Szekspir romantyków polskich 03-F-SRP

Treści programowe dla przedmiotu:
- wpływ dramaturgii Szekspira na rozwój literatury i kultury europejskiego i polskiego romantyzmu,
- recepcja twórczości Szekspira w epoce romantyzmu (rozprawy, przedmowy, wykłady, m.in.: Augusta Wilhelma Schlegla, Ludwiga Tiecka, Johanna Wolfganga Goethego, Madame de Stäel, Adama Mickiewicza, Kazimierza Brodzińskiego, Maurycego Mochnackiego),
- dramaty Juliusza Słowackiego inspirowane dramaturgią Szekspirowską („Maria Stuart”, „Horsztyński”, „Balladyna”),
- dramaty Cypriana Norwida inspirowane dramaturgią Szekspirowską („Aktor”, „Kleopatra i Cezar”),
- proza Cypriana Norwida inspirowana twórczością Szekspira (m.in.: „Białe kwiaty”, „O sztuce [dla Polaków]”),
- liryka polskich romantyków inspirowana twórczością Szekspira (m.in.: Norwida „Pięć zarysów. Rzeczywistość”, „W Weronie”, poezja Teofila Lenartowicza),
- Szekspir w operze, w sztukach plastycznych i sztuce przekładu,
- Szekspir w korespondencji polskich romantyków (Słowacki, Krasiński).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - prezentacja twórczości dramatycznej Williama Szekspira i omówienie jej wpływu na literaturę, filozofię, estetykę i kulturę romantyzmu europejskiego (ze szczególnym uwzględnieniem romantyzmu polskiego), - poznanie wybranych historycznych, kulturowych i estetycznych koncepcji na temat dramatu romantycznego wzorującego się na dramacie szekspirowskim, - przybliżenie europejskiej (a zwłaszcza polskiej) recepcji twórczości Szekspira w epoce romantyzmu (rozprawy, wykłady, korespondencje), - zaznajomienie się z wybranymi dziełami literatury polskiego romantyzmu powiązanymi tematycznie i ideowo z dramaturgią Szekspira (dramaty Juliusza Słowackiego, liryka i dramaturgia Cypriana Norwida, korespondencja Zygmunta Krasińskiego etc.), - kształcenie i doskonalenie umiejętności analityczno-interpretacyjnych, które pozwolą studentom dotrzeć do warstwy sensów omawianych dzieł literackich, uchwycić ich wymiary ideowe i estetyczne oraz ułatwią ustalenie ich rangi w obrębie literatury polskiego i europejskiego romantyzmu, - kształcenie umiejętności samodzielnych wypowiedzi ustnych na temat dramaturgii Szekspira i literatury polskiego romantyzmu z uwzględnieniem perspektyw: filologicznej, dramatologicznej i teatrologicznej, - kształtowanie świadomości komparatystycznej oraz interdyscyplinarnej, umożliwiającej połączenie historii literatury z historią innych sztuk, zwłaszcza muzyki, teatru i sztuk plastycznych (dramatyczno-muzyczne wersje dzieł Szekspira, ikonografia – rysunki Norwida etc.), - prezentacja kontekstów filozoficzno-estetycznych istotnych w procesie analizy dzieła literackiego (cudowność, fantastyka, ironia, groteska, paraboliczność, tragizm, etc.).

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, uczenie problemowe (problem-based learning), demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach, metoda heurezy.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Koordynatorzy przedmiotu

Alina Borkowska-Rychlewska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- ma pogłębioną wiedzę na temat twórczości dramatycznej Williama Szekspira i jej romantycznej recepcji, potrafi omówić jej wpływ na literaturę, filozofię, estetykę i kulturę romantyzmu europejskiego,
- potrafi zdefiniować i omówić wybrane historyczne, kulturowe i estetyczne koncepcje na temat dramatu romantycznego,
- rozumie znaczenie kontekstów filozoficzno-estetycznych istotnych w procesie analizy dzieła literackiego (cudowność, fantastyka, ironia, groteska, paraboliczność, tragizm),
- potrafi wskazać i umieścić we właściwym kontekście historycznoliterackim wybrane dzieła polskich romantyków, które wiążą się z twórczością Szekspira,
- umie analizować i interpretować dzieła literackie inspirowane twórczością Szekspira, uchwycić ich wymiary filozoficzne, ideowe i estetyczne, wykorzystując przy tym wiedzę o wybranych teoriach i metodologiach badań literackich (kategorie tematyczne i genologiczne),
- rozumie potrzebę sięgania po różnorodne źródła z zakresu literaturoznawstwa, teatrologii, historii sztuki, posiada umiejętność ich samodzielnego doboru i wykorzystania.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość dramaturgii Szekspira oraz inspirowanych nią dzieł literatury polskiego romantyzmu, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem elementarnej terminologii literaturoznawczej, bardzo dobra znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia literatury w epoce romantyzmu, wysoka świadomość różnic i podobieństw między kręgami językowymi i tradycjami oraz roli dialogu między odrębnymi kręgami kulturowymi, bardzo wysoka sprawność analityczno-interpretacyjna, bardzo dobra umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej (wystąpienie w dyskusji, praca pisemna).

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji tekstu literackiego oraz umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość dramaturgii Szekspira oraz inspirowanych nią dzieł literatury polskiego romantyzmu, nieco niższa umiejętność referowania ich problematyki, nieco niższa znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia literatury w epoce romantyzmu.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość dramaturgii Szekspira oraz inspirowanych nią dzieł literatury polskiego romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez wykładowcę), zadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia literatury w epoce romantyzmu, zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość dramaturgii Szekspira oraz inspirowanych nią dzieł literatury polskiego romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez wykładowcę), słaba znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia literatury w epoce romantyzmu, słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość dramaturgii Szekspira oraz inspirowanych nią dzieł literatury polskiego romantyzmu, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, niezadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia literatury w epoce romantyzmu, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

Kryteria oceniania:
- ocena przygotowania do zajęć i aktywności w ich trakcie,
- ocena końcowej pracy pisemnej.

Literatura

Zalecana literatura:
Literatura podmiotowa:
Z. Krasiński, Listy do różnych adresatów, t. I-III, oprac. i wstęp Z. Sudolski, Warszawa 1991.
A. Mickiewicz, Dzieła. Wydanie rocznicowe, t. V: Proza artystyczna i pisma krytyczne, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1996.
M. Mochnacki, Pisma krytyczne i polityczne, wybór i oprac. J. Kubiak, E. Nowicka, Z. Przychodniak, t. I, Kraków 1996.
C. Norwid, Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, t. 1-6, Warszawa 1971–1976.
A. W. Schlegel, Wykłady o sztuce dramatycznej i literaturze. przeł. E. Namowicz [w:] Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, wybrał i oprac. T. Namowicz, Wrocław 2000.
J. Słowacki, Horsztyński, wstęp i oprac. J. Ławski, Wrocław 2009.
J. Słowacki, Maria Stuart, w: tegoż, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. VI, Wrocław 1959.
J. Słowacki, Balladyna, wstęp i oprac. M Inglot, Wrocław 1984.
J. Słowacki, Listy do matki, oprac. Z. Krzyżanowska, w: tegoż, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. XIII, Wrocław 1959.
A. L. H. de Staël Holstein, Wybór pism krytycznych, przeł. i oprac. A. Jakubiszyn-Tatarkiewicz, Wrocław 1954.
L. Tieck, O cudowności u Shakespeare’a i inne pisma krytyczne, przekład, wstęp i oprac. M. Leyko, Gdańsk 2006.

Literatura przedmiotowa (wybór):
A. Borkowska-Rychlewska, Szekspir w operze XIX wieku. Romantyczne konteksty, inspiracje i nawiązania, Poznań 2013.
K. Braun, „Kleopatra i Cezar” Cypriana Norwida wobec historii i współczesności, „Ethos” 2007, nr 1-2.
S. Greenblatt, Shakespeare. Stwarzanie świata, przeł. B. Kopeć-Umiastowska, Warszawa 2007.
M. Grabowski, Historiozofia zagłady. Uwagi do „Kleopatry i Cezara” Norwida, Acta Universitatis Lodziensis, 1 (27) 2015.
W. Hahn, Shakespeare w Polsce, Wrocław 1958.
J. Kott, Szekspir współczesny, Kraków 1997.
A. Kowalczykowa, Ku romantycznemu dramatowi. Renesans tradycji szekspirowskiej, w: tejże, Dramat i teatr romantyczny, Warszawa 1997.
K. Kurek, Polski Hamlet. Z historii idei i wyobraźni narodowej, Poznań 1999.
L. Libera, „Maria Stuart”: dramat Juliusza Słowackiego, Warszawa 2003.
J. Maciejewski, Funkcja „hamletyzmu” w „Horsztyńskim” Juliusza Słowackiego, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, red. M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski, Warszawa 1968.
P. Mroczkowski, Szekspir elżbietański i żywy, Warszawa 1981.
Od Shakespeare’a do Szekspira, pod red. J. Ciechowicza i Z. Majchrowskiego, Gdańsk 1993.
I. Sławińska, Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971.
W. Weintraub, „Balladyna” czyli zabawa w Szekspira, w: tegoż, Od Reja do Boya, Warszawa 1977.
A. Żurowski, Szekspiriady polskie, Warszawa 1976.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-F-SRP w USOSweb