognitywizm),
- rozumie pojęcie metatekstu i umie określić rolę metatekstyzmów w tekście,
- potrafi określić rolę i funkcję podmiotu w tekście, a także określić jej wpływ na kształtowaną relację nadawczo-odbiorczą,
- potrafi scharakteryzować i wykonać wybrane operacje na tekście (w tym streszczenie, dekompozycja, transformacje),
- potrafi poprawnie korzystać z przedstawianej na zajęciach terminologii językoznawczej,
- potrafi czytać artykuły dotyczące różnych sposobów analizy i interpretacji wybranych tekstów, dyskutując z przyjętymi założeniami; wskazywać ich zastosowanie w praktyce,
- umie powiązać wiedzę z zakresu językoznawstwa z elementami wiedzy historycznoliterackiej i teorii literatury, a także medioznawstwa, psycholingwistyki i socjolingwistyki,
- rozumie problem modalności i intencjonalności tekstu i potrafi pokazać różnice między typami modalności obecne w analizowanym tekście.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0)
dobry plus (+db; 4,5)
dobry (db; 4,0)
dostateczny plus (+dst; 3,5)
dostateczny (dst; 3,0)
niedostateczny (ndst; 2,0)
Literatura
Zalecana literatura:
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2009.
Dyskurs i jego odmiany, red. B. Witosz i in., Katowice 2016.
Dyskurs jako struktura i proces, red. T. Van Dijk, Warszawa 2001.
GajdaS., Gatunkowe wzorce wypowiedzi, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, red. W. Czachur, A. Kulczyńska, Ł. Kumięga, Kraków 2016 (wybór).
Labocha J., Tekst, wypowiedź, dyskurs, [w:] Styl a tekst, red. S. Gajda, S. Balowski, Opole 1996.
Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska i R. Cudak, Warszawa 2008.
Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków 2002.
Witosz B., Gatunek – sporny (?) problem współczesnej refleksji tekstologicznej, „Teksty Drugie”, 2001 nr 5.
Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005 (wybór).
Wojtak M., Analiza gatunków prasowych, Lublin 2008 (wybór).
U. Żydek-Bednarczuk: Typy, odmiany, klasy... tekstów. W poszukiwaniu kryteriów, w: Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz. Katowice 2001.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: