Kultura współczesna 03-KW-11PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
1. Współczesne badania nad kulturą:
- metodologie badania i filozofia kultury w XXI wieku,
- wzory, źródła i obiegi kultury w pierwszych dekadach XXI stulecia.

2. Dominujące we współczesności media, gatunki, formaty i mechanizmy kulturalne.
3. Współczesność jako zagadnienie. Postrzeganie czasu w (po)nowoczesnym świecie:
- tradycja a współczesność w badaniach kulturoznawczych,
- kwestie ciągłości kultur i zagadnienie miejsca cywilizacji śródziemnomorskiej we współczesnych definicjach kultury polskiej i europejskiej.

4. Wydarzenie kulturalne w globalnej wiosce. Znaczenie promocji i instytucji kultury (nagród, festiwali, targów...) oraz wybrane przykłady ważnych powszechnych doświadczeń kulturowych ostatnich dwudziestu lat.

5. Rytuał, zabawa, praca jako współczesne źródła kultury.
6. Cechy charakterystyczne rodzimej kultury narodowej na tle kultur Europy i świata.
7. Stereotypy: np. płciowe, narodowe, regionalne, rasowe, kategoria inności we współczesnosci.
8. Rejestry kultury – relacja między tym, co “artystyczne” i tym, co “masowe” jako zagadnienie społeczne i aksjologiczne.
9. Teksty artystyczne i literackie reprezentacyjne dla ważnych w kulturze europejskiej tekstów.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - ukazanie spektrum współczesnych znaczeń pojęcia kultury, metod jej (ich) badania oraz zależności wyników badawczych od przyjętych strategii interpretacyjncyh, - refleksja nad zagadnieniem współczesności, teraźniejszości, pamięci i konfiguracji oglądu świata z nich wynikających, - omówienie podstawowej terminologii z zakresu wiedzy o kulturze oraz nabywanie zdolności do zastosowania jej w praktyce zawodowej, - ukazanie dynamiki między współczesną kultura rodzimą, europejską a także powszechną przy uwzględnieniu kultur mniejszości, subkultur i rozmaitych rejestrów społecznych, - dostarczenie narzędzi i wykształcenie umiejętności służących uczeniu o kulturach i reagowaniu na bieżące zjawiska kultury w praktyce dydaktycznej, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji, wartościowania różnorodnych przejawów kultury współczesnej oraz zjawisk kulturowych - kształtowanie umiejętności nazywania i uzasadniania własnej i cudzej identyfikacji kulturowej, - kształtowanie postaw otwartych na odmienność kulturową.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, gra dydaktyczna/symulacyjna, metoda projektu, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- posiada orientację we współczesnych wątkach kulturoznawstwa, filozofii i innych dyscyplin zainteresowanych kulturą, potrafi nazwać i wykorzystać wybrane metodologie we własnym omówieniu wybranych zjawisk kultury,
- rozpoznaje i nazywa bogactwo odniesień kulturowych w zróżnicowanych tekstach, których zna reprezentatywny dla ostatnich dwóch dekad szereg; potrafi utwory i zjawiska te wykorzystać jako punkt odniesienia w wypowiedzi pisemnej oraz w możliwych działaniach dydaktycznych w pracy zawodowej,
- wykazuje się etyczną i estetyczną wrażliwością na różnorodność kulturową i potrafi ją wykorzystać w dyskusji o współczesnej kulturze oraz prezentowaniu własnej identyfikacji kulturowej a także dzięki nim rozwiązywać problemy wynikające z różnic kulturowych,
- korzysta sprawnie i twórczo z narzędzi interdyscyplinarnych w procesie pozyskiwania wiedzy, a także w komunikacji; krytycznie, samokrytycznie postrzega swój udział w kulturze,
- potrafi analizować, interpretować oraz wartościować współcześnie istotne, charakterystyczne, popularne zjawiska kulturowe, zarówno w obrębie kultury rodzimej, jak i innych kultur, wykorzystuje przy tym współcześnie istotne filozoficzne odniesienia,
- rozpoznaje specyfikę różnorodnych narzędzi i mediów związanych z udziałem w kulturze,
- wykorzystuje rozmaite źródła wiedzy o kulturze, z uwzględnieniem narzędzi intermedialnych, a także umie zastosować tę wiedzę ogólną w obserwacji praktyki życiowej,
- wykazuje się inwencją w zakresie samodzielnego myślenia i prezentacji jego wyników.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobre rozumienie konsekwencji wynikających z wieloznaczności pojęcia kultury. Umiejętność trafnego i twórczego wykorzystania definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji konkretnych zjawisk istniejących i pojawiających się w zakresie antropologii i estetyki. Bardzo dobra orientacja dotycząca specyfiki kultury polskiej i zjawisk dla niej charakterystycznych, wysokie kompetencje problemowego opisu kultury europejskiej, bardzo dobre umiejętności opisu wybranych kultur lokalnych na tle kultury globalnej. Wysoko rozwinięta umiejętność postrzegania, rozumienia i opisu przejawów wpływających na identyfikację kulturową jednostek i grup społecznych. Praktyczna umiejętność trafnego stosowania opanowanej wiedzy w podejmowanych analizach, interpretacjach i wartościowaniu różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych. Znakomite kompetencje rozumienia różnorodności kulturowej.

dobry plus (+db; 4,5): dobra znajomość różnych definicji pojęcia kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność trafnego wykorzystania opanowanych definicji i pojęć w interpretacji konkretnych zjawisk i dokonań człowieka w zakresie antropologii i estetyki. Ponadprzeciętna orientacja dotycząca zagadnień z zakresu kultury polskiej, wysokie kompetencje i umiejętności pozwalające opisywać wybrane kultury lokalne na tle kultury europejskiej i globalnej. Praktyczna umiejętność identyfikacji, rozumienia i opisu przejawów decydujących o przynależności kulturowej jednostek i grup społecznych. Umiejętność stosowania opanowanej wiedzy w podejmowanych analizach, interpretacjach i wartościowaniu różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych. Bardzo dobre kompetencje w zakresie różnorodności kulturowej.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość różnych definicji pojęcia kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania właściwych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji wybranych zjawisk kulturowych i dokonań człowieka. Dobra orientacja dotycząca zagadnień z zakresu kultury polskiej, kompetencje i umiejętności wystarczające do proponowania trafnych opisów wybranych kultur lokalnych na tle kultury europejskiej i globalnej. Praktyczna umiejętność identyfikacji, rozumienia i opisu przejawów decydujących o przynależności kulturowej jednostek i grup społecznych. Umiejętność prowadzenia analiz, interpretacji i wartościowania różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość podstawowych definicji kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania najważniejszych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji podstawowych zjawisk i dokonań człowieka w zakresie kultury. Orientacja w zakresie kultury polskiej, kompetencje i umiejętności wystarczające do uzasadniania proponowanych opisów wybranych kultur lokalnych na tle kultury europejskiej i globalnej. Umiejętność rozpoznania, rozumienia i opisu charakterystycznych przejawów decydujących o identyfikacji kulturowej jednostek i grup społecznych.

dostateczny (dst; 3,0): podstawowa znajomość najważniejszych definicji kultury i świadomość jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania podstawowych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji najważniejszych kulturowych zjawisk i dokonań człowieka. Orientacja w zakresie wybranych kultur lokalnych na tle specyfiki kultury polskiej, kompetencje i umiejętności pozwalające uzasadniać ich podobieństwa i różnice widoczne na tle kultury europejskiej i globalnej. Umiejętność identyfikacji i opisu przejawów decydujących o identyfikacji kulturowej jednostek i grup społecznych.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość pojęcia kultury i podstawowych jego definicji. Niewystarczająca umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu przedmiotu do przeprowadzenia podstawowych interpretacji dotyczących istotnych zjawisk w zakresie kultury polskiej. Małe kompetencje pozwalające na porównanie planu kultur lokalnych, narodowych i kultury globalnej, niewystarczające do wyjaśnienia fenomenu różnorodności kulturowej.

Literatura

Zalecana literatura:
Poniższa lista ma jedynie charakter informacyjny i stanowi skróconą wersję spisu, obejmującego literaturę podmiotu i przedmiotu, jaki pojawi się w harmonogramie zajęć sporządzonym przez prowadzącego).

Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. A. Mencwela, Warszawa 2001.
Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. G. Godlewskiego, Warszawa 2003.
Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. L. Kolankiewicza, Warszawa 2005.
A. Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006.

Ponadto, m.in.:
J. Abramowska, Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej, Poznań 1995.
E. Auerbach, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, Warszawa 2004.
Z. Bauman, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.
A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2009.
A. Hertz, Żydzi w kulturze polskiej, Kraków 1987.
M. Janion, Niesamowita słowiańszczyzna, Kraków 2006.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-KW-11PFDL w USOSweb