Język łaciński z elementami kultury antycznej 03-LAT-11Z
Treści programowe dla przedmiotu:
- wymowa łaciny i jej historyczna zmienność,
- łaciński system koniugacyjny i deklinacyjny - podstawowe informacje,
- podstawowe reguły syntaktyczne,
- słownictwo łacińskie (mikroleksyka - 500 jednostek leksykalnych o najwyższej frekwencji),
- sentencje i zwroty łacińskie oraz skróty i terminy używane w naukach humanistycznych - ok. 200,
- kontekst kulturowy omawianych tekstów, twórcy kanoniczni, epoki literackie, zwyczaje, obyczaje, mity, ważne postaci starożytnych Rzymian; najważniejsze dokonania kultury i literatury starożytnej Grecji i Rzymu,
- łacina dawniej i współcześnie w języku polskim i kulturze, recepcja antyku w kulturze współczesnej.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna wykładniki podstawowych kategorii deklinacyjnych i koniugacyjnych oraz podstawowe reguły syntaktyczne,
- potrafi przetłumaczyć na język polski prosty tekst łaciński w czasie teraźniejszym (określając formy gramatyczne poszczególnych słów, podając formy podstawowe użytych czasowników, rzeczowników, przymiotników), swobodnie korzystając ze słowników polsko-łacińskiego i łacińsko-polskiego,
- zna na pamięć, rozumie i potrafi właściwie stosować wybrane sentencje i zwroty łacińskie oraz skróty i terminy używane w naukach humanistycznych,
- poprawnie odczytuje łaciński tekst prozatorski; interpretuje wybrane starożytne utwory literackie w przekładzie na j. polski z uwzględnieniem tematyki, genologii i topiki tekstu,
- zna w stopniu podstawowym historię łaciny i jej wpływ na rozwój polszczyzny,
- zna literaturę i kulturę antyczną w stopniu pozwalającym objaśnić kontekst kulturowy tłumaczonych tekstów i opanowanych na pamięć sentencji,
- potrafi wskazać najważniejsze osiągnięcia literackie i kulturowe starożytnej Grecji i Rzymu; potrafi opowiedzieć o życiu codziennym Rzymian, ich obyczajach i rozrywkach,
- wskazuje na elementy recypowane z antyku w kulturze i literaturze dawnej i współczesnej (również popularnej), potrafi odpowiedzieć na pytanie, do czego dziś nam potrzebna kultura antyczna.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość omawianych w czasie wykładu literackich i kulturowych osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian. Doskonała umiejętność określania roli tradycji antycznej w kulturze i literaturze europejskiej, szczególnie polskiej. Znajomość słynnych polskich badaczy zajmujących się recepcją antyku w literaturze i kulturze polskiej. Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych i próba ich interpretacji. Aktywny udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją. Bardzo dobra umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Bardzo dobra umiejętność tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Doskonała znajomość przerobionego materiału gramatycznego. Umiejętność problematycznego podejścia do przeczytanych artykułów, traktujących o życiu codziennym starożytnych, a także umiejętność pokazania roli i znaczenia antyku w kulturze polskiej i europejskiej.
dobry plus (+db; 4,5): dobra znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć greckiego i rzymskiego antyku. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze i kulturze europejskiej, szczególnie w perspektywie polskiej. Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych i próba ich interpretacji. Aktywny udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją. Dobra umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Dobra umiejętność tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Dobra znajomość przerobionego materiału gramatycznego. Umiejętność problematyzowania materiału z przeczytanych artykułów, traktujących o codzienności starożytnych.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze i kulturze polskiej. Samodzielna lektura kilku wskazanych tekstów antycznych i próba ich interpretacji. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją. Dobra umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Dobra umiejętność tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Dobra znajomość przerobionego materiału gramatycznego. Umiejętność problematyzowania materiału z przeczytanych artykułów, traktujących o życiu codziennym w starożytności.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość najważniejszych literackich i kulturowych osiągnięć greckiego i rzymskiego antyku. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze polskiej. Samodzielna lektura wskazanych tekstów antycznych. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją. Zadowalająca umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Zadowalająca umiejętność tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Dobra znajomość przerobionego materiału gramatycznego. Zadowalająca znajomość materiału z przeczytanych artykułów, traktujących o życiu codziennym w starożytności.
dostateczny (dst; 3,0): dostateczna znajomość najważniejszych osiągnięć literackich i kulturowych starożytnych Greków i Rzymian. Umiejętność opisania roli tradycji antycznej w literaturze polskiej. Samodzielna lektura wskazanych tekstów literackich. Udział w imprezach naukowych i kulturalnych związanych z antykiem i jego recepcją. Dostateczna umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Zadowalająca umiejętność tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Dostateczna znajomość przerobionego materiału gramatycznego. Znajomość materiału z przeczytanych artykułów, traktujących o życiu codziennym starożytnych.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość najważniejszych osiągnięć literackich i kulturowych starożytnych Greków i Rzymian. Brak wiedzy na temat roli tradycji antycznej w literaturze polskiej. Niezadowalająca umiejętność czytania tekstu w języku łacińskim. Brak umiejętności tłumaczenia prostego łacińskiego tekstu na język polski. Brak znajomości przerobionego materiału gramatycznego. Nieznajomość artykułów, traktujących o życiu codziennym starożytnych.
Literatura
Zalecana literatura:
O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 2000.
L. Winniczuk, Lingua Latina. Łacina bez pomocy Orbiliusza, Warszawa 1975.
J. Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa 2001.
J. Ryba, E. Wolanin, A. Klęczar, Homo Romanus. Podręcznik do nauki języka łacińskiego i kultury antycznej, Kraków 2017.
Mały słownik łacińsko-polski, red. J. Korpanty, Warszawa 2007.
Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. 1-5, Warszawa 1998.
Mały słownik polsko-łaciński, red. L. Winniczuk, Warszawa 2001.
Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.
P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, przeł. M. Bronarska et al., Wrocław 2002.
Literatura Grecji starożytnej, t. 1: Epika – Liryka – Dramat, red. H. Podbielski, Lublin 2005.
Literatura Grecji starożytnej, t. 2: Proza historyczna, krasomówstwo, filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, red. H. Podbielski, Lublin 2005.
T. Sinko, Zarys historii literatury greckiej, t. 1: Literatura archaiczna i klasyczna wiek VIII-IV p.n.e. włącznie, Warszawa 1959.
T. Sinko, Zarys historii literatury greckiej, t. 2: Literatura w epoce hellenistycznej i za cesarstwa rzymskiego, Warszawa 1959.
M. Cytowska, H. Szelest, Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1985.
M. Cytowska, H. Szelest, Historia literatury starożytnej, Warszawa 2007.
A. W. Mikołajczak, Łacina w kulturze polskiej, Wrocław 1998.
G. Highet, The Classical Tradition. Greek and Roman Influences on Western Literature, New York-Oxford 1985.
Tradycje antyczne w kulturze europejskiej. Perspektywa polska, red. J. Axer, Warszawa 1995.
Podana bibliografia obejmuje głównie podręczniki i kompendia do nauki języka łacińskiego i słowniki pomocne w pracy z tekstem. Szczegółową bibliografię w postaci artykułów z czasopism i opracowań podaje prowadzący w czasie zajęć.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: