Psychologia stosowana - Specjalność: Praca a zdrowie I 23-PSDM-SZP

Opis treści kształcenia modułu zajęć/przedmiotu
Systemy pracy w rozwoju historycznym. Etyka pracy, prawo i polityka pracy. Analiza pracy w ujęciu psychologicznym.
Wynalazczość ludzka i idee postępu. Rewolucja przemysłowa i jej konsekwencje społeczne i indywidualne.
Znaczenie środowiska pracy z perspektywy biegu życia. Humanizacja pracy. Środowisko pracy jako czynnik kultury organizacyjnej i społecznej. Klasyfikacje środowisk pracy i ich charakterystyki: środowisko pracy fabryczne i przemysłowe, pracy biurowej oraz pracy w warunkach ekstremalnych i niezwykłych; środowisko pracy w erze informacyjnej; telepraca i środowisko wirtualne.
Rozwój techniki i technologii a zmiany paradygmatów „człowiek - maszyna”, „człowiek-obiekt techniczny”, system biotechniczny „człowiek – maszyna – środowisko”. Zagadnienia bezpieczeństwa i ergonomii pracy i klasyfikacje ryzyka i zagrożenia zawodowego, czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne.
Stres zawodowy i jego uwarunkowania organizacyjne i indywidualne. Stresory psychospołeczne w miejscu pracy: klasyfikacja stresorów psychospołecznych w miejscu pracy; przeciwdziałanie stresorom psychospołecznym w środowisku pracy; charakterystyki zawodów o szczególnej ekspozycji na czynniki stresu pracy.
Sytuacje kryzysowe w zawodach trudnych i niebezpiecznych i ich analiza na podstawie wyników badań takich grup zawodowych jak: marynarze, ratownicy górniczy, piloci, policjanci, żołnierze, ratownicy medyczni, kierowcy zawodowi.
Zasady ergonomii w projektowaniu struktury przestrzennej stanowisk pracy: zasady ogólne; proces projektowania i jego uwarunkowania indywidualne, ekonomiczne i technologiczne. Case study: kształtowanie stanowiska pracy siedzącej na przykładzie stanowiska operatora komputerowego.
Kształtowanie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie projektowania maszyn i stanowisk pracy: zasady kształtowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w założeniach techniczno-ekonomicznych; projektowanie wybranych elementów maszyn i stanowisk pracy. Diagnoza przydatności zawodowej na podstawie zajęć w pracowni psychologii pracy.
Warunki pracy: normy bezpieczeństwa w środowisku pracy; omówienie wybranych przepisów kodeksu pracy precyzujących warunki pracy i wymagania stawiane pracownikom.

Cele kształcenia

a) zdobycie wiedzy z zakresu psychologii pracy jako dyscypliny stosowanej ze szczególnym uwzględnieniem związków pomiędzy pracą zawodową i obciążeniami właściwymi dla wykonywanego zawodu a psychicznym i fizycznym zdrowiem pracownika; b) poznanie i zrozumienie definicji podstawowych terminów i zjawisk kluczowych dla psychologii pracy a także ich związków z pokrewnymi dziedzinami takimi jak ergonomia, prakseologia, socjologia i pedagogika oraz zarządzanie w których podejmowane są badania i analizy procesów pracy, dyskusja ewolucji definicji zdrowia oraz pojęcia dobrostanu i jakości życia; c) poznanie świata zawodów i klasyfikacji zawodów i specjalności a także wymagań na stanowiskach pracy; d) omówienie projektów wybranych stanowisk pracy z uwzględnieniem ich charakterystyki z perspektywy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy na przykładach ich funkcjonowania w przedsiębiorstwach; e) wykształcenie umiejętności planowania, projektowania i strukturalizacji stanowisk pracy zapewniających pracownikom zdrowe, komfortowe i bezpieczne warunki pracy na podstawie znajomości wyników badań zawodoznawczych i psychologii pracy.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

na FB, na Researchgate, w bibliotece

Kierunek studiów

Psychologia

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Metody i formy prowadzenia zajęć ✔ Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień ✔ Wykład konwersatoryjny Wykład problemowy Dyskusja ✔ Praca z tekstem ✔ Metoda analizy przypadków ✔ Uczenie problemowe (Problem-based learning) Gra dydaktyczna/symulacyjna Rozwiązywanie zadań (np.: obliczeniowych, artystycznych, praktycznych) ✔ Metoda ćwiczeniowa Metoda laboratoryjna ✔ Metoda badawcza (dociekania naukowego) ✔ Metoda warsztatowa Metoda projektu ✔ Pokaz i obserwacja Demonstracje dźwiękowe i/lub video Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”) ✔ Praca w grupach Inne (jakie?) – Ćwiczenia w pracowni badań psychologicznych …

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 90 Przygotowanie do zajęć 20 Czytanie wskazanej literatury 30 Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. 30 Przygotowanie projektu 30 Przygotowanie pracy semestralnej Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia 30 Inne (jakie?) – ćwiczenia terenowe … SUMA GODZIN 220

Poziom przedmiotu

jednolite magisterskie

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

IV rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

a) zainteresowanie psychologią pracy wyrażone znajomością podstawowych terminów stosowanych w opisie oraz analizie i badaniach procesów pracy z perspektywy psychologicznej; b) umiejętność proaktywnej współpracy z członkami zespołu wyrażona sumiennością i terminowością realizacji zadań a także gotowość do dyskusji analizowanych zagadnień na forum grupy.

Koordynatorzy przedmiotu

Aleksander Hauziński

Efekty kształcenia

Symbol EK dla modułu zajęć/przedmiotu Po zakończeniu modułu
i potwierdzeniu osiągnięcia EK student /ka potrafi: Symbole EK dla kierunku studiów
PAZ_01 klasyfikować i analizować kluczowe dziedziny psychologii pracy i organizacji K_W01, K_W04
PAZ_02 programować, projektować i ewaluować rozwiązania służące poprawie jakości środowiska pracy oraz zdrowia i funkcjonowania zawodowego pracowników K_U01, K_U02, K_W05, K_W10
PAZ_03 świadomie i w odniesieniu do analizowanych realiów formułować cele interwencji dotyczącej stanowisk pracy i całego systemu organizacji K_W05, K_K03, K_K09
PAZ_04 opracować narzędzia służące precyzyjnemu przewidywaniu bliższych i dalszych skutków działań projektowych K_W11, KW_14, KW_15
PAZ_05 kontaktować się z klientem zgodnie z wymogami praktyki zawodowej, diagnozować przydatność zawodową pracowników K_K03, K_K07, K_K08

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
Egzamin ustny
Egzamin z „otwartą książką”
Kolokwium pisemne
Kolokwium ustne
Test ✔ ✔ ✔
Projekt ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
Esej
Raport
Prezentacja multimedialna ✔ ✔ ✔

Praktyki zawodowe

tak

Literatura

Bańka, A. (1996). Psychopatologia pracy. Poznań: Wydawnictwo Gemini.
Bańka, A. (1997). Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania. Poznań: Wydawnictwo Gemini.
Biela, A., Biela-Warenica, M. (2015). Profil dyspozycji poznawczych, psychometrycznych i osobowościowych kierowców zawodowych–sprawców wypadków drogowych. Czasopismo Psychologiczne – Psychological Journal, 21, 2,, 291-303.
Dudek, B., Koniarek, J., Szymczak, M. (2001). Osobowość a postrzeganie stresogenności pracy w policji, Czasopismo Psychologiczne, 7, 2.
Hauziński, A. (2002). Strategie przeciwdziałania zagrożeniu przestępczością w środowisku pracy. W: M. Strykowska (red.). Współczesne organizacje, wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
Hornowska, E. (2001). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: W.N. Scholar.
Iskra-Golec, I., Costa, G., Folkard, S., Marek, T., Pokorski, J., Smith, L. (1998). Stres pracy zmianowej. Przyczyny, skutki, strategie przeciwdziałania. Kraków: Universitas.
Koradecka, D. (red.). (1997). Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1,2. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy.
Kretschmann, R. (red.). (2003). Stres w zawodzie nauczyciela. Gdańsk: GWP.
Lis-Turlejska, M. i inni (2002). Stopień ekspozycji na stresory i poziom objawów potraumatycznych u żołnierzy powracających z misji pokojowej ONZ w byłej Jugosławii, Czasopismo Psychologiczne, 8, 2, 195-200.
Łuczak, A. (2002). Wymagania psychologiczne w doborze osób do zawodów trudnych i niebezpiecznych. Warszawa: CIOP
Madejski, M., Szlagura, W. (2004). Podstawowe umiejętności psychologiczne dowódców i żołnierzy w sytuacjach kryzysowych. Olsztyn: PW SKU.
Plopa, M. (2001). Z badań nad lękiem marynarzy w warunkach rejsu dalekomorskiego. (w:) K. Popiołek red. Człowiek w sytuacji zagrożenia, kryzysy, katastrofy, kataklizmy. Poznań: Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura. (str. 119-136).
Sanoff, H. (1999). Integrowanie programowania, ewaluacji i partycypacji w projektowaniu architektonicznym. Podstawy teorii Z. Poznań: Wyd. Naukowe Stowarzyszenia Psychologia i Architektura.
Surowiec, K. (2001). Radzenie sobie ze stresem w sytuacjach zagrożeń górniczych. (w:) K. Popiołek red. Człowiek w sytuacji zagrożenia, kryzysy, katastrofy, kataklizmy. Poznań: Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura. (str. 166-174).
Strykowska, M. (red.). (2002). Współczesne organizacje, wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
Strzeszewski, C. (1978). Praca ludzka: zagadnienie społeczno-moralne (Vol. 103). Tow. Nauk. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Szczechura, J., Terelak, J. F., Kobos, Z., Pińkowski. (1998). Analiza okulograficzna obciążenia pracą na sprawność operatorską pilota, Czasopismo Psychologiczne, 4, 3-4.
Taylor, F. W. (1914). The principles of scientific management. New York, London: Harper and Brothers.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 23-PSDM-SZP w USOSweb