Teoretyczne podstawy kultury języka 03-FK-400

Treści programowe dla przedmiotu:
- przegląd ważniejszych wydawnictw z zakresu poprawności językowej; omówienie zawartości "Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN" pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2004 i wydania następne),
- kultura języka jako dyscyplina językoznawcza; podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka,
- struktura współczesnej normy językowej; typy norm językowych,
- typy innowacji językowych,
- innowacje uzupełniające w polszczyźnie XXI wieku,
- kryteria oceny innowacji językowych,
- współczesna norma frazeologiczna,
- kodyfikacja; polska polityka językowa,
- zjawisko mody językowej,
- zewnątrzjęzykowe tendencje rozwojowe w polszczyźnie XXI wieku,
- wewnątrzjęzykowe tendencje rozwojowe w polszczyźnie XXI wieku.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - przekazanie wiedzy dotyczącej struktury i funkcjonowania współczesnej normy językowej, klasyfikacji błędów językowych, typologii innowacji językowych, kryteriów ich oceny, kodyfikacji i polityki językowej, postaw użytkowników wobec języka, zjawiska mody językowej, tendencji rozwojowych we współczesnej polszczyźnie, - przekazanie wiedzy o zależności sposobu językowego kształtowania tekstu od sytuacji komunikacyjnej, - wyrobienie umiejętności rozstrzygania problemów poprawnościowych z zakresu różnych poziomów języka w tekstach (wymowy, ortografii i interpunkcji, odmiany wyrazów, słownictwa i frazeologii, budowy zdań), - doskonalenie umiejętności sprawnego, poprawnego, skutecznego i estetycznego posługiwania się polszczyzną w różnych sytuacjach komunikacyjnych, zarówno w mowie, jak i na piśmie, - przygotowanie do właściwej interpretacji i oceny nowych środków językowych pojawiających się w różnych typach tekstów, - wyrobienie nawyku korzystania z aktualnych źródeł ortoepicznych (słowników poprawnościowych, poradników językowych, internetowych poradni językowych itp.) i ciągłego aktualizowania lektur, - uwrażliwienie na społeczną rolę językoznawcy w podnoszeniu poziomu świadomości i kompetencji językowych użytkowników polszczyzny.

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/SZ:

Anna Piotrowicz-Krenc

W cyklu 2021/SZ:

Anna Piotrowicz-Krenc

W cyklu 2023/SZ:

Anna Piotrowicz-Krenc

W cyklu 2022/SZ:

Anna Piotrowicz-Krenc

W cyklu 2019/SZ:

Anna Piotrowicz-Krenc

W cyklu 2018/SL:

Anna Piotrowicz-Krenc
Krzysztof Skibski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi właściwie zdefiniować podstawowe pojęcia związane z poprawną komunikacją językową,
- wyjaśnia zależności między sytuacją komunikacyjną a poziomami normy, stosowanymi kryteriami oceny innowacji językowych,
- rozpoznaje i rozróżnia widoczne w tekstach tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny,
- rozstrzyga problemy poprawnościowe, z którymi styka się w różnych typach tekstów,
- dobiera środki językowe optymalnie dostosowane do sytuacji komunikacyjnej,
- rozpoznaje innowacje i zmiany językowe występujące w tekstach mówionych i pisanych, także elektronicznych,
- wybiera właściwe narzędzia do oceny innowacji językowych, w tym błędów,
- korzysta z dostępnych źródeł ortoepicznych,
- potrafi podjąć dyskusję nad statusem poprawnościowym form językowych w różnych sytuacjach komunikacyjnych,
- przekonująco uzasadnia prezentowaną przez siebie postawę wobec języka,
- umie kompetentnie popularyzować wiedzę z zakresu kultury języka, przyczyniając się do podniesienia poziomu kultury komunikacji językowej w społeczeństwie.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0)
dobry plus (+db; 4,5)
dobry (db; 4,0)
dostateczny plus (+dst; 3,5)
dostateczny (dst; 3,0)
niedostateczny (ndst; 2,0)

Literatura

Zalecana literatura:
Jadacka Hanna, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005.
Markowski Andrzej, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Wydanie nowe, Warszawa 2018.
Waszakowa Krystyna, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa 2005.
Witalisz Alicja, Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim, Kraków 2016.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-FK-400 w USOSweb