Psychologia stosowana - Specjalność: Psychologia kryminologiczna i kryminalistyczna 23-PSDM-SPK

Treści kształcenia:
- Metodologia badań w psychologii kryminalistycznej i kryminologicznej
- Ogólne teorie etiologii przestępczości: teorie specyficzne (powstałe na potrzeby wyjaśniania przestępczości) i aplikacja teorii niespecyficznych (powstałych w innych obszarach psychologii)
- Wybrane rodzaje przestępczości (przemoc w związkach intymnych i przemoc domowa, stalking, zabójstwa oraz terroryzm) – specyfika i etiologia
- Zaburzenia psychiczne a przestępczość
- Procesy decyzyjne u przestępców
- Wiktymizacja – uwarunkowania i konsekwencje
- Neuropsychologia ofiary przestępstwa a psychoneurotraumatologia
- Związki mózg – zachowanie przestępcze
- Funkcje wykonawcze jako regulatory uspołecznionego zachowania
- Układ nagrody mózgu i układ limbiczny jako układy motywacyjne, których zaburzenia prowadzą do dysregulacji zachowań społecznych
- Znaczenie empatii i jej neuropsychologicznych uwarunkowań dla rozumienia etiologii przestępczości
- Metody neuropsychologiczne pomiaru funkcji wykonawczych, funkcji układu nagrody i funkcji czołowo-limbicznych
- Neuropsychologiczna diagnoza kryminalistyczna
- Ocena gotowości do udziału w przesłuchaniu
- Rola psychologa w odbieraniu i ocenie zeznań
- Tradycyjne metody przesłuchania świadka
- Teorie psychologiczne jako podstawa opracowywania neutralnych metod prowadzenia przesłuchania – wywiad poznawczy
- Przesłuchanie podejrzanego i przyznanie się do winy
- Przesłuchanie dziecka
- Psychologiczna diagnoza świadka
- Procedura Statement Validity Assessment (SVA) w ocenie wiarygodności zeznań świadków

Cele kształcenia

a. Zdobycie wiedzy o psychologicznych sposobach wyjaśniania przestępczości b. Zdobycie wiedzy i nauka umiejętności związanych z zastosowaniem koncepcji i narzędzi neuropsychologicznych wobec przestępców c. Zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii zeznań świadków d. Pogłębienie autokrytycyzmu do swoich postaw dotyczących przestępczości i gotowości do ich zmiany w świetle danych empirycznych

Kierunek studiów

psychologia

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład + konwersatoria + ćwiczenia

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

240 godzin (90godz. zajęć+ 60 godz. przygotowanie do zajęć + 45 czytanie wskazanej literatury + 45 godz. przygotowanie do egzaminu i zaliczenia) 8 ECTS

Poziom przedmiotu

jednolite magisterskie

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

IV rok

Koordynatorzy przedmiotu

Filip Szumski

Efekty kształcenia

- Potrafi opisać i odnieść do jednostkowego przypadku ogólne i specyficzne wyjaśnienia etiologii przestępczości
- Potrafi opisać i rozumie znaczenie zróżnicowanie w populacji przestępców, w tym ze względu na występujące u nich zaburzenia psychiczne
- Potrafi opisać i wyjaśnić przebieg procesów decyzyjnych u przestępców
- Potrafi opisać uwarunkowania i konsekwencje wiktymizacji, w tym konsekwencje neuropsychologiczne
- Potrafi opisać i odnieść do jednostkowego przypadku neuropsychologiczne uwarunkowania przestępczości
- Rozumie znaczenie diagnozy neuropsychologicznej przestępców i potrafi ją przeprowadzić
- Potrafi zidentyfikować́ i opisać́ procesy psychiczne zachodzące podczas przesłuchania
- Potrafi przeprowadzić psychologiczną diagnozę świadka
- Potrafi zastosować podstawowe narzędzi służące do oceny psychologicznej wiarygodności zeznań
- Potrafi opisać́ sposoby prowadzenia przesłuchania i uwarunkowania ich skuteczności

Kryteria oceniania

• Test wiadomości - ocena pozytywna ponad 50% poprawnych odpowiedzi

Konwersatoria:

• Zaliczenie pisemne (ocena pozytywna ponad 50% poprawnych odpowiedzi) + 80% obecność na zajęciach

Ćwiczenia:

• Zaliczenie pisemne (ocena pozytywna ponad 50% poprawnych odpowiedzi) + 80% obecność na zajęciach

Literatura

1. Ackerman, M. (2006). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (r. 4).
2. Aronson, E., Tavris, C. (2013). Błądzą wszyscy (ale nie ja). Warszawa: Smak słowa (r. 5).
3. Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Sopot: Smak słowa (r. 2 i 5).
4. Bauer, J. (2008). Empatia. Co potrafią neurony lustrzane. Warszawa: PWN (r. 2 i 3).
5. Bernasco, W., van Gelder, J-L., Elffers, H. (2017). The Oxford Handbook of Offender Decision Making. Oxford: Oxford University Press.
6. Budzyńska, A. (2007). Jak przesłuchiwać́ dziecko. Poradnik dla profesjonalistów uczestniczących w przesłuchiwaniu małoletnich świadków. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.
7. Cummings, J., Mega M. (2005). Neuropsychiatria. Wrocław: Elevier Urban & Partner (r. 5, 23 i 24).
8. Damasio, A. R. (2016). Błąd Karteziusza. Emocje, rozum i ludzki mózg. Poznań: Wydawnictwo REBIS (r. 3, 4 i 9).
9. Davies, G., Beech, A. R. (2012). Forensic psychology. Crime, justice, law, interventons. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
10. Dukała, K. (2014). Przesłuchanie poznawcze oraz Samodzielnie Wykonywane Przesłuchanie (Self- Administred Interview) jako metoda wspomagania procesu przypominania informacji u świadka. [W:] M. Szpitalak, K. Kasparek (red.), Psychologia sądowa, Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo UJ.
11. Głazowska, A. (2011). Procesy poznawcze a trauma – wiarygodność świadka. [w:] A. Widera-Wysoczańska i A. Kuczyńska (red.). Interpersonalna trauma. Mechanizmy i konsekwencje (s. 421 – 431). Warszawa: Difin SA.
12. Gruza, E. (2012). Psychologia sądowa dla prawników. Wolters Kluwer (r. 3, 5.2, 5.3 i 6).
13. Herzyk, A., Krukow, P. (2009). Organizacja strukturalno-funkcjonalna mózgu w regulacji procesów psychicznych oraz ich zaburzenia w postaci zachowań agresywnych. [w:] B. Kaczmarek (red.) Neuropsychologiczne uwarunkowania kontroli zachowania u dorosłych sprawców przestępstw (s. 11-25). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
14. Hickok, G (2016). Mit neuronów lustrzanych. Kraków: Copernicus Center Press (r. 8 i 9).
15. Hołyst, B. (2018). Psychologia kryminalistyczna: diagnoza i praktyka. Warszawa: Difin.
16. Jaśkiewicz-Obydzińska, T., Wach E. (2012). Trudny świadek: dziecko. Na wokandzie, 2(12), 34-36.
17. Kaczmarek, B. (2009). Mózg aspołeczny. [w:] B. Kaczmarek (red.) Neuropsychologiczne uwarunkowania kontroli zachowania u dorosłych sprawców przestępstw (s. 27-38). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
18. Ledwoch, B., Krukow P. (2009). Metodologia badań. [w:] B. Kaczmarek (red.) Neuropsychologiczne uwarunkowania kontroli zachowania u dorosłych sprawców przestępstw (s. 39-46). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
19. Ledwoch, B. (2010). Ewolucja pojęć i poglądów w neuropsychologii oraz ich przydatność w neuropsychologii sądowej. W: B. Gula, I. Niewiadomska, M. Wysocja-Pleczyk (red.). Białe plamy w psychologii sądowej (s. 41-47). W: Kraków: Wydawnictwo UJ.
20. .Ledwoch B., Krukow P. (2009). Metodologia badań. [w:] B. Kaczmarek (red.) Neuropsychologiczne uwarunkowania kontroli zachowania u dorosłych sprawców przestępstw (s. 39-46). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
21. Memon, A., Vrij, A., Bull, R. (2003). Prawo i psychologia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (r. 1, 4-8).
22. Nowakowski, K. (2010). Psychopatia a inteligencja emocjonalna mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności. [w:] B. Gula, I. Niewiadomska, M. Wysocka-Pleczyk (red.) Białe plamy w psychologii sądowej (s. 221 – 230). Kraków: Wydawnictwo UJ.
23. Pastwa-Wojciechowska B. (2017). Psychopaci. Sprawcy przestępstw seksualnych. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia (r. 3).
24. Pastwa-Wojciechowska, B., Błażek, M., Kaźmierczak, M. (2015). Jakość opinii sądowo- psychologicznych - między oczekiwaniami i wymaganiami wymiaru sprawiedliwości. [w:] M. Szpitalak, K. Kasperek (red.), Psychologia sądowa. Wybrane zagadnienia (49-74). Kraków, Wydawnictwo UJ.
25. Rode, D. (2018). Psychologiczne i relacyjne wyznaczniki przemocy domowej. Charakterystyka sprawców. Warszawa: Supremalex.
26. Rostowski, J. (2012). Rozwój mózgu człowieka w cyklu życia. Warszawa: Difin SA. (cz. 3, r. 1 i 2).
27. Roszyk, A. (2011). Diagnozowanie sprawców przestępstw seksualnych w procesie terapii. [w:] Iniewicz G., Mijas M. (red.). Seksualność człowieka. Wybrane zagadnienia. (s. 113-131) Kraków Wydawnictwo UJ.
28. Roszyk, A. (2016). Neuronalne podstawy mentalizacji. [w:] L. Cierpiałkowska, D. Górska (red.), Mentalizacja z perspektywy rozwojowej i klinicznej (s. 112-139). Poznań: Wydawnictwo naukowe PWN.
29. Roszyk, A. (2017). Neuropsychologiczne uwarunkowania przestępstw seksualnych. Nieopublikowana rozprawa doktorska (r. 4).
30. Szpitalak, M. (2015). Wpływ społeczny w kontekście sądowym: Sugestialność interrogatywna, [w:] D. Doliński, E. Mandal (red.). Wpływ społeczny w sytuacjach codziennych i niecodziennych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
31. Vrij, A. (2008). Detecting Lies and Deceit: Pitfalls and Opportunities. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
32. Walsh, K., Darby, D. (2008). Neuropsychologia Kliniczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. s. 431-443.
33. Widera-Wysoczańska, A. (2011). PTSD „proste” i „złożone” jako konsekwencje zdarzeń traumatycznych u osób dorosłych. [w:] A. Widera-Wysoczańska i A. Kuczyńska (red.). Interpersonalna trauma. Mechanizmy i konsekwencje (s .92 – 123). Warszawa: Difin SA.
34. Wojciechowski, B.W. (2014). Rola procesowa biegłego a psychologiczna analiza treści zeznań świadków. [w:] E. Habzda-Siwek, J. Kabzińska (red.), Psychologia i prawo. Miedzy teorią i praktyką (s. 87-99). Sopot: GWP.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 23-PSDM-SPK w USOSweb