Językowo-kulturowe aspekty pogranicza. Dolny Śląsk 03-F-JKAD
Treści programowe dla przedmiotu:
- historia i geografia Dolnego Śląska,
- sytuacja językowa na Dolnym Śląsku współcześnie (w XX i XXI wieku),
- historia języka polskiego w regionie,
- dawne podręczniki do nauki języka polskiego,
- typonimy i urbanonimy,
- Dolny Śląsk w okresie powojennym w kontekście kwestii językowych i etnicznych,
- Wrocław i Dolny Śląsk w literaturze,
- kultura ludowa,
- Dolny Śląsk a Górny Śląsk,
- tożsamość Dolnego Śląska.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wskazać i omówić bieżące kwestie językowe związane z regionem.
- potrafi omówić historię regionu w ujęciu językowo-kulturowym.
- potrafi wskazać i omówić kwestie kulturowe związane z regionem.
- umie powiązać kwestie językowe z kulturowymi.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): w stopniu bardzo dobrym opanowana wiedza z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej i prawidłowe jej wykorzystanie w praktyce; wysoka umiejętność analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); wysoki poziom aktywności; bardzo dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.
dobry plus (+db; 4,5): w pełni przyswojone zagadnienia z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej i poprawne jej wykorzystanie w praktyce; wysoka umiejętność analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); wysoki poziom aktywności; niższa ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu (nieliczne niedociągnięcia).
dobry (db; 4,0): w dobrym stopniu przyswojona problematyka z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym; dobra znajomość siatki pojęciowej i jej poprawne wykorzystanie; dobre przygotowanie do analizy i interpretacji tekstu (pod kątem problematyki omawianej na zajęciach); umiarkowana aktywność; dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość zagadnień z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym; zadowalający stopień przyswojenia siatki pojęciowej; problemy związane z analizą i interpretacją tekstu (pod kątem badawczym przedstawionym na zajęciach); dostateczna znajomość literatury przedmiotu; dostateczna ocena za przygotowaną prezentację i/lub analizę tekstu.
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość zagadnień z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym; problemy związane z rozumieniem podstawowych pojęć i ich poprawnym użyciem; niska aktywność podczas zajęć, kłopot z samodzielnym przygotowaniem analizy i interpretacji tekstu (przygotowanie prezentacji i wykonanie analizy wymaga pomocy ze strony prowadzącego zajęcia); liczne błędy i nieścisłości w samodzielnie przygotowanej prezentacji i/lub analizie tekstu.
niedostateczny (ndst; 2,0): nieznajomość problematyki z zakresu omawianego obszaru językoznawstwa w ujęciu historycznokulturowym, kłopoty związane z rozumieniem podstawowych pojęć; niska aktywność podczas zajęć lub jej brak; brak podstaw do przygotowania analizy i interpretacji tekstu; nieumiejętność przygotowania prezentacji nawet po udzieleniu dodatkowych wskazówek przez prowadzącego), niedostateczna ocena za prezentację i/lub analizę tekstu.
Literatura
Zalecana literatura:
W. Browarny, Literacki pejzaż Śląska. Wrocław i Dolny Śląsk w polskiej prozie współczesnej (1946-2005), w: tenże, Fikcja i wspólnota. Szkice o tożsamości w literaturze współczesnej, Wrocław 2008.
A. Dąbrowska, Kto, gdzie, kiedy i dlaczego uczył (się) dawniej języka polskiego jako obcego?, https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1372:kto-gdzie-kiedy-i-dlaczego-uczy-si-dawniej-jzyka-polskiego-jako-obcego-prof-anna-dbrowska101&catid=109&Itemid=67.
Dzieje Śląska, czyli historia na pograniczu, Pomocnik Historyczny „Polityki” 7/2019.
Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000.
M. Grzebałkowska 1945. Wojna i pokój, Warszawa 2015 (fragmenty).
A. Herzig, K. Ruchniewicz, M. Ruchniewicz, Śląsk i jego dzieje, przeł. A. Wziątek, Wrocław 2012.
M. Kaczmarek, M. Goliński, T. Kulak, Wrocław. Dziedzictwo wieków, Wrocław 1997.
K. Kędziora, Nazewnictwo ulic Wrocławia w latach 1945-1994, Wrocław 2012.
K. Kuszyk, Poniemieckie, Wołowiec 2019 (fragmenty).
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, dowolne wydanie (fragmenty).
Mom jo skarb... dolnośląskie tradycje w procesie przemian, red. E. Berendt, H. Dumin, Wrocław 2009; Mom jo skarb... rękodzieło ludowe na Dolnym Śląsku, red. E. Berendt, Wrocław 2010.
Po polsku w dawnym Wrocławiu. The Polish Language in Old Wrocław. Auf Polnisch im alten Breslau, katalog wystawy, Wrocław 2016.
A. Rombowski, Nauka języka polskiego we Wrocławiu (koniec wieku XVI – połowa wieku XVIII), Wrocław 1960.
F. Springer, Miedzianka. Historia znikania, Wołowiec 2011.
M. Świątkiewicz-Mośny, Konstruowanie nowych tożsamości w warunkach globalizacji, Kraków 2015.
B. Wyderka, Przemiany językowe na ziemiach zachodnich i północnych, w: Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001, s. 460-475.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: