Wstęp do językoznawstwa 03-LIN-22
Definicja języka. Język jako system znaków.
Charakterystyka języka
- konwencjonalność języka
-foniczność, dwustopniowość, abstrakcyjność i polisemiczność znaków językowych
- dwuklasowość języka
- uniwersalność systemu językowego
System językowy i jego realizacja
- granice systemu językowego
- tekst, wypowiedź, dyskurs
- rola elementów paralingwistycznych w mówieniu
Funkcje języka
- trójkąt Karla Bühlera
- schemat Romana Jakobsona
- teoria Leona Zawadowskiego i Haliny Kurkowskiej
- koncepcja Johna L. Austina
Struktura aktu komunikacji
- termin pragmatyka
- typy aktów mowy
- teoria implikatur Herberta P. Grice’a
Budowa systemu językowego
- hierarchiczna budowa języka
- podsystem fonologiczny
Podsystem morfologiczny
- termin morfem
- typy i funkcje morfemów
- słowotwórstwo
- fleksja
Podsystem składniowy
- reguły składniowe
- typy schematów składniowych
- zdania złożone i ich rodzaje
Części mowy
- podział leksemów na klasy funkcjonalne
- części mowy – charakterystyka
Struktura semantyczna słownictwa
- słownik jako zasób pojęć
- relacje semantyczne między leksemami
- subiektywna kategoryzacja świata
- derywacja słowotwórcza
Językoznawstwo jako nauka humanistyczna
- interpretacja i wartościowanie
Dyscypliny językoznawcze
- językoznawstwo wewnętrzne i zewnętrzne
- językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne
- typy badań porównawczych
Podstawowe problemy językoznawstwa historycznego
- źródła i przyczyny zmian językowych
- badania diachroniczne
- pojęcie prajęzyka
- kształtowanie się języka polskiego
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- posługiwać się podstawową terminologią z zakresu językoznawstwa
- zilustrować nabytą wiedzę przykładami w języku polskim
- zdobyć się na refleksję metajęzykową
- czytać i rozumieć lektury z zakresu językoznawstwa w języku polskim
- orientować się w problemach badawczych współczesnych dyscyplin lingwistycznych
- wykazać się znajomością struktury polskiego systemu językowego
- orientować się w podstawowych problemach językoznawstwa historycznego
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania
- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy w grupie)
- wartość merytoryczna wypowiedzi oraz prezentacji przedstawianych na zajęciach
- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowane na pisemnym teście zaliczeniowym
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Bühler Karl, Teoria języka, Kraków 2004
Eco Umberto, W poszukiwaniu języka uniwersalnego, Warszawa 2002
Furdal Antoni, Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000
Grzegorczykowa Renata, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2010 (podręcznik)
Whorf Benjamin Lee, Język, myśl i rzeczywistość, Warszawa 2002
Wielki słownik poprawnej polszczyzny, pod red. Andrzeja Markowskiego, Warszawa 2010
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: