Lektorat języka polskiego: Język prawa i inne języki specjalistyczne 03-JPJ-12JPODM

Treści programowe dla przedmiotu:
1. Teksty prasowe, fragmenty audycji radiowych i programów telewizyjnych dot. praca, medycy i IT:
- słownictwo: podstawowa leksyka z wyżej wymienionych obszarów,
- gramatyka: zróżnicowanie odmian środowiskowych współczesnej polszczyzny,
- odmiana języka: dyskurs medialny (styl dziennikarski), popularnonaukowy i naukowy.

2. Teksty związane z prawem i administracją: wybrane akty prawne i dokumenty np. ustawa, rozporządzenie, wyrok, umowa (np. kupna-sprzedaży, najmu itp.), wybrane dokumenty i pisma urzędowe (w tym reklamacja, zażalenie itp.):
- słownictwo: gałęzie prawa, słownictwo prawnicze (terminologia, zwroty i frazy), nazwy popularnych zawodów prawniczych,
- gramatyka: rzeczowniki odczasownikowe, czas przyszły, nominalizacja, skróty i skrótowce, analityzmy składniowe, okresy warunkowe,
- odmiana języka: styl oficjalny, język urzędowy,
- funkcja informacyjna a performatywna języka, intencje komunikacyjne i role nadawczo-odbiorcze w tekstach prawnych.

3. Teksty medyczne np. opisy chorób, fragmenty wywiadów, dialogi uwzględniające role specjalista (lekarz): pacjent, tłumacz:
- słownictwo: anatomia, dolegliwości i choroby, specjalizacje medyczne, przebieg leczenia i placówki medyczne, pierwsza pomoc, choroby cywilizacyjne i uzależnienia,
- gramatyka: czas przeszły, imiesłowy, zdania wielokrotnie złożone, stopniowanie przymiotników i przysłówków,
- odmiana języka: styl naukowy, styl oficjalny i nieoficjalny.

4. Teksty prasowe i użytkowe z obszaru IT, role komunikacyjne specjalista – klient; intencje komunikacyjne (np. rada, ostrzeżenie, zalecenie):
- słownictwo: zawody, urządzenia, oprogramowanie, zagrożenia informatyczne, cyberbezpieczeństwo, wsparcie techniczne,
- gramatyka: internacjonalizmy i zapożyczenia, czas przeszły, deklinacja w liczbie pojedynczej i mnogiej,
- odmiana języka: styl naukowy, styl nieformalny, dyskurs medialny.

5. Korespondencja (oficjalna i nieoficjalna), dotycząca IT, prawa oraz medycyny:
- słownictwo: wyrażanie intencji, przypuszczeń, argumentowanie,
- gramatyka: relacje nadawczo-odbiorcze, formy grzecznościowe, zaimki i ich deklinacja,
- odmiana języka: styl oficjalny, formy grzecznościowe.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - poszerzenie wiedzy z zakresu charakterystyki wybranych odmian środowiskowych współczesnej polszczyzny, - poszerzenie zasobu leksykalnego z wybranych profesjolektów, - podniesienie poziomu kompetencji językowej w zakresie odbierania i tworzenia tekstów (w wersji mówionej i pisanej) zgodnych z wyznacznikami wybranych odmian środowiskowych polszczyzny, - podniesienie poziomu kompetencji komunikacyjnej w określonym środowisku zawodowym, - kształcenie postawy skłaniającej do samodzielnego zgłębiania wiedzy językoznawczej, - kształcenie umiejętności praktycznego wykorzystania omówionej w trakcie zajęć wiedzy teoretycznej w tworzonych przez studenta tekstach mówionych i pisanych, także w symulowanych sytuacjach komunikacyjnych, - kształcenie umiejętności odczytywania relacji nadawczo-odbiorczych obecnych w tekstach pochodzących z różnych odmian środowiskowych polszczyzny.

Kierunek studiów

filologia polska jako obca

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, gra dydaktyczna/symulacyjna, rozwiązywanie zadań, metoda ćwiczeniowa, metoda warsztatowa, pokaz i obserwacja, demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach, prace domowe (np. przygotowanie opisu przypadku chorobowego, opisu zdarzenia/ wypadku, reklamacji sprzętu komputerowego itp.).

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Znajomość języka polskiego na poziomie B2.

Koordynatorzy przedmiotu

Karolina Ruta-Korytowska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- poprawnie posługiwać się słownictwem z co najmniej 3 obszarów tematycznych w mowie i w piśmie (adekwatnie do poziomu kompetencji wskazanych na poziomie B2/C1),
- wskazać cechy wybranych odmian środowiskowych polszczyzny na poziomie leksyki, struktur gramatycznych, relacji nadawczo-odbiorczych i użyć ich w odpowiednich kontekstach komunikacyjnych,
- czytać ze zrozumieniem fragmenty tekstów specjalistycznych z różnych dziedzin,
- uczestniczyć w specjalistycznych konwersacjach dotyczących medycyny, prawa oraz IT, przyjmując różne role komunikacyjne,
- wykorzystać w pracy własnej materiały glottodydaktyczne udostępnione/ wypracowane na zajęciach,
- określić i analizować porównawczo różnice leksykalno-gramatyczne w wybranych odmianach środowiskowych polszczyzny,
- jest przygotowany do funkcjonowania w różnych środowiskach zawodowych.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): w stopniu bardzo dobrym opanowane wiadomości z zakresu zróżnicowania funkcjonalnego współczesnej polszczyzny na przykładzie wybranych profesjolektów, bardzo dobra znajomość słownictwa specjalistycznego z wybranych profesjolektów, jak również struktur gramatycznych charakterystycznych dla danej odmiany języka; bardzo wysoka kompetencja komunikacyjna i umiejętność tworzenia i odbierania tekstów w wybranym profesjolekcie; aktywny i merytoryczny udział w zajęciach i dyskusji, wysoka wartość merytoryczna przygotowanej prezentacji multimedialnej; systematyczne przygotowywanie się do zajęć.

dobry plus (+db; 4,5): w stopniu bardzo dobrym opanowane wiadomości z zakresu zróżnicowania funkcjonalnego współczesnej polszczyzny, wysoka ocena umiejętności odbierania i tworzenia tekstów charakterystycznych dla wybranego profesjolektu; szeroki zasób leksykalny z zakresu słownictwa specjalistycznego w obrębie wybranych odmian zawodowych polszczyzny, aktywny i merytoryczny udział w zajęciach i dyskusji, dobra wartość merytoryczna przygotowanej prezentacji multimedialnej; widoczne nieznaczne braki w posługiwaniu się strukturami gramatycznymi w obrębie wybranych profesjolektów, jak również w odczytywaniu relacji nadawczo-odbiorczych; systematyczne przygotowywanie się do zajęć.

dobry (db; 4,0): w stopniu dobrym opanowane wiadomości z zakresu funkcjonalnych odmian współczesnej polszczyzny, dobra ocena umiejętności samodzielnego odbierania i tworzenia wypowiedzi charakterystycznych dla danego profesjolektu z uwzględnieniem relacji nadawczo-odbiorczych; aktywny i merytoryczny udział w zajęciach i dyskusji, dobra wartość merytoryczna przygotowanej prezentacji multimedialnej; niewielkie braki w zakresie słownictwa w obrębie analizowanych profesjolektów, jak również niewielkie trudności w stosowaniu struktur gramatycznych, systematyczne przygotowywanie się do zajęć.

dostateczny plus (+dst; 3,5): w stopniu wystarczającym opanowane wiadomości z zakresu funkcjonalnych odmian współczesnej polszczyzny, dostateczna ocena umiejętności odbierania i tworzenia tekstów typowych dla wybranego profesjolektu, jak również znajomości leksyki i struktur gramatycznych; aktywny i merytoryczny udział w zajęciach i dyskusji, dobra wartość merytoryczna przygotowanej prezentacji multimedialnej, systematyczne przygotowywanie się do zajęć.

dostateczny (dst; 3,0): w stopniu zadowalającym opanowane podstawowe wiadomości z zakresu zróżnicowania funkcjonalnego współczesnej polszczyzny, nie zawsze pełna umiejętność samodzielnego odbierania i tworzenia tekstów i posługiwania się leksyką z wybranego profesjolektu, student/ka może wymagać niewielkiej pomocy ze strony prowadzącego zajęcia; poprawnie wykonywane podstawowe analizy językowe, choć możliwe są w nich nieliczne błędy; niska aktywność merytoryczna w zajęciach i dyskusji, nieumiejętność w pełni samodzielnego przygotowania prezentacji multimedialnej zawierającej własne analizy i interpretacje; niska aktywność, niesystematyczne przygotowywanie się do zajęć.

niedostateczny (ndst; 2,0): niewystarczające opanowane podstawowych wiadomości z zakresu funkcjonalnych odmian współczesnej polszczyzny, niesamodzielność w posługiwaniu się terminologią typową dla wybranych profesjolektów; nieumiejętność przygotowania poprawnej wypowiedzi z zachowaniem odpowiednich struktur gramatycznych charakterystycznych dla wybranej odmiany zawodowej polszczyzny; niski udział merytoryczny w zajęciach, niewystarczająca wartość merytoryczna przygotowanej prezentacji multimedialnej; brak systematycznego przygotowywania się do zajęć.

Kryteria oceniania:
- aktywność na zajęciach (udział w rozmowie, dyskusji, pracach zespołowych),
- obecność na zajęciach,
- sprawność językowa, umiejętność poprawnego posługiwania się językiem polskim zarówno w mowie, jak i piśmie na poziomie B2/C1,
- realizacja zadań rozwijających sprawności komunikacyjne z wykorzystaniem leksyki profesjolektalnej,
- wartość merytoryczna samodzielnie przygotowanych pisemnych zadań domowych,
- wartość merytoryczna, sposób przygotowania prezentacji.

Literatura

Zalecana literatura:
Wilkoń A., Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.
Danecka-Chwals A., O człowieku po polsku. Podręcznik języka medycznego dla obcokrajowców.
Dudzik A., 2014, Co to dziś znaczy nauczać języka medycznego?, „Języki Obce w Szkole”, nr 1, s. 73–76.
Grucza S., 2007, Glottodydaktyka specjalistyczna. Część I. Założenia lingwistyczne dydaktyki języków specjalistycznych, w: Przegląd glottodydaktyczny 23, s. 7–2.
Bilicka B., Język polski w środowisku medycznym (cz. II).
Janowska M., Sikorska Ś., 2007, Proszę oddychać. Materiały do nauczania medycznego języka polskiego. Część I i II, Warszawa.
Janowska M., Sikorska Ś., 2015, Proszę oddychać. Materiały do nauczania medycznego języka polskiego. Część III, Warszawa.
Jurek T., 2007, Proszę mi powiedzieć, co się stało?, Poznań.
Ligara B., Szupelak W., 2012, Lingwistyka i glottodydaktyka języków specjalistycznych na przykładzie języka biznesu. Podejście porównawcze, Kraków.
Ławnicka-Borońska M., 2013, Język polski w medycynie. A Guide to Polish in Medical Practice, Warszawa.
Zahaczewska I., Czelendżuj kejsa, czyli kilka uwag o języku korporacji, „Słowo. Studia Językoznawcze”, nr 9, 2018, s. 165-179.
Fiedorowicz A., 2015, Korporacja: Nowe plemię. Ma swój język, wodzów i integrujące ją mity, 8.12., http://wyborcza.pl/1,145452,19306836,korporacja-nowe-plemie-ma-swoj-jezyk--wodzow-i-integrujace.html?disableRedirects=true [dostęp 6.05.2018].
Grabias S., 2012, Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 235–253.
Kochan M., 2016, Wartości w języku biznesu: nowe znaczenia. Analiza wybranych przykładów w: Język a kultura, t. 26: Kulturowe uwarunkowania zachowań językowych. Tradycja i zmiana, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, s. 47–67.
Konopko-Urbaniak J., 2013, Język korporacji jako przykład żargonu, https://www.kul.pl/files/932/IP/BWJ_jezykkorporacji_przykladzargonu.pptx [dostęp 6.05.2018].
Wasilewski O., 2009, Kultura korporacyjna – język, pojęcia składowe i ich obszary semantyczne, „Komunikacja Specjalistyczna”, t. 2: Specyfika języków specjalistycznych, s. 199–217.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-JPJ-12JPODM w USOSweb