Język polski jako obcy dla g/Głuchych - spec. glottodydaktyczna 03-JPOG-22PDM
Treści programowe dla przedmiotu:
- sytuacja językowa g/Głuchych w Polsce i na świecie,
- psycholingwistyczne aspekty akwizycji języka g/Głuchych. Fosylizacja, półjęzyczność, bezjęzyczność,
- dwujęzyczność bimodalna i dwukulturowość g/Głuchych a ich sytuacja edukacyjna w Polsce,
- podstawowe zasady surdoglottodydaktyki (metody i strategie nauczania, sprawności językowe i kolejność ich nabywania) a problem certyfikacji
- motywacja g/Głuchych do nauki języka polskiego,
- neurotypowy i zaburzony model rozwoju języka polskiego jako odziedziczonego u g/Głuchych posługujących się językiem pierwszym o odmiennej modalności,
- materiały do nauki języka polskiego dla g/Głuchych jako jedno z wyzwań dla lektora – surdoglottodydaktyki,
- uczenie dzieci a uczenie dorosłych – problemy z nabywaniem i uczeniem języka w różnych grupach wiekowych g/Głuchych,
- indywidualizacja procesu nauczania – możliwość czy konieczność? Proces edukacji językowej dorosłych /Głuchych.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- omawia sytuację językową g/Głuchych w Polsce i na świecie (problem mniejszości językowej i językowo-kulturowej),
- zna i wskazuje psycholingwistyczne aspekty akwizycji języka polskiego u g/Głuchych, a także omawia różnorodność sposobów komunikacji w obrębie tej społeczności,
- zna różnice między dwujęzycznością jedno- i bimodalną oraz wynikające z tego wyzwania i możliwości edukacyjne,
- zna główne zasady pracy lektora języka polskiego jako obcego dla g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także wskazuje różnice między metodyką JPJO w pracy z uczniem cudzoziemskim a metodyką JPJO dla głuchych,
- omawia zasady organizacji kursów języka polskiego jako obcego dla głuchych w odniesieniu do programów, certyfikacji i kwalifikacji językowych lektora,
- stosuje w procesie dydaktycznym znajomość różnic między metodyką JPJO w pracy z uczniem cudzoziemskim a metodyką JPJO dla głuchych,
- przygotowuje materiały dydaktyczne i zajęcia lektoratowe z języka polskiego adresowane do ucznia g/Głuchego.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0) - w stopniu bardzo dobrym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, samodzielne i poprawne wykonywane analizy zadań problemowych podczas zajęć i samodzielnej pracy w domu, mającej na celu przygotowanie projektu, aktywny udział w zajęciach, systematyczne przygotowywanie się do zajęć, wysoka ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej.
dobry plus (+db; 4,5) - w stopniu bardzo dobrym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, pojedyncze błędy i niedociągnięcia w samodzielnie przygotowywanych analizach zadań wykonywanych podczas zajęć i w domu, aktywny udział w zajęciach, systematyczne przygotowywanie się do zajęć, wysoka ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej (możliwe pojedyncze błędy i niedociągnięcia).
dobry (db; 4,0) - w stopniu dobrym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, samodzielność w wykonywaniu analiz zadań problemowych, które mogą być niepełne, aktywny udział w zajęciach, systematyczne przygotowywanie się do zajęć, dobra ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej.
dostateczny plus (+dst; 3,5) - w stopniu zadowalającym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, przy wykonywaniu zadań analitycznych student może potrzebować dodatkowych instrukcji lub pomocy ze strony prowadzącego, by nie tylko poprawnie, ale i szczegółowo rozwiązać zadanie problemowe podczas zajęć lub pracy zadanej do domu, rzadki udział w dyskusji, niska aktywność w zajęciach, nie zawsze systematyczne przygotowywanie się do zajęć, zadowalająca ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej.
dostateczny (dst; 3,0) - w stopniu zadowalającym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, przy wykonywaniu zadań analitycznych student może potrzebować dodatkowych instrukcji lub pomocy ze strony prowadzącego, by poprawnie rozwiązać zadanie problemowe podczas zajęć lub pracy w domu, rzadki udział w dyskusji, niska aktywność w zajęciach, nie zawsze systematyczne przygotowywanie się do zajęć, dostateczna ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej.
niedostateczny (ndst; 2,0) - w stopniu niedostatecznym opanowana wiedza z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego g/Głuchych w różnych grupach wiekowych, a także specyfiki pracy surdoglottodydaktyka, nieprawidłowe wykonywanie zadań analitycznych nawet po udzieleniu dodatkowej instrukcji lub pomocy ze strony prowadzącego, bierność podczas dyskusji na zajęciach i pracy grupowej, częste nieprzygotowywanie się do zajęć, niezadowalająca ocena merytoryczna przygotowanej prezentacji zaliczeniowej lub jej nieprzygotowanie.
Warunki zaliczenia zajęć:
Warunkami zaliczenia zajęć są: aktywne uczestnictwo, przygotowanie projektu (materiały dydaktyczne i zajęcia lektoratowe z języka polskiego adresowane do ucznia g/Głuchego) oraz prezentacji zaliczeniowej.
Literatura
Zalecana literatura:
Literatura obowiązkowa:
Domagała-Zyśk E., 2013, Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych, Lublin.
Domagała-Zyśk E., 2014, Surdoglottodydaktyka. Lekcje i zajęcia językowe dla uczniów niesłyszących i słabosłyszących, Lublin.
Januszewicz M., 2019, Język polski jako obcy dla głuchych – w poszukiwaniu dobrego terminu, „Acta Universitatis Lodzienzis”, nr 26, s. 301-310 [http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_0860-6587_26_21/c/6011-5662.pdf].
Januszewicz M., 2011, Lektoraty języka polskiego jako obcego dla głuchych w Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego. Trudności, osiągnięcia,perspektywy, [w:] K. Pluskota, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu językapolskiego jako obcego II, Toruń, s. 29–36.
Januszewicz M., Jura M., 2017, Czy Głusi to „milczący cudzoziemcy”?, w: E. Kubicka, M. Berend, M. Rittner (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego IV, Toruń, s. 109–124.
Januszewicz M., Jura M., Kowal J., 2014, Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, w: M. Sak (red.), Edukacja Głuchych, Warszawa, s. 8–16.
Kowal J., 2008, Głusi i ich języki obce a motywacja do nauki, w: A. Michońska-Stadnik, Z. Wąsik (red.), Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych, Wrocław, 265–277.
Kowal J., Januszewicz M., Jura M., Opracowanie na temat metodyki nauczania języka polskiego jako obcego dla głuchych w kontekście aktywizacji zawodowej, brw. [http://www.glusiwpracy.dobrekadry.pl/dokumenty/Opracowanie_poswiecone_metodyce_nauczania.pdf].
Lipińska E., Seretny A., 2013, Nie swój lecz i nie obcy. Język odziedziczony w perspektywie glottodydaktycznej, w: Młoda polska emigracja w UE jako przedmiot badań psychologicznych, socjologicznych i kulturowych. Publikacja konferencyjna Euro-Emigrancji.PL, [http://www.euroemigranci.pl/dokumenty/pokonferencyjna/Seretny_Lipinska.pdf].
Ruta-Korytowska K., 2018, Poziom sprawności czytania i pisania u studentów z dysfunkcją słuchu, Poznań 2018 (fragmenty).
Ruta-Korytowska K., Wrześniewska-Pietrzak M., Kompetencje socjokulturowe jako problem w nauczaniu głuchych języka polskiego. Uwagi na marginesie komunikacji internetowej niesłyszących, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” nr 30, s. 117-130. [https:// resto.amu.edu.pl/index.php/psj/article/view/4469/4572].
Ruta-Korytowska K., Problemy ukształtowania składniowego tekstów w języku polskim pisanych przez osoby niesłyszące, „Roczniki Humanistyczne”, t. 66, z. 10, 2018, s. 117-134.
Ruta-Korytowska K., Myszka Miki gra w guziki, czyli wykorzystanie gier językowych w praktycznej nauce języka polskiego studenta niesłyszącego, „Języki Obce w Szkole”, nr 4, 2018, s. 23-30.
Ruta K., Wrześniewska-Pietrzak M., Praktyczna nauka języka polskiego studentów z dysfunkcją słuchu z perspektywy nauczyciela. Czego i jak uczyć?, w: ARS DIDACTICA. Księga jubileuszowa Profesor Haliny Zgółkowej, red. K. Czarnecka, M. Grzelka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017, s. 155–164.
Swoboda-Rydz U., 2017, Czynniki psycholingwistyczne i neurolingwistyczne warunkujące nabywanie drugiego języka (L2). Szybkość czytania jako miara kompetencji, „Kwartalnik Polonicum”, nr 24.
Świdziński M., 2014, Wprowadzenie, w: M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu do spraw g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa, s. 8–12.
Powyższa lista ma charakter orientacyjny i jest realizowana we fragmentach z uwzględnieniem zaplanowanego dla przedmiotu nakładu czasu pracy przewidzianego na czytanie.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: