Językoznawstwo współczesne 03-JW-11PDM

Język literatury. Zobowiązania literatury (?): tradycja języka literackiego a język literatury, literatura jako wzorzec mowy, kanon literacki, społeczne i tożsamościowe implikacje języka literackiego; stereotypy analityczne w opisie języka literatury – komunikacja literacka.
Kategoria tekstu. Zadania tekstologii integralnej: definicje tekstu, tekstologia – główne kierunki i szkoły badawcze, badawcze zadania tekstologii.
Semantyka tekstu artystycznego: elementy składowe tekstów artystycznych, język tekstu artystycznego – parametry opisu, wiersz a proza, wiersz wolny jako forma systemowa, redakcja tekstu, intencja odbiorcza, oralność i piśmienność; graficzność wiersza wolnego a jego wartość semantyczna.
Stylistyka, style odbioru, idiostyl: styl – charakterystyka i definicja, stylistyka – główne kierunki i szkoły badawcze, badawcze zadania stylistyki, problem idiostylu, propozycja stylów odbioru.
Podmiot w tekście (literackim): kategoria podmiotu w ujęciu komunikacji literackiej, podmiot literacki a interpretacja – konteksty charakterystyki, projektowanie podmiotowości a problem referencji w języku, próby interpretacyjne.
Intencja autorska a praktyka lekturowa (esencjalizm i referencja): pojęcia esencjaliznu i referencji – historia i ewolucja stanowisk krytycznych, zróżnicowane próby interpretacyjne.
Metafora (inopia): pojęcie metafory – historia i ewolucja stanowisk krytycznych, aspekty badań nad metaforą: teoretycznoliteracki, filozoficzny i językoznawczy, retoryczne podstawy inopii a problem referencji, próby interpretacyjne.
Antropologia słowa. Antropolingwistyka. Antropologia literatury: nowe propozycje badawcze i ich związki z językoznawczą analizą języka artystycznego, perspektywy badawcze pogranicza językoznawczego, próby interpretacyjne.
Uzupełnienie: lingwistyka mentalna: formalne i kognitywne aspekty zdolności językowej, gramatyka a proces poznawania i opisywania zjawisk – kategoryzacja, psycholingwistyka, socjolingwistyka i neurolingwistyka – perspektywy badawcze.

Cele kształcenia

- przekazanie niezbędnej wiedzy dotyczącej pogranicza literaturoznawczo-językoznawczego, przede wszystkim wskazanie źródeł, podstaw dyskursu oraz operatywnych narzędzi analizy i opisu współczesnych tekstów artystycznych, - przekazanie wiedzy na temat podstawowych szkół badawczych w obrębie współczesnego pogranicza językoznawstwa i innych dziedzin humanistyki, - rozwinięcie umiejętności analizy budowy tekstów literackich w ścisłej relacji z procesem interpretacji tekstu – wzrost lingwistycznej świadomości interpretatora, - rozwinięcie umiejętności krytycznego czytania tekstów artystycznych z wykorzystaniem narzędzi językoznawczych, - wyrobienie umiejętności prowadzenia dyskusji, argumentowania sądów, a także wypracowanie precyzji badawczej (szczególnie terminologicznej) – zwłaszcza przy podejmowaniu indywidualnych inicjatyw, - rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy w grupie z okazywaniem szacunku wobec innych uczestników zajęć; wzmacnianie samoświadomości, - popularyzacja gorliwego czytelnictwa oraz uczestnictwa w kulturze.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

dyskusja w grupie w ramach zajęć i konsultacji, komentarz do lektury, indywidualny projekt interpretacyjny (konsultowany)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Skibski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- zdefiniować podstawowe terminy językoznawcze związane z rozszerzonym opisem tekstów artystycznych, potrafi wyliczyć parametry analizy tekstologicznej; umie zaprezentować i omówić elementarną literaturę przedmiotu
- scharakteryzować najważniejsze szkoły badawcze (w obrębie badań nad językiem artystycznym)
- wyjaśnić trudności wynikające z tekstologicznej analizy tekstów literackich; rozróżnia i opisuje zjawiska semantyczne mogące konstytuować specjalne porządki tekstów; potrafi zakwalifikować poszczególne tekstowe przypadki zjawisk semantycznych do odpowiednich klas analitycznych (skorelowanych z narzędziami językoznawczej analizy), umie uogólnić klasyfikowane procesy, a także zilustrować to stosownymi przykładami tekstów artystycznych
- budować projekty interpretacyjne, stosując poznane językoznawcze narzędzia analityczne
- przedyskutować problematyczne zjawiska tekstowe i semantyczne, umie przy tym odnieść się do perspektyw innych nauk humanistycznych (wykazać graniczność metodologiczną na wybranych przykładach)
- uzasadnić swój pogląd na projekt interpretacyjny, nawiązując przy tym do poznanej literatury przedmiotu (stanowisk badawczych)
- podjąć próbę oceny poznawanych prac badawczych i stopnia zaawansowania analitycznego w przedkładanych (w trakcie zajęć) propozycjach metodologicznych
- odnieść się do zróżnicowanych tekstów kultury, ma przy tym świadomość dyskursywności budowanych sądów i podstaw odbioru, co wzmacnia w nim postawy społeczne (współtworzenie kultury)
- postrzegać lekturę jako indywidualne wyzwanie (wzmacnianie samoświadomości).

Kryteria oceniania

Ocenie podlegają:
- aktywność w trakcie zajęć (przygotowanie merytoryczne i udział w dyskusji),
- wartość merytoryczna indywidualnego projektu interpretacyjnego,
- umiejętność zaprezentowania wiedzy i umiejętności podczas kolokwium zaliczeniowego.

Literatura

a) Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2010,
b) Bińczyk E., Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków 2007,
c) Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990,
d) Paveau M.-A., Sarfati G.-É., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, Kraków 2009,
e) Podmiot w języku i kulturze, pod red. J. Bartmińskiego i A. Pajdzińskiej, Lublin 2008,
f) Stępnik K., Filozofia metafory, Lublin 1988,
g) Witosz B., Dyskurs i stylistyka, Katowice 2009,
h) Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
Zob. też www.kjp.amu.edu.pl.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-JW-11PDM w USOSweb