Lektorat języka polskiego: Kształcenie aktywnych sprawności językowych - pisanie 03-KSJP1-11JPODM-E
Treści programowe dla przedmiotu:
1. Zróżnicowanie współczesnego języka polskiego – wprowadzenie (kryteria; dyscypliny; podstawowe słownictwo opisu struktur i jednostek językowych):
- teksty nieoficjalne a formalne, np. list prywatny formalny i nieformalny,
- słownictwo: zdrobnienia, zgrubienia, spieszczenia.
2. Teksty oficjalne i formalne, np. list urzędowy/motywacyjny, podziękowania, skarga, podanie:
- słownictwo: role urzędnik - petent, przełożony - podwładny,
- gramatyka: wołacz; odmiana nazwisk;
- odmiana języka: styl formalny; urzędowy.
3. Małe formy podawcze, np. opis, opowiadanie:
- słownictwo: onomatopeje, słownictwo określające wrażenia zmysłowe,
- gramatyka: formy bezosobowe czasowników ("słyszało się" itp.).
- odmiana języka: styl artystyczny.
4. Teksty prasowe, np. notatki, wiadomości, komentarze prasowe, sprawozdanie:
- słownictwo: wypadki, przestępstwo,
- gramatyka: imiesłowy przysłówkowe (imiesłowowe równoważniki zdania),
- odmiana języka: dyskurs medialny (styl dziennikarski).
5. Teksty reporterskie/eseje:
- słownictwo: relacje społeczne,
- gramatyka: czasowniki z prefiksami nadającymi im szczególne znaczenie (np. prze-), czasowniki ruchu,
- odmiana języka: styl potoczny (neutralny), styl artystyczny.
6. Relacja, dialog/kłótnia:
- słownictwo: relacje rodzinne i towarzyskie, wulgaryzmy,
- gramatyka: słowotwórstwo/derywacja (tu szczególnie rzeczowniki odprzymiotnikowe – np. głupota; formy augmentatywne),
- odmiana języka: styl potoczny (nacechowany), styl artystyczny (stylizacja wypowiedzi na język mówiony).
7. Teksty użytkowe, np. instrukcja obsługi:
- słownictwo: środki lokomocji,
- gramatyka: składnia - układ linearny wypowiedzeń,
- odmiana języka: styl nieformalny.
8. Teksty stylizowane (gra z konwencją językową):
- słownictwo: archaizmy, dialektyzmy,
- gramatyka: tryb rozkazujący,
- odmiana języka: styl biblijny.
9. Reklamy, slogany, opis oferty:
- słownictwo: handel, homonimy (homogramy, homofony),
- gramatyka: stopniowanie przymiotników,
- odmiana języka: styl nieformalny, dyskurs medialny.
10. Recenzje:
- słownictwo: film, teatr, telewizja, książka,
- gramatyka: synonimia syntaktyczna,
- odmiana języka: styl publicystyczny, dyskurs medialny.
11. Wywiad:
- słownictwo: podróże i edukacja,
- gramatyka: odmiana zaimków osobowych, wskazujących, dzierżawczych,
- odmiana języka: styl publicystyczny, dyskurs medialny.
12. Nota biograficzna/życiorys:
- słownictwo: edukacja i zawody,
- gramatyka: miejscownik,
- odmiana języka: styl popularnonaukowy.
13. Teksty naukowe, np. abstrakt, artykuł (fragment):
- słownictwo: terminy (wybrane z zakresu dyscyplin i subdyscyplin obecnych w programie studiów),
- gramatyka: strona bierna,
- odmiana języka: styl naukowy.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i właściwie opisuje podstawy zróżnicowania odmian współczesnej polszczyzny,
- potrafi redagować wybrane formy wypowiedzi pisemnych w zakresie tekstów użytkowych, podawczych, informujących, komentujących,
- perswazyjnych, naukowych i popularnonaukowych; potrafi stylizować teksty,
- potrafi poprawnie posługiwać się językiem polskim w mowie i w piśmie adekwatnie do poziomu kompetencji,
- potrafi zredagować tekst naukowy pod względem edytorskim,
- potrafi rozpoznać styl tekstu i przeprowadzić jego analizę z uwzględnieniem jego wyznaczników,
- potrafi stosować zasady ortografii i interpunkcji,
- wypracowuje strategie służące minimalizowaniu liczby błędów leksykalnych, gramatycznych i stylistycznych,
- potrafi wykonać samodzielną korektę tekstu,
- otrafi pracować redakcyjnie z wykorzystaniem podstawowych źródeł (poradniki, słowniki itp.),
- potrafi przygotować plan wypowiedzi adekwatny do potrzeb i intencji komunikacyjnej,
- poprawnie wykorzystuje materiały glottodydaktyczne podczas zajęć oraz w pracy własnej.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i bardzo dobre opanowanie praktycznych umiejętności w zakresie sprawności pisania (w odniesieniu do zróżnicowania stylowego współczesnego języka polskiego), bardzo dobra znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie tej wiedzy, wysoka świadomość w zakresie poprawności językowej oraz bardzo wysokie kompetencje ortograficzne i interpunkcyjne, bardzo duża aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, bardzo dobre oraz systematyczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, szczególnie w zakresie analiz tekstowych.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i dobre opanowanie praktycznych umiejętności w zakresie sprawności pisania (w odniesieniu do zróżnicowania stylowego współczesnego języka polskiego), dobra znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie tej wiedzy, stosunkowo wysoka świadomość w zakresie poprawności językowej oraz wysokie kompetencje ortograficzne i interpunkcyjne, aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, dobre oraz systematyczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadawalająca znajomość wiedzy przedmiotowej i zadawalające opanowanie praktycznych umiejętności w zakresie sprawności pisania (w odniesieniu do zróżnicowania stylowego współczesnego języka polskiego), zadawalająca znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie tej wiedzy, zadawalająca świadomość w zakresie poprawności językowej oraz elementarne kompetencje ortograficzne i interpunkcyjne, aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, systematyczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dostateczny (dst; 3,0): dostateczna znajomość wiedzy przedmiotowej i dostateczne opanowanie praktycznych umiejętności w zakresie sprawności pisania (w odniesieniu do zróżnicowania stylowego współczesnego języka polskiego), podstawowa znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie tej wiedzy, dostateczna świadomość w zakresie poprawności językowej oraz elementarne kompetencje ortograficzne i interpunkcyjne, dostateczna aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, zadawalające przygotowanie merytoryczne do zajęć).
niedostateczny (ndst; 2,0): niedostateczna znajomość wiedzy przedmiotowej i niedostateczne opanowanie praktycznych umiejętności w zakresie sprawności pisania (w odniesieniu do zróżnicowania stylowego współczesnego języka polskiego), brak podstawowej znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie tej wiedzy, niedostateczna świadomość w zakresie poprawności językowej oraz brak elementarnych kompetencji ortograficznych i interpunkcyjnych, niedostateczna aktywność w trakcie zajęć (znikome uczestniczenie w dyskusji, niezadawalające przygotowanie merytoryczne do zajęć).
Kryteria oceniania:
- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),
- adekwatność i poprawność pisemnych prac zaliczeniowych,
- sprawność językowa, umiejętność poprawnego posługiwania się językiem polskim (zwłaszcza w piśmie), umiejętność samodzielnej pracy z różnorodnymi tekstami,
- umiejętność zaprezentowania na egzaminie nabytych kompetencji.
Literatura
Zalecana literatura:
Akty i gatunki mowy, pod red. J. Bartmińskiego, S. Niebrzegowskiej-Bartmińskiej, J. Szudry.
Wielki słownik ortograficzny PWN (wydanie najnowsze).
Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN (wydanie najnowsze).
Słownik frazeologiczny PWN, oprac. A. Kłosińska, Warszawa 2011.
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, praca zbiorowa pod red. K. Kłosińskiej, wyd. nowe, zmienione Warszawa 2014.
Jak pisać i redagować. Poradnik redaktora. Wzory tekstów użytkowych, praca zbiorowa, PWN, Warszawa 2009.
Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, praca zbiorowa pod redakcją E. Malinowskiej. J. Noceń. U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013.
Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, PWN, Warszawa 2010.
M. Bańko, Słownik wyrazów trudnych i kłopotliwych, Warszawa 2010.
M. Kuziak, S. Rzepczyński, Sztuka pisania po polsku. Poradnik praktyczny, Warszawa – Bielsko Biała 2008.
A. Markowski, Praktyczny poradnik językowy, Warszawa 2004.
A. Ruszer, Oswoić tekst. Podręcznik kompozycji i redakcji tekstów użytkowych dla poziomów B2 i C1, Kraków 2014.
A. Wolański, A. Majewska-Tworek, M. Zaśko-Zielińska, T. Piekot, E. Wolańska, Jak pisać i redagować?, Warszawa 2013.
D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
Encyklopedia języka polskiego pod red. S. Urbańczyka, wyd. III, Wrocław 1992.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego pod red. K. Polańskiego, wyd. II, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999.
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993.
J. Grzenia, Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo i odmiana, Warszawa 1998.
Słownik interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania pod red. J. Podrackiego, Warszawa 1994.
Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red A. Markowskiego, Warszawa 2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: