Metody i techniki badań socjologicznych cz.2 24-PCDL-MTB2
• Cechy badań jakościowych, różnice w stosunku do badań ilościowych, potencjał i ograniczenia obu typów badań oraz łączenie badań jakościowych i ilościowych
• Projektowanie badania jakościowego, cz. 1: tradycje badawcze i tworzenie problematyki badań
• Projektowanie badania jakościowego, cz. 2: analiza danych zastanych
• Projektowanie badania jakościowego, cz. 3: dobór próby w badaniach jakościowych
• Indywidualny wywiad pogłębiony – idea, zastosowanie, zasady prowadzenia, najczęstsze problemy
• Zogniskowany wywiad grupowy i wywiad diadyczny – idea, zastosowanie, zasady prowadzenia, najczęstsze problemy
• Techniki projekcyjne i wykorzystanie materiału wizualnego w wywiadach jakościowych
• Obserwacja, etnografia oraz rejestracja zachowań
• Etyka badań jakościowych oraz badania z grupami trudno dostępnymi i dotyczące tematów wrażliwych
• Analiza i interpretacja danych jakościowych
• Projektowanie i realizacja badania jakościowego w małych grupach
• Tworzenie raportu badawczego w małych grupach
• Prezentacja założeń i wyników projektów grupowych i dyskusja na ich temat
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student/ka:
• posiada wiedzę na temat podstaw metodologicznych oraz założeń teoretycznych, a także zastosowania praktycznego podstawowych metod i technik badań socjologicznych
• zna podstawowe elementy oraz etapy procesu badawczego i potrafi je zastosować w praktyce
• definiuje podstawowe pojęcia z zakresu ilościowych i jakościowych metod i technik badań socjologicznych
• potrafi dobrać odpowiednie metody i techniki badań socjologicznych w celu przeprowadzenia analizy konkretnego problemu społecznego
• wie, jak zaplanować i zrealizować proste ilościowe i jakościowe badania empiryczne
• posiada podstawową wiedzę na temat opisu i wnioskowania statystycznego oraz potrafi zastosować ją w praktyce
• planuje i przeprowadza prezentację ustną swoich dylematów oraz dokonań badawczych na forum grupy
• pisze raport z badań empirycznych w zespole zadaniowym
• współpracuje w zespole
Kryteria oceniania
- Egzamin pisemny
- Raport oraz prezentacja z grupowego projektu badawczego
- Prezentacja założeń i wyników grupowego projektu badawczego na forum wszystkich uczestników zajęć
Część 1. Ćwiczenia
WARUNEK KONIECZNY do uzyskania zaliczenia to obecność na zajęciach oraz przesyłanie zadań domowych, przy czym
• dopuszczalna jest nieobecność na dwóch zajęciach;
• nieobecność na każdych kolejnych zajęciach oznacza konieczność napisania krótkiej pracy z tematyki opuszczonych zajęć (obowiązują lektury dla opuszczonego spotkania);
• nieobecność na więcej niż połowie zajęć automatycznie uniemożliwia zaliczenie przedmiotu.
WARUNEK KONIECZNY do uzyskania zaliczenia to trwająca cały semestr praca nad projektem badawczym. W ramach badań należy wykonać:
• Przynajmniej dwa wywiady indywidualne, trwające min. 30 minut. Każda z osób w zespole musi wykonać minimum 2 wywiady – jeden z transkrypcją, drugi z notatką z wywiadu.
• Przynajmniej jedna technika wizualna lub projekcyjna w ramach przynajmniej jednego wywiadu
ZAMIAST jednego wywiadu indywidualnego można wykonać:
• obserwację według arkusza obserwacji: każda z osób wypełnia kartę obserwacji i załącza do aneksu
• LUB analizę zawartości prasy/materiałów z internetu: wykonać grupowo analizę treści kilku do kilkunastu tekstów i załączyć teksty do aneksu
• LUB wywiad grupowy: wykonać wspólnie jeden wywiad grupowy i załączyć transkrypcję do aneksu.
Z badań grupa sporządza raport oraz prezentację i przekazuje się je prowadzącej zajęcia w formie elektronicznej, a wyniki – prezentuje na forum grupy podczas ostatnich dwóch zajęć.
Ocena końcowa oparta jest na trzech elementach
(1) Raport końcowy (max 80 punktów), który musi zawierać:
• stronę tytułową, spis treści, wprowadzenie,
• plan badań (cel badań: co badanie miało eksplorować/opisywać/wyjaśniać, pytania badawcze,);
• przegląd istniejącej literatury: zebranie istniejących już ustaleń na interesujący Państwa temat oraz informacji o badaniach, które istnieją na ten temat, w tym narzędzi, które w nich zastosowano (minimum 3 pozycje literaturowe);
• konceptualizację i operacjonalizację przedmiotu badania - sposoby rozumienia pojęć, opis przebiegu badania;
• uzasadnienie przyjętej metodologii: odwołania do literatury z zajęć wykorzystanej przy tworzeniu i realizacji badania (literatura metodologiczna)
• opis stworzonego narzędzia;
• opis doboru próby (a jeżeli odbiegał on od takiego, jaki by Państwo wybrali przy odpowiednim czasie i środkach - również opis tego, jak dobraliby Państwo próbę mając dodatkowe zasoby);
• przedstawienie i analizę wyników
• bibliografię,
• aneks w postaci narzędzi badawczych i transkrypcji, notatek i/lub kart obserwacji.
Raporty są oceniane przez pryzmat:
• poziomu merytorycznego – kompletności i jakości wykonania i opisu poszczególnych kroków wymienionych powyżej; potrzebna wiedza jest przez nas przerabiana na zajęciach oraz znajduje się w udostępnionej Państwu literaturze obowiązkowej (40 punktów);
• wysiłku włożonego w przygotowanie i wykonanie badania (ilość wykorzystanych technik, długość wywiadów, przeczytanych materiałów, etc.; 20 punktów);
• formy raportu - jakości jego wykonania (jasna struktura, obecność wszystkich wymienionych wyżej elementów raportu, jednolite sformatowanie tekstu, obecność tabel i/lub wykresów, odwołania literaturowe i bibliografia) (20 punktów).
(2) Grupowa prezentacja badania i jego wyników na zajęciach (max 20 punktów)
Prezentacja musi trwać maksymalnie 15 minut i będzie oceniana pod kątem
• poziomu merytorycznego (10 punktów)
• atrakcyjności i formy przedstawienia swojego projektu (10 punktów).
Może mieć dowolną formę – słowną, multimedialną, filmową, teatralną, dramową itd. Ważne, by informowała o tym, czego dotyczyło badanie, jak zostało zrobione i jakie wyniki przyniosło.
Skala punktacji i ocen końcowych:
<51 punktów – ndst
51-60 punktów – dst
61-70 punktów – dst+
71-80 punktów – db
81-90 punktów – db+
>90 punktów – bdb
Część 2. Wykład
Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym, składającym się z:
• Części testowej
• Pytań otwartych
• Krótkiego naszkicowania projektu badania na zadany temat
• Analizy krótkiego tekstu
Zagadnienia egzaminacyjne podawane są na końcu każdego wykładu.
Zakres materiału:
• treść wykładu (której streszczeniem – ale nie pełną treścią – są slajdy umieszczane na wspólnym dysku
• treść lektur obowiązkowych umieszczanych na wspólnym dysku.
Skala punktacji i ocen końcowych:
<19 punktów – ndst
19,5-24 punkty – dst
24,5-28 punktów – dst+
28,5-32 punkty – db
32,5-36 punktów – db+
>36 punktów – bdb
Literatura
• Dariusz Jemielniak, Wprowadzenie. Czym są badania jakościowe, w: Badania jakościowe, tom I: Podejścia i teorie, red. D. Jemielniak, Warszawa 2012, s. IX-XII
• David Silverman, Czym są badania jakościowe?, w: Interpretacja danych jakościowych, Warszawa, 2008, s. 52-67
• Earl Babbie, Podstawy badań społecznych, Warszawa 2013, załącznik C: Raport z badań
• Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2013, s. 320-328, 428-435
• Steinar Kvale, Prowadzenie wywiadów, s. 59-72, 99-118, 135-152, 207-216, Warszawa 2010.
• Marta Makowska, Desk research, w: Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów, red. M. Makowska, Warszawa 2013, s. 80-103.
• Agnieszka Maj, Analiza treści, w: Analiza danych zastanych..., Warszawa 2013, s. 127-147.
• Ewa Sadurska-Duffy, Przykład jakościowej analizy treści. Wizerunek Polaka..., w: Analiza danych zastanych..., s. 161-194
• Steinar Kvale, Prowadzenie wywiadów, Warszawa 2010, s. 106-115, 136-152.
• Uwe Flick, Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2010, s. 43-54.
• Dominika Maison, Jakościowe metody badań marketingowych, Warszawa 2017, s. 154-200
• Michael Angrosino, Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa, 2010, s. 87 i 105-125
• William Goode i Paul Hatt, Ogólne zasady i typy obserwacji, w: Badania empiryczne w socjologii. Wybór tekstów, t. 2, red. M. Malikowski i M. Niezgoda, Tyczyn 1997, s. 3-13.
• Katarzyna Gawlik, Badania fokusowe, w: Badania jakościowe, tom II: Metody i narzędzia, red. D. Jemielniak, Warszawa 2012, s. 131-162.
• Gibbs Graham, Analizowanie danych jakościowych, Warszawa 2011, s. 79-106, 133-160
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: