WF: Podstawy psychologii jedzenia 23-PSZ5-PPJ
Treści programowe dla zajęć/przedmiotu:
Wprowadzenie kluczowych pojęć w psychologii jedzenia, nawyki żywieniowe, modele wyborów żywieniowych i ich badawcze oraz aplikacyjne konsekwencje.
Wybrane zagadnienia psychofizjologii jedzenia, wskaźniki inicjowania i hamowania zachowań jedzeniowych, fizjologiczne korelaty motywacji do jedzenia, zakłócenia metaboliczne a motywacja do jedzenia.
Kulturowe znaczenia jedzenia, przekonania na temat jedzenia i ich badanie, wspólne posiłki jako forma interakcji społecznych, dieta jako manifestacja tożsamości, ewolucja i kultura a współczesne problemy z odżywianiem.
Rozwojowe modele zachowań jedzeniowych, społeczne mechanizmy uczenia się zachowań jedzeniowych, rola rówieśników rodziców i środków przekazu, kluczowe badania.
Poznawcze modele zachowań jedzeniowych, rola przekonań, zakres kontroli wewnętrznej, funkcja norm kulturowych i subiektywnych, kluczowe badania.
Psychofizjologiczne modele zachowań jedzeniowych, rola neuroprzekaźników i metabolizmu w regulacji jedzenia, związek wybranych produktów i sytuacji stresowych z zachowaniami jedzeniowymi, kluczowe badania.
Epidemie otyłości i niedożywienia: objawy, konsekwencje i geneza. Czynniki fizjologiczne, rozwojowe i środowiskowe. Problemy związane z badaniem otyłości i niedożywienia.
Diety: historyczne tło stosowania diet, choroby dietozależne, diety restrykcyjne, ich skuteczność kliniczna i znaczenie kulturowe, nurt „no diet” jako współczesna odpowiedź na problemy w ocenie skuteczności diet restrykcyjnych, oddziaływanie przemysłu dietetycznego.
Samoregulacja zachowań jedzeniowych a zachowania zaburzone: jedzenie emocjonalne, jedzenie ograniczające, jedzenie rozhamowane: kluczowe wskaźniki, metody badań i ocena konsekwencji występowania.
Otyłość i niedożywienie: aspekty psychospołeczne, rola okresu adolescencji, zaburzenia mechanizmu łaknienia.
Rodzinne uwarunkowania zachowań jedzeniowych: definicje rodzinnego środowiska żywieniowego, specyficzne i niespecyficzne oddziaływania rodziców w procesie kształtowania się samoregulacji zachowań jedzeniowych dzieci, rola posiłków rodzinnych, kluczowe badania w tym obszarze.
Zaburzenia zachowań jedzeniowych we współczesnych klasyfikacjach chorób, zaburzenia odżywiania, zaburzenia karmienia w DC:03, ICD-11, DSM-5.
Podsumowanie roli komunikacji, kontroli, konfliktów wewnętrznych, schematów poznawczych, norm społecznych, wzorców rodzinnych i stanu organizmu w modelach zmian żywieniowych.
Psychologia jedzenia, dietetyka, psychodietetyka, dietetyka kliniczna – analiza rynku usług w zakresie poradnictwa i pomocy, etyka pracy psychologa.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU
student/ka:
zna kluczowe pojęcia i modele teoretyczne w obszarze psychologii jedzenia,
ma wiedzę na temat najważniejszych badań empirycznych z tego obszaru, ich przebiegu oraz wyników,
umie odnieść treści z obszaru psychologii jedzenia do problematyki z zakresu psychologii stosowanych: klinicznej i zdrowia, oraz psychologii wyborów konsumenckich i edukacji,
potrafi w analizie zachowań jedzeniowych wykorzystać dotychczasową wiedzę z podstawowych obszarów psychologii oraz biologicznych mechanizmów zachowań,
zna wybrane narzędzia badawcze i diagnostyczne z obszaru psychologii jedzenia,
rozumie specyfikę myślenia i działania psychologa w obszarze usług dietetycznych.
Kryteria oceniania
Test jednokrotnego wyboru, próg zaliczenia 51% odpowiedzi poprawnych
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Zalecana literatura:
Brytek-Matera, A., Czepczor, K. (2017). Jedzenie pod wpływem emocji. Warszawa: DIFIN, rozdziały 1-5.
Ogden, J. (2011). Psychologia odżywiania się. Od zdrowych do zaburzonych zachowań żywieniowych, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, rozdziały: 2,4,7-10.
Ogińska-Bulik, N. (2004). Psychologia nadmiernego jedzenia. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Ogińska-Bulik, N., Putyński, L. (2000). Kwestionariusz Moje Zwyczaje Żywieniowe – konstrukcja i własności psychometryczne. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 4, 25–33.
Tabak, I., Jodkowska, M., Oblacińska, A. (2013). Spożywanie wspólnych posiłków, wsparcie i komunikacja w rodzinie jako predyktory zdrowia subiektywnego i zadowolenia z życia nastolatków. Pediatria Polska, 88(6), 533–539. https://doi.org/10.1016/j.pepo.2013.09.006.
Wieczorkowska, G., Bednarczyk, I. (2004). Zaburzenia kontroli procesu jedzenia: rola przedziałowości. Nowiny Psychologiczne, 3, 5–19.
Wojciechowska, J. (2019). Rodzina przy stole. Analiza zachowań rodziców i dzieci. Poznań: Wydawnictwo WNS. Rozdział 1,2,3.
Wojciechowska, J., Bąbka B. (2016). Uwarunkowania restrukcyjnych zachowań jedzeniowych u dziewcząt w okresie adolescencji. W: A. Matysiak-Błaszczyk, B. Jankowiak (red.), Kontrowersje wokół socjalizacji dziewcząt i kobiet. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 297–312.
Ziółkowska, B. (2014). Psychospołeczne aspekty nienormatywnej masy ciała. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, część 1.
Lewandowska, B. (2020). Style jedzenia ich charakterystyka. W: (red: A. Brytek-Matera). Psychodietetyka, r. 9, Warszawa, PZWL
Bąk-Sosnowska, M. (2020). Niezdrowe nawyki żywieniowe i ich zmiana W: (red: A. Brytek-Matera). Psychodietetyka, r.12, Warszawa: PZWL
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: