Państwo. Ujęcie interdyscyplinarne 31-KO18L17

Zajęcia będą próbą interdyscyplinarnej – wykorzystującej dorobek filozofii polityki, etyki, ekonomii, teorii wyboru publicznego, teorii gier, biologii, historiografii czy teorii zarządzania – analizy instytucji państwa. Gdy pojawia się jakiś problem społeczny, oczekujemy, że państwo „coś z tym zrobi”. Traktujemy państwo jako narzędzie, które pozwala społeczeństwu realizować określone cele (pomóc potrzebującym, stymulować gospodarkę, zadbać o relacje społeczne). Takie spojrzenie na państwo ignoruje jednakże fundamentalny problem: w jaki sposób instytucja, która powołana została do zarządzania społeczeństwem za pomocą przymusu, może być przez to społeczeństwo efektywnie kontrolowana? Państwo nie jest biernym, bezwolnym narzędziem w rękach społeczeństwa, ale organizacją posiadającą swoje interesy. Czy ten „paradoks państwa” da się w jakiś sposób rozwiązać? W naszej analizie państwa interesować będą nas następujące zagadnienia:
• Czy państwo wymaga moralnego uzasadnienia? Czy jesteśmy w stanie takie uzasadnienie dostarczyć?
• Czy istnienie państw jest nieuniknione? Czy społeczności złożone z określonej liczby osób zawsze przekształcić muszą się w państwo?
• W jaki sposób powstały państwa? Czy państwa się projektuje, czy powstają one w sposób samorzutny?
• Czy istnieją realne alternatywy dla państwa? Czy porządek społeczny może zostać wyprodukowany poza państwem?
• Czym powinno zajmować się państwo? Jak wiele obowiązków społeczeństwo powinno mu przekazać?
• Jaka jest relacja między państwem a społeczeństwem? Czy państwo stymuluje powstawanie więzi społecznych, czy też przeciwnie, społeczeństwo słabnie w obecności państwa?
• Czy państwo jest bytem poznawalnym? Czy jednostka jest w stanie zrozumieć i ocenić działania władzy? Czy jesteśmy skazani na państwowy agnostycyzm?
• Czy państwo da się kontrolować? Czy posiada ono własną wolę?
• W jaki sposób zaprojektować państwo, by działało ono na korzyść społeczeństwa?