Historia literatury staropolskiej i oświecenia 03-LPS-12PDL-E

Treści programowe dla przedmiotu:
- najwybitniejsze, kanoniczne dzieła literatury polskiej epok średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia oraz ich usytuowanie w procesie rozwojowym literatury rodzimej i na tle literatur powszechnych,
- przebieg procesu historycznoliterackiego w średniowieczu, renesansie, baroku i oświeceniu oraz jego główne jednostki: formacje, epoki, prądy, kierunki, nurty, style,
- proces historycznoliteracki epok staropolskich i oświecenia na tle przekształceń kultury rodzimej i europejskiej (oraz głównych zjawisk z dziejów kultury, takich jak humanizm, reformacja, sarmatyzm),
- historia jako determinanta i kontekst zjawisk literackich epok staropolskich i oświecenia,
- historia literatury a wybrane zagadnienia z dziejów idei i filozofii – ich wzajemne relacje, inspiracje, konteksty,
- literatura dawna wobec innych sztuk,
- metarefleksja literacka epok staropolskich i oświecenia (autotematyzm literatury, poetyki sformułowane, rola retoryki jako teorii i praktyki komunikacyjnej, podstawowe pojęcia i kategorie estetyczne),
- egzystencjalny wymiar literatury dawnej (literatura jako wyraz doświadczenia egzystencjalnego), parenetyka, literatura a etyka),
- biografie twórcze najwybitniejszych autorów staropolskich i oświeceniowych,
- literatura staropolska i oświecenia jako wyraz przeżyć zbiorowych oraz źródło wzorców postaw społecznych (w tym patriotycznych); literatura oświecenia postanisławowskiego wobec dramatu rozbiorów,
- trzy kluczowe tradycje kultury europejskiej (antyczna grecko-rzymska, hebrajska i chrześcijańska) jako tradycja własna literatury epok staropolskich i oświecenia,
- literatura staropolska i oświeceniowa w ujęciu komparatystycznym (jej pokrewieństwa z innymi literaturami europejskimi oraz „obszary swoistości”); dwujęzyczność polskiej literatury dawnej,
- życie literackie, instytucje kulturotwórcze oraz geografia literacka epok staropolskich i oświecenia,
- rozwój form podawczych literatury oraz języka artystycznego w epokach staropolskich i w oświeceniu,
- literatura polskiego średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia jako tradycja oraz układ odniesienia dla kultury i literatury epok następnych; rola literatury oraz kultury staropolskiej i oświecenia w budowaniu współczesnej tożsamości zbiorowej Polaków,
- praktyczne i teoretyczne podstawy warsztatu literaturoznawczego (ze zwróceniem uwagi na specyfikę warsztatu historyka literatury epok staropolskich i oświecenia),
- pisemna wypowiedź naukowa o charakterze literaturoznawczym (gatunki piśmiennictwa naukowego, teoretyczne i praktyczne aspekty pisarstwa literaturoznawczego, metodyka i metodologia artykułu historycznoliterackiego, poetyka referatu historycznoliterackiego).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami i arcydziełami literatury polskiej epok staropolskich i oświecenia wraz z umiejętnością odniesienia ich do ogólnego kontekstu przemian historycznych i kulturowych, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę tekstów powstałych w średniowieczu, renesansie, baroku i oświeceniu, - kształcenie umiejętności operowania kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, a także posługiwania się wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia polonistycznego (w tym „Nauki pomocnicze”, „Poetyka z analizą dzieła literackiego”, „Wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny”, „Teoria literatury”, „Literatura powszechna”), - kształcenie umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literatury oraz kultury epok staropolskich i oświecenia (z uwzględnieniem specyfiki warsztatu literaturoznawczego), - formowanie świadomości komparatystycznego oraz interdyscyplinarnego statusu wiedzy o literaturze i kulturze epok staropolskich i oświecenia (w tym szczególne zwrócenie uwagi na połączenia historii literatury z historią innych sztuk, a także na związki literatury staropolskiej z tradycją antyczną oraz dwujęzyczność literatury dawnej), - formowanie wrażliwości humanistycznej oraz postawy aktywnego uczestnictwa w kulturze.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej http://maius89.maius.amu.edu.pl/~moodleifp/

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Konwersatorium (zaprojektowana i moderowana przez prowadzącego zajęcia dyskusja w grupach, na podstawie przeczytanych uprzednio dzieł literackich i opracowań naukowych), elementy wykładu, konsultacje indywidualne.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

11 (4+7)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Podstawowa wiedza z zakresu historii Polski i Europy (do Kongresu Wiedeńskiego, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów). Podstawowa (na poziomie maturalnym) wiedza z zakresu dziejów literatury i kultury.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/SL:

W cyklu 2020/SL:

W cyklu 2022/SL:

W cyklu 2021/SL:

W cyklu 2018/SL:

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student/ka potrafi:
- wskazać arcydzieła i kluczowe utwory literackie średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej,
- analizować, interpretować i wartościować teksty literackie reprezentatywne dla epok staropolskich i oświecenia z wykorzystaniem podstawowej wiedzy z zakresu wybranych metodologii badań literackich oraz odróżniać najważniejsze historyczne systemy komunikacji literackiej (w tym obiegi literackie, formy gatunkowe, struktury podawcze, języki artystyczne),
- rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne stymulujące rozwój literatury oraz kultury w epokach staropolskich i oświeceniu,
- posługiwać się wiedzą o ważnych wydarzeniach i zjawiskach z zakresu,
historii Polski i wyjaśnić ich wpływ na genezę i problematykę utworów literackich oraz na rozwój kultury polskiej epok staropolskich i oświecenia,
- dokonać periodyzacji literatury epok staropolskich i oświecenia, umieścić ją w szerszym kontekście kulturowym i formułować na tej podstawie wnioski,
- dostrzec związki literatury, kultury i sztuki epok staropolskich i oświecenia z literaturą, kulturą i sztuką powszechną,
- samodzielnie zrealizować proste zadanie badawcze (z zastosowaniem w praktyce podstawowych elementów historycznoliterackiej procedury badawczej, takich jak dobór i analiza źródeł, rozpoznanie stanu badań, zdefiniowanie i analiza problemu poznawczego, skonstruowanie spójnego wywodu argumentacyjnego, sformułowanie wniosków) z wykorzystaniem wiedzy o literaturze epok staropolskich i oświecenia,
- operować informacją naukową (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące literatury epok staropolskich i oświecenia, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście zawodowym,
- operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, napisać referat historycznoliteracki, a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić (także w formie prezentacji multimedialnej) i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów,
- pracować w zespole wedle celów i wskazówek formułowanych przez kierownika zespołu,
- wyjaśnić rolę literatury i kultury epok staropolskich i oświecenia w budowaniu tożsamości zbiorowej i więzi społecznych oraz wykorzystać tę kompetencję w osobistym, angażującym etyczną wrażliwość udziale w różnych formach życia zbiorowego (w tym we własnej pracy), a także w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i Wielkopolski.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki romantyzmu, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, bardzo dobra znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki romantyzmu, wysoka świadomość roli literatury romantycznej w europejskim i polskim dziedzictwie kulturowym, bardzo wysoka sprawność analityczno-interpretacyjna, bardzo dobra umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej (prezentacja, wystąpienie w dyskusji, referat historycznoliteracki).

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji tekstu literackiego oraz umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki romantyzmu, nieco niższa umiejętność referowania ich problematyki, nieco niższa znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki romantyzmu.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), zadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki romantyzmu, zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), słaba znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki romantyzmu, słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki romantyzmu, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, niezadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki romantyzmu, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

Kryteria oceniania:
- obecność, przygotowanie i jakość uczestnictwa w zajęciach konwersatoryjnych,
- stopień zaznajomienia się z materią przedmiotową (ujętą w przedłożonym studentom kanonie lektur),
- postępy w umiejętności operowania wiedzą zaczerpniętą z literatury przedmiotu (opracowań),
- poziom merytoryczny i warsztatowy pisemnej pracy rocznej,
- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowanych na egzaminie (składającym się z dwóch części, pisemnej i ustnej; ocena końcowa jest złożeniem ocen z części
pisemnej i ustnej).

Literatura

Wykaz proponowanej literatury dostępny na platformie edukacyjnej:
http://maius89.maius.amu.edu.pl/~moodleifp/

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-LPS-12PDL-E w USOSweb