Psychologia stosowana - Specjalność: Seksuologia kliniczna I 23-PSDM-SEK
Celem zajęć jest zapoznanie uczestników ze współczesną wiedzą seksuologiczną oraz uznawanymi na gruncie nauki podejściami do kluczowych zagadnień normy i patologii funkcjonowania psychoseksualnego człowieka. Wiedza ta uwzględnia perspektywy przyjmowane przez medycynę i psychologię oraz inne dziedziny wiedzy społecznej (socjologię, prawo, antropologię kulturową).
Część wykładowa wprowadza treści podstawowe i teoretyczne modele porządkujące perspektywę analizy funkcjonowania seksualnego człowieka i jego uwarunkowań: uwzględniającą rozwojowe zmiany przeżyć i zachowań seksualnych człowieka w cyklu życia oraz mechanizmy etiopsychopatologiczne.
Celem zajęć konwersatoryjnych jest stworzenie możliwości przyjrzenia się współczesnym kontrowersjom dotyczącym rozpoznawania normy i patologii funkcjonowania psychoseksualnego. Studenci, dzięki zajęciom, mają okazję kształcić umiejętność refleksyjnego odczytywania literatury, dostrzegania obszarów uzgodnionych na gruncie nauki oraz podlegających polemikom (zagadnień niejasnych, wciąż badanych, podlegających wpływom sporów społecznych). Zajęcia te mają za zadanie tworzyć także okazję do refleksji własnych postaw studentów na temat omawianych zagadnień oraz analizy ich znaczenia dla praktyki klinicznej.
Celem zajęć ćwiczeniowych jest stworzenia możliwości nabycia przez uczestników umiejętności oceny i rozróżniania pomiędzy normatywnym a nienormatywnym funkcjonowaniem psychoseksualnym na różnych etapach życia w dorosłości. W szczególności, zajęcia mają na celu nabycie przez studentów wiedzy z zakresu wykorzystania różnego rodzaju narzędzi do diagnozy psychologicznej w procesie diagnozy sfery seksualnej człowieka: rodzajów tych narzędzi, obszarów i sposobu realizacji badania za ich pomocą, interpretacji ich wyników i odnoszenia tych wyników do problemu zgłaszanego przez osobę diagnozowaną.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:
a) stosuje świadomie wybrane ujęcia teoretyczne do analizy zachowań seksualnych dzieci, młodzieży i dorosłych.
b) potrafi różnicować poszczególne zaburzenia i dysfunkcje seksualne w oparciu o klasyfikacje diagnostyczne.
c) krytycznie ocenia funkcjonowanie psychoseksualne osoby w kontekście jej ogólnego stanu zdrowia.
d) ocenia ryzyko wystąpienia zaburzeń oraz ich konsekwencji na podstawie znajomości cech funkcjonowania biopsychospołecznego jednostki
e) opisuje kontrowersje wokół kryteriów normy seksuologicznej związane z kontekstem kulturowym.
f) uruchamia refleksję na temat własnych preferencji i ograniczeń w zakresie podejmowania pracy w obszarze seksuologii.
Kryteria oceniania
Konwersatoria:
Warunki zaliczenia:
a) 80% obecności na zajęciach, przygotowanie do zajęć (zapoznanie się z literaturą) i aktywnym w nich udział;
b) uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium ustnego (omówienie wylosowanych dwóch zagadnień z tematyki omawianej w czasie zajęć oraz opisanych w literaturze obowiązkowej, lista zagadnień dostępna w module elearningu). Ocena według skali ocen na UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0): odpowiedź zawiera prawidłowo odtworzoną wiedzę (wyczerpujące omówienie modeli teoretycznych lub ich pojęć, wyników badań) oraz ilustrowana jest adekwatnymi samodzielnie przywołanymi przykładami lub komentarzami
dobry plus (+db; 4,5): odpowiedź zawiera prawidłowo odtworzoną wiedzę (omówienie modeli teoretycznych lub ich pojęć, wyników badań) oraz ilustrowana jest adekwatnymi przykładami, zawiera przy tym drobne braki
dobry (db; 4,0): odpowiedź zawiera prawidłowo odtworzoną wiedzę (podstawowe omówienie modeli teoretycznych lub ich pojęć, wyników badań) oraz prawidłową analizę podanego przez egzaminatora/kę przykładu; odpowiedź zawiera drobne braki lub pomniejsze błędy
dostateczny plus (+dst; 3,5): odpowiedź zawiera zasadniczo prawidłowo odtworzoną wiedzę (podstawowe omówienie modeli teoretycznych lub ich pojęć, wyników badań) oraz zasadniczo prawidłową analizę podanego przez egzaminatora/kę przykładu; odpowiedź zawiera braki lub pomniejsze błędy
dostateczny (dst; 3,0): odpowiedź zawiera zasadniczo prawidłowo odtworzoną wiedzę (podstawowe omówienie modeli teoretycznych lub ich pojęć, wyników badań) oraz zasadniczo prawidłową analizę podanego przez egzaminatora/kę przykładu; odpowiedź zawiera wyraźne braki lub błędy, które jednak nie zniekształcają istoty omawianych zagadnień
niedostateczny (ndst; 2,0): odpowiedź jest znacząco niepełna lub zawiera liczne istotne błędy
Ćwiczenia:
Warunki zaliczenia:
a) 80% obecności na zajęciach, przygotowanie do zajęć (zapoznanie się z literaturą) i aktywnym w nich udział;
b) uzyskanie pozytywnej oceny z prac pisemnych. Ocena według skali ocen na UAM.
bardzo dobry (bdb; 5,0): praca w pełni spełnia postawione wymagania dla realizacji poszczególnych zadań diagnostycznych
dobry plus (+db; 4,5): praca spełnia postawione wymagania dla realizacji zadań, zawiera pojedyncze i drobne błędy lub niedociągnięcia
dobry (db; 4,0): praca spełnia zasadniczo postawione wymagania dla realizacji zadań, zawiera drobne błędy lub niedociągnięcia
dostateczny plus (+dst; 3,5): praca spełnia zasadniczo postawione wymagania dla realizacji zadań, zawiera większe błędy lub niedociągnięcia, jednak nie zniekształcające istoty wyników diagnozy
dostateczny (dst; 3,0): praca spełnia w podstawowym wymiarze postawione wymagania dla realizacji zadań, zawiera liczne i większe błędy lub niedociągnięcia, jednak nie zniekształcające istoty wyników diagnozy
niedostateczny (ndst; 2,0): praca nie spełnia nawet w podstawowym wymiarze postawionych wymagań dla realizacji zadań, zawiera liczne większe błędy lub niedociągnięcia zniekształcające istotę wyników diagnozy
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia konwersatoriów i ćwiczeń.
Ocena z egzaminu jest średnią dwóch składowych: 4 śródsemestralnych testów wiedzy w module e-learningu oraz pisemnego egzaminu problemowego odbywającego się w czasie sesji egzaminacyjnej.
Kryteria oceny testu śródsemestralnego:
bardzo dobry (bdb; 5,0): 91-100 % poprawnych odpowiedzi
dobry plus (+db; 4,5): 81-90 % poprawnych odpowiedzi
dobry (db; 4,0): 71-80 % poprawnych odpowiedzi
dostateczny plus (+dst; 3,5): 61-70 % poprawnych odpowiedzi
dostateczny (dst; 3,0): 51-60% poprawnych odpowiedzi
niedostateczny (ndst; 2,0): 50 i niżej poprawnych odpowiedzi
Kryteria oceny egzaminu problemowego: każde z trzech równoważnych pytań podlega odrębnej ocenie, zgodnie z kryteriami opisanymi przy punkcie dotyczącym konwersatoriów. Pozytywna ocena pracy możliwa jest gdy co najmniej dwie odpowiedzi na pytania uzyskały pozytywną ocenę.
Literatura
Bancroft, J. (2011). Seksualność człowieka. Elsevier Urban & Partner, Wrocław (r. 2, 3, 4, 5, 7, 13, 14, 15)
Beisert M. (2006), Rozwojowa norma seksuologiczna jako kryterium oceny zachowań seksualnych dzieci i młodzież, "Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka" nr 16.
Beisert, M. (2006), Seksualność w cyklu życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, r. 1,2,5,6.
Bem, S. (2000). Męskość kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Fragment „Dążenie do eliminacji polaryzacji rodzaju”, s. 181-185.
Bojarska K., Kowalczyk R. (2017). Tożsamości seksualne. W: Z. Lew-Starowicz, V. Skrzypulec-Plinta (red.) Seksuologia. Warszawa: PZWL. (s. 102- 112)
Butcher, J.N., Hooley, J.M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń DSM 5. Sopot: GWP (Dysfunkcje seksualne, s. 534 – 548).
Chodecka, A., Zielona-Jenek, M. (2010). Jestem dziewczynką - jestem chłopcem. Gdańsk: GWP. (Rozdział 5 - część o środowiskach rodzinnych).
Fajkowska-Stanik, M. (2001). Transseksualizm i rodzina. Przekaz pokoleniowy wzorów relacyjnych w rodzinach transseksualnych kobiet. Warszawa: Wydawnictwo Instytytu Psychologii PAN, SWPS. (r.2.4. Postępowanie lecznicze w przypadku transseksualizmu, s. 56-64).
Formalik, I. (2017). Mam autyzm. Mam seksualność. I co dalej? Łódź: Fundacja JiM. (str. 179-204; 255-330).
Iniewicz, G, Mijas, M., Grabski, B. (2012). Wprowadzenie do psychologii LGBT. Wrocław: Continuo. Rozdz. 7.
Izdebska, A. (2008). Boylovers - fałszywe oblicze przyjaźni. W: Aleksandra Jodko, Michał Pozdał (red.). Tabu seksuologii. Wątpliwości, trudne problemy, dylematy seksuologii i edukacji zdrowotnej. (s. 85-96). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SWPS Academica.
Izdebski, Z. (2012). Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Kraków: wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozdział Seksualność w dobie zagrożeń pandemią HIV/AIDS (s. 507-552).
Leiblum, S., Rosen, R. (2005). Wprowadzenie. Terapia seksualna w epoce Viagry. W: S. Leiblum, R. Rosen (red.) Terapia zaburzeń seksualnych. Gdańsk: GWP. (s. 19-32)
Leiblum, S.R., Segraves, R.T. (2005). Terapia seksualna osób w podeszłym wieku. W: S.R. Leiblum, R.C. Rosen (red.), Terapia zaburzeń seksualnych (s. 487-516). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lew-Starowicz, Z. (2017). Zaburzenia seksualne uwarunkowane kulturowo. W: M. Lew-Starowicz, Z. Lew-Starowicz, V. Skrzypulec-Plinta (red.) Seksuologia. Warszawa: PZWL. (s. 525 - 531).
Laplanche, J., Pontalis, J.B. (1996). Słownik psychoanalizy. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Hasło: perwersja.
Lew-Starowicz, Z., Stusiński, J. (2015). Norma kliniczna w seksuologii. W: Z. Lew-Starowicz, A. Przyłuska-Fiszer, J. Stusiński (red.), Normy i kontrowersje etyczne w seksuologii (s. 33-44). Sopot: GWP.
Osajda, K. (2009). Cywilnoprawne aspekty zmiany płci u transseksualistów. W: R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski (red.). Orientacja seksualna i tożsamość płciowa. Aspekty prawne i społeczne. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo. (s. 179-202)
Pridal, C.G., LoPiccolo, J. (2005). Wieloczynnikowa terapia zaburzeń pożądania. W: S.R. Leiblum, R.C. Rosen (red.), Terapia zaburzeń seksualnych (s. 79-103). Gdańsk: GWP.
Przyłuska-Fiszer, A. (2015). Kodeks etyczny seksuologa klinicznego w świetle zasad etyki lekarskiej. W: Z. Lew-Starowicz, A. Przyłuska-Fiszer, J. Stusiński (red.). Normy i kontrowersje etyczne w seksuologii. Sopot: GWP.
PTP (1992). Kodeks etyczno-zawodowy psychologa.
PTS (2017). Kodeks etyczny Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego. http://pts-seksuologia.pl/images/ckeditor_photos/KODEKSPTSost.pdf_____58e4863387a45.pdf
Stusiński, J. Lew-Starowicz, Z. (2015). Naruszanie granic i nieprzestrzeganie zasad etyki zawodowej w terapii seksualnej. W: Z. Lew-Starowicz, A. Przyłuska-Fiszer, J. Stusiński (red.). Normy i kontrowersje etyczne e seksuologii. Sopot: GWP.
Tryjarska, B. (2011). Kategorie do opisu relacji między członkami rodziny – bliskość, autonomia, władza. W: M. Święcicka (red.) Metody diagnozy w psychologii klinicznej dziecka i rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.
Wciórka, J., Pużyński, S. (2000). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10, TOM 1 -2 (Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne + Badawcze kryteria diagnostyczne). Kraków: Vesalius
WORLD HEALTH ORGANIZATION. (2018). ICD-11 INTERNATIONAL CLASSIFICATION FOR MORTALITY AND MORBIDITY STATISTICS. https://icd.who.int/en
Zielona-Jenek, M. (2018). Preferencje seksualne i związane z nimi zaburzenia: W stronę rozszerzonego modelu opisu. Psychiatria Polska, 52 (6), 1063-1073.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: