Przestrzenie manipulacji językowych 23-PPG-WK22Z05
Zajęcia dotyczyć będą szczególnego spojrzeniu na język, jako na:
- narzędzie komunikacji (funkcja komunikacyjna języka),
-narzędzie społeczne (formowanie rzeczywistości społecznej, w tym systemów społecznych: systemów poznawczo-badawczych i wymiany informacji, rozrywki, tworzenia dochodu, władzy i podporządkowania),
- narzędzie kognitywne (poznawcze),
- narzędzie manipulacji zasobami ludzkimi ( w rozmaitych wymiarach),
- narzędzie automanipulacji – tu: samozakłamywania.
Interesować nas będzie zinstrumentalizowanie sfery języka przez publiczne / uniwersalne, ale także osobiste i prywatne systemy przejmujące i sterujące komunikacją jednostek. Powodem naszego zainteresowania jest traktowanie przez takie systemy języka nie tyle jako medium komunikowania rozumianego jako odsłanianie przekazywanych treści, ale także przeciwnie: jako medium ich ukrywania czy też maskowania – w taki sposób, by komunikat lepiej spełniał zamierzenia nadawcy – aż po świadome manipulowanie odbiorcami. Za stwierdzeniami tymi kryje się pewna ogólniejsza teza o właściwościach i możliwościach języka, którą będziemy próbowali przeanalizować i objaśnić.
Akt komunikacji jest wprawdzie zawsze aktem przekazu (rozumianego intuicyjnie jako pozytywne komunikowanie określonych treści), ale po pierwsze: nie zawsze jest to przekaz treści, która ma poszerzyć bazę informacyjną odbiorcy; bardzo często jest przeciwnie: chodzi o zmylenie odbiorcy, stworzenie mu złudzenia wiedzy, korzystnego dla nadawcy komunikatu, po drugie: nie zawsze jest to przekaz pozytywny – jego zamierzeniem może też być i wielokrotnie jest odebranie odbiorcy możliwości, które wiążą się z posiadaniem wiedzy / informacji.
Zajęcia poświęcimy identyfikowaniu i czytaniu takich sytuacji, a także próbie teoretycznego zrozumienia ich społecznego i językowego zaplecza.
Analizie podlegać będą manipulacyjne składowe języka i dyskursów, struktury manipulacyjne od poziomu fizyczno-biologicznego po poziomy odczytywane w ramach krytycznej analizy dyskursu. Po przygotowaniu składowej teoretycznej takiej analizy przeprowadzimy próby jej zastosowania na wybranych przykładach dyskursów prywatnych i publicznych (kulturowych, religijnych, politycznych, ekonomicznych itp.).
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia OEU student/ka:
Wiedza: student zna i rozumie
- język jako narzędzie komunikacji (funkcja komunikacyjna języka)
- język jako narzędzie społeczne (formowanie rzeczywistości społecznej, w tym systemów społecznych: systemów poznawczo-badawczych i wymiany informacji, rozrywki, tworzenia dochodu, władzy i podporządkowania)
- język jako narzędzie narzędzie kognitywne (poznawcze)
- język jako narzędzie narzędzie manipulacji zasobami ludzkimi ( w rozmaitych wymiarach)
- język jako narzędzie narzędzie automanipulacji – samozakłamywania
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia zajęć:
bardzo dobry (bdb; 5,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 5,0
dobry plus (+db; 4,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,5
dobry (db; 4,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 4,0
dostateczny plus (+dst; 3,5): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,5
dostateczny (dst; 3,0): dwie małe prace międzyzajęciowe (przysłane bezpośrednio po zajęciach, których dotyczą), referat z prezentacją lub esej ocenione na 3,0
niedostateczny (ndst; 2,0): brak wymaganych prac, brak referatu lub eseju.
Literatura
A. Obowiązkowa:
• Antas J., O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne, Uniwersitas 2000.
• Bińczyk Ewa, Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Universitas 2007.
• Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Oficyna Wydawnicza Łośgraf 2010.
• Eco U., Culller J., Brooke-Rose Ch., Interpretacja i nadintepretacja, Universitas 2008.
• Karwat M. Teoria prowokacji. Analiza polityczna. PWN 2007.
• Karwat M. O złośliwej dyskredytacji Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Lakoff G. Nie myśl o słoniu. Jak język kształtuje rzeczywistość. Oficyna Wydawnicza Łośgraf 2011.
• Polak B. A. (2018). Strategiczno-manipulacyjne rozumienie języka- elementy teorii. W: A. Landau-Czajka (red.) Systemowe uwarunkowania języka i komunikacji społecznej, Wydawnictwo SGGW 2018, s. 57-66.
B. Dodatkowa:
• Kamińska-Szmajdzińska, I, Piekot T. , Marcin Poprawa M. (red) Język władzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2013.
• Kamińska-Szmajdzińska, I, Piekot T. , Marcin Poprawa M. (red), Ideologie w słowach i obrazach, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2008.
• Markowski M.P. Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Wydawnictwo Karakter 2019.
• White H. Poetyka pisarstwa historycznego. Universitas 2000.
• Wodak R., Krzyżanowski M. Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, Oficyna Wydawnicza Łośgraf 011.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: