Słowo, reżyser, aktor, scena 03-F-SRAS
Wykład obejmuje wybrane zagadnienia z historii i teorii teatru 1. poł. XX, sytuując omawianą problematykę m. in. w perspektywie wzajemnych związków dramatu i sztuki reżyserii. Teatrologiczna narracja prowadzi wśród głównych nurtów artystycznych XX wieku (naturalizm, symbolizm, ekspresjonizm, futuryzm, dadaizm, awangarda) przekładając to, co literackie na doktryny i teorie sceniczne. Wśród szczegółowych zagadnień przedstawione zostaną sylwetki najważniejszych inscenizatorów teatru europejskiego XX wieku i ich teorie reżyserskie (Konstanty Stanisławski, Adolphe Appia, Gordon Craig, Wsiewołod Meyerhold, Erwin Piscator, Bertolt Brecht, Max Reinhardt, Antonin Artaud, artyści Bauhausu) a także fundamentalne dla współczesnego teatru i filmu metody i techniki aktorskie. Istotną ramą dla wykładu są elementy teorii teatru, związane m. in. z tzw. problemem „from page to stage”, a zatem koncentrujące się na relacjach dwóch interpretacji tekstu literackiego – filologicznej i teatralnej. W trakcie zajęć zaakcentowana zostaje powracalność podstawowych nurtów estetycznych. Jednym z zadań przedmiotu jest uwrażliwienie słuchaczy na pragmatyczny wymiar zastosowania wiedzy z zakresu historii teatru XX wieku niezbędnej w rozpoznawaniu zjawisk współczesnej sztuki scenicznej (np. w pracy reżysera, krytyka, odbiorcy współczesnego teatru).
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie podstawowe pojęcia, terminy związane z historią i teorią teatru,
- potrafi zastosować terminologię dotyczącą historii i teorii teatru,
- sytuuję omawianą problematykę w perspektywie wzajemnych związków dramatu i sztuki reżyserii,
- zna główne nurty artystyczne w XX wieku,
- zna najważniejszych inscenizatorów teatru europejskiego XX wieku oraz ich teorie reżyserskie,
- zna metody i techniki aktorskie dla współczesnego teatru i filmu,
- potrafi wyjaśnić elementy teorii teatru,
- potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii teatru XX wieku w rozpoznawaniu zjawisk sztuki scenicznej,
- posiada pogłębioną, rozszerzoną wiedzę oraz możliwość dalszego samodzielnego rozwijania się w zakresie wiedzy o teatrze.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
dobry (db; 4,0): dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
dostateczny (dst; 3,0): zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu.
Literatura
Zalecana literatura:
Antoine A., Pogadanka o reżyserii, Reżyseria, przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 9.
Aslan O., Aktor XX wieku, przeł. M. O. Bieńka, Warszawa 1978.
Bab J., Teatr współczesny. Od Meiningeńczyków do Piscatora, przeł. E. Misiołek, Warszawa 1959.
Bablet D., Rewolucje sceniczne XX wieku, przeł. Z. Strzelecki, K. Mazur, Warszawa 1980.
Barker C., Joan Littlewood, przeł. J. Krakowska-Narożniak, „Dialog” 2002, nr 8-9.
Baty Gaston, Reżyser, przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 10.
Béhar H., Dada i surrealizm w teatrze, przeł. P. Szymanowski, Warszawa 1975.
Berthold M., Historia teatru, przeł. D. Żmij-Zielińska, Warszawa 1980.
Braun K., Druga Reforma Teatru?, Wrocław 1979.
Braun. K. Nowy teatr na świecie 1960-1970, Warszawa 1975.
Braun K., Wielka Reforma Teatralna w Europie, Wrocław 1984.
Brecht w oczach krytyki światowej, red. H. Krzeczkowski, Warszawa 1977.
Craig E., Gordon Craig. Historia życia, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1976.
Hulton D., Joseph Chaikin i aspekty kształcenia aktora, przeł. J. Golińska „Dialog” 2002, nr 12.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim, wybór tekstów L. Sokół, Warszawa 1983.
Esslin M., wstęp do Teatru absurdu, „Pamiętnik Literacki” 1976, nr 3.
Fort P., Heroiczne czasy symbolizmu..., przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 8.
Fuchs G., Scena przyszłości, przeł. M. Leyko, Gdańsk 2004.
Jurkowski H., Dzieje teatru lalek. Od Wielkiej Reformy do współczesności, Warszawa 1984.
Kolankiewicz L., Święty Artaud, Warszawa 1988.
Krasner D., Strasberg, Adler i Meisner, przeł. J. Golińska, „Dialog” 2002, nr 11.
Leach R., Meyerhold i biomechanika, przeł. J. Krakowska-Narozniak, „Dialog” 2002, nr 3.
Lugné-Poe A., Ze wspomnień, przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 8.
Osińska K., Klasztory i laboratoria. Rosyjskie studia teatralne: Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow, Gdańsk 2003.
Pleśniarowicz K., Przestrzenie deziluzji. Współczesne modele dzieła teatralnego, Kraków 1996.
Rudlin J., Jacques Copeau: W poszukiwaniu szczerości, przeł. J. Golińska, „Dialog” 2002, nr 4.
Semil M., Wysińska E., Słownik współczesnego teatru, Warszawa 1980.
Seria Teorie teatru współczesnego, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
Appia A., Dzieło sztuki żywej, przeł. J. Hera, L. Kossobudzki, H. Szymańska, Warszawa 1974.
Artaud A. Teatr i jego sobowtór, przeł. J. Błoński, Warszawa 1978.
Brecht B., Wartość mosiądzu, przeł. zespół, Warszawa 1975.
Brook P., Pusta przestrzeń, przeł. W. Kalinowski, Warszawa 1975.
Copeau J., Naga scena, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1972.
Craig G., O sztuce teatru, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1964.
Piscator E., Teatr polityczny, przeł. R. Szydłowski, Warszawa 1983.
Meyerhold W., Przed rewolucją, przeł. A. Drawicz, J. Koenig, Warszawa 1988.
Tairow A., Notatki reżysera, przeł. J. Ludawska, Warszawa 1978.
Wachtangow J., Poszukiwania, przeł. H. Bieniewski, E. Csató, Warszawa 1967.
Spotkania z Meyerholdem, wybór wspomnień, przeł. E. P. Melech, Warszawa 1981.
Stanisławski K., Etyka, przeł. J. Żmijewska, Warszawa 1951 lub w tegoż: Artykuły, fragmenty, rozmowy Warszawa 1956.
Styan J. L., Współczesny dramat, przeł. M. Sugiera, Wrocław 1995.
Taborski B., Nowy teatr elżbietański, Kraków 1967.
Terry E., Historia mojego życia, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1989.
Zola E., List paryski, Z przedmowy do „Teresy Raquin”, przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 5-6.
Zola E., Naturalizm w teatrze, przeł. H. Kowzan, „Dialog” 2001, nr 7.
Zawrzykraj A., Joseph Chaikin. Trzeba mieć adresata, „Dialog” 2002, nr 12.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: