Kurs przeznaczony dla studentów zainteresowanych prowadzeniem kreatywnych, innowacyjnych lub artystycznych projektów badawczych, poszerzających bardziej tradycyjne sposoby „opowiadania o społeczeństwie” (Becker 2007). Pod pojęciem metod kreatywnych rozumiane będzie szerokie spektrum sposobów prowadzenia badań i komunikowania o ich wynikach, które uzupełnia tradycyjne metody gromadzenia danych, analizy i komunikacji danych, obejmując empatyczną, artystyczną, narracyjną lub estetyczną ekspresję jako podstawę do badania, interwencji, tworzenia wiedzy i dzielenia się informacjami. Celem metod kreatywnych jest wywołanie głębszych spostrzeżeń badawczych i bogatszych lub bardziej zniuansowanych interpretacji oraz podkreślanie alternatywnych rodzajów wiedzy i sposobów poznania.
W ramach kursu zastosowana zostanie typologia Hellen Kary (Kara 2020), która wyodrębnia pięć kategorii w ramach dziedziny kreatywnych metod badawczych: badania oparte na sztuce (arts-based research), badania ucieleśnione (embodied research), badania wykorzystujące technologie (research using technology), badania mieszane (mixed methods research/multi-modal research) oraz badania transformacyjne (transformative research frameworks). Typologia Kary zostanie ponadto uzupełniona o omówienie metod spekulatywnych i strategii kontr[f]aktualnych (Rosner 2018, Sugiera 2018).
Kurs składa się z praktycznych warsztatów poświęconych powyższym rodzajom metod kreatywnych, koncentrując się na analizie różnych sposobów prowadzenia badań oraz komunikowania o nich. Podczas warsztatów studenci uczą się poprzez analizę studiów przypadków oraz zachęcani są do eksperymentowania z rozszerzonym zestawem mediów i materiałów socjologicznych. Dodatkowym celem warsztatów jest krytyczna refleksja nad stosownością różnych rodzajów kreatywnych metod i materiałów podczas zadawania pytań socjologicznych, prowadzenia projektów badawczych i prezentowania wyników.
Tematyka zajęć
Zajęcia organizacyjne (2h).
Wprowadzenie do kreatywnych metod badawczych (2h).
Metody oparte na sztuce (arts-based research): styki nauki i sztuki, wykorzystanie sztuk wizualnych, performatywnych, tekstylnych w badaniach społecznych (4h).
Badania transformacyjne, np. badania partycypacyjne, badania aktywistyczne, metody feministyczne, metodologie rdzenne/dekolonialne, etc. (4h).
Badania sensoryczne/ucieleśnione (sensory/embodied research) (2h).
Badania wykorzystujące technologie (research using technology), np. media społecznościowe, aplikacje, gry wideo, etc. (4h).
Metody spekulatywne i strategie kontr[f]aktualne (4h).
Metody mieszane (mixed methods research/multi-modal research) (2h).
Zastosowanie wybranych metod kreatywnych w ramach własnych projektów badawczych (8h).