Prowadzony w cyklach: 2021/SZ, 2022/SZ

Punkty ECTS: 6

Język: język polski

Organizowany przez: Wydział Psychologii i Kognitywistyki

Wstęp do psychologii poznawczej 23-KODL-WPP

Opis treści kształcenia

1) Podejścia do badań poznania ludzkiego: eksperymentalna psychologia poznawcza, neuronauka poznawcza, neuropsychologia, czy też kognitywistyka (oraz wybrane filozoficzne oraz psychologiczne tradycje, z których psychologia poznawcza wyrosła)

2) Metody badawcze w psychologii poznawczej: np. eksperymenty laboratoryjne, badania pojedynczych przypadków, badania psychobiologiczne, symulacje komputerowe, itp. Kluczowe idee w psychologii poznawczej: np. doniosłość teorii w zrozumieniu danych; procesy poznawcze wchodzą w interakcje ze sobą; poznanie należy badać różnymi metodami

3) Neuronauka poznawcza: podstawowa organizacja układu nerwowego: od neuronu po mózg; neurotransmitery i neuromodulatory; rodzaje badań struktury i funkcji mózgu: badania pojedynczych neuronów, MRI, PET, fMRI, EEG, ERP, MEG. Mózg, procesy oraz mechanizmy poznawcze, lateralizacja funkcji, zaburzenia pracy mózgu

4) Percepcja: od doznań zmysłowych po reprezentacje; podstawowe mechanizmy percepcyjne; percepcja przedmiotu i kształtu; podejścia teoretyczne do percepcji; zaburzenia percepcji; widzenie barw i jego zaburzenia.

5) Uwaga i świadomość: procesy podświadome; procesy kontrolowane a automatyczne; wykrywanie sygnału, przeszukiwanie; wybiórczość oraz podzielność uwagi; neuronaukowe podejścia do badania uwagi i świadomości
Pamieć: tradycyjne modele pamięci a ujęcia alternatywne; metody badawcze w badaniach nad pamięcią; neuropsychologia pamięci

6) Procesy pamięciowe: kodowanie, przekazywanie oraz wydobywanie informacji; zapominanie; pamięć jako proces konstruowania wiedzy; wpływy kontekstu na procesy pamięciowe

7) Reprezentacja, manipulacja oraz organizacja wiedzy pamięciowej: reprezentacje umysłowe wiedzy - obrazy a sądy, wyobrażenia; hipotezy kodowania wiedzy; mapy poznawcze; odkrycia psychobiologiczne; wiedza deklaratywna a wiedza proceduralna oraz ich modele

8) Język, jego natura oraz własności języka.

9) Przyswajanie języka; semantyka i syntaksa; język w kontekście fizjologicznym, poznawczym, społecznym i kulturowym.

10) Rozumienie języka, rozumienie mowy, tekstu.

11) Rozwiązywanie problemów a bycie twórczym: proces poszukiwania rozwiązań; problemy dobrze i źle postawione; przeszkody oraz cznniki wspierające rozwiązywanie problemów; wiedza ekspercka a rozwiązywanie problemów; kreatywność

12) Podejmowanie decyzji oraz rozumowanie: sądzenie a decydowanie; typy rozumowań; poglądy na rozumowanie

13) Poznanie a emocje: teorie regulacji emocji, nastrój a poznanie, stany lękowe, depresja a tendencje poznawcze.

14) Inteligencja ludzka a sztuczna inteligencja: pomiar inteligencji i jej struktura; inteligencja w kontekście przetwarzania informacji; biologiczne oraz kulturowe wyznaczniki inteligencji; doskonalenie i rozwój inteligencji; symulowanie inteligencji

Cele kształcenia

Cel (cele) modułu kształcenia: • Wprowadzenie do terminologii oraz podstawowych pojęć z obszaru psychologii poznawczej oraz psychologii ogólnej. • Wprowadzenie do różnych podejść w badaniu poznania ludzkiego (oraz ewentualne wskazanie powiązań tej dyscypliny nauki z dyscyplinami pokrewnymi takimi jak filozofia, psychologia, kognitywistyka oraz neuronauka poznawcza). • Wprowadzenie do głównych obszarów badawczych psychologii poznawczej oraz przegląd najważniejszych osiągnięć, które nie byłyby możliwe bez określonych perspektyw badawczych przyjmowanych / preferowanych w psychologii poznawczej. • Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami badawczymi, modelami zjawisk oraz procesów leżących u podłoża percepcji, uwagi, świadomości, pamięci, reprezentacji wiedzy, języka, rozwiązywania problemów i kreatywności, podejmowania decyzji, rozumowań oraz inteligencji. • Kształtowanie umiejętności krytycznej analizy wyników uzyskiwanych w psychologii poznawczej oraz zrozumienia, że na wyniki badań wpływa po części obrana metoda, rodzaj badań oraz wykorzystywany sprzęt badawczy.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Wszystkie materiały będą udostępniane na platformie TEAMS, w dedykowanym dla tego wykładu folderze. Tym nie mniej, istnieje także możliwość udostępnienia tych materiałów na stronie: http://krolgreg.home.amu.edu.pl CogLab 3.0 jest dostępne wraz z każdym nowo zakupionym podręcznikiem; podręcznik odsyła do różnych pomocy naukowych w sieci; wykładowca podaje linki do stron internetowych, pomocnych w trakcie nauki danego materiału

Kierunek studiów

KOGNITYWISTYKA Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Rok studiów: PIERWSZY Semestr: ZIMOWY

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Rodzaje zajęć i liczba godzin: 30h W, 30h K

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Wszystkie wykłady w roku akademickim 2020/21 będą prowadzone zdalnie, na platformie MS TEAMS.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Liczba punktów ECTS: 6, 5

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): BRAK

Koordynatorzy przedmiotu

Grzegorz Króliczak

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Posiada podstawową terminologię oraz zna podstawowe pojęcia z obszaru psychologii poznawczej oraz psychologii ogólnej.

Jest świadomy powiązań studiowanej dyscypliny z dyscyplinami pokrewnymi, takimi jak neuronauka poznawcza, kognitywistyka (ogólnie pojęta), neuropsychologia, a nawet psychologia ogólna czy filozofia.

Zna podstawowe obszary badań w psychologii poznawczej, metody badawcze, modele zjawisk oraz procesy mózgowe i umysłowe.

Rozumie dlaczego niekiedy różni badacze uzyskują różne wyniki oraz dlaczego rezultaty badań z różnych laboratoriów potrafią być sprzeczne.

Zdaje sobie sprawę z doniosłości wyników z jednego obszaru badań dla innych obszarów badawczych.

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:

Podstawą oceny jest egzamin. Składa się on z 60 pytań, z odpowiedziami do wyboru. Pytania dotyczą całego przerabianego materiału, nie muszą być rozłożone proporcjonalnie na każdy z wykładów. Egzaminator liczy uzyskane punkty: ocena pozytywna będzie zawsze wymagać uzyskania więcej niż 50% poprawnych odpowiedzi: dst od 51-59%; dst+ od 60-69%; db od 70-79%; db+ od 80-89%; bdb > 90%

W przypadku gdyby egzamin okazał się wyjątkowo trudny (np. na skutek kilku niejasno sformułowanych pytań lub odpowiedzi), egzaminator może nieco obniżyć progi dla ocen od dst+ po bdb.

Każdy wykład będzie (może być) rozpoczynany od prezentacji przykładowego pytania dotyczącego materiały z poprzedniego wykładu. Studenci będą mieli możliwość zdobywania dodatkowych punktów, dzięki którym mogą np. poprawić ocenę końcową.

Przykłady pytań egzaminacyjnych:

1. Klasyczne odróżnienie na dwa strumienie przetwarzania informacji wzrokowej miało wielu poprzedników (np. widzenie otoczenia vs. widzenie „ogniskowe”, lokalizacja w przestrzeni vs. identyfikacja, itp.). Nawet jeśli to ostatnie rozróżnienie brzmi podobnie do wciąż panujących ujęć, inne były propozycje co do podłoża neuronalnego tych zdolności. W najnowszych ujęciach obie te zdolności są zlokalizowane w __________. Nie ma większych kontrowersji co do mechanizmów pośredniczących percepcji przedmiotów, zgodnie przypisywanej funkcjom strumienia __________, natomiast badacze różnią się co do neuronalnego substratu zdolności przestrzennych i/lub wzrokowej kontroli działania, przypisywanych funkcjom strumienia __________.
A) strukturach podkorowych ... grzbietowego ... brzusznego
B) korze mózgowej ... grzbietowego ... brzusznego
C) istocie szarej ... brzusznego ... grzbietowego
D) istocie białej ... brzusznego ... grzbietowego

2. Tzw. plamka ślepa (dysk optyczny) to miejsce, w którym aksony komórek zwojowych siatkówki opuszczają oko. Lokalizację plamki ślepej można samemu zbadać eksperymentalnie. Jeśli zamkniemy _________ oko, a drugie utkwimy w punkcie fiksacji i okaże się, że przerwa w ilustracji lub czarna plama znika, wówczas wiemy, że plamka ślepa znajduje się w _________ połowie siatkówki.
A) prawe ... lewej
B) lewe ... prawej
C) lewe ... lewej
D) prawe ... prawej

Konwersatorium (wytyczne ogólne) zalicza student, który: (1) nie opuścił więcej niż 2 zajęcia; (2) napisał pozytywnie kolokwium zaliczeniowe; (3) bierze aktywny udział w ćwiczeniach. Szczegóły ustala jednak prowadzący.

Praktyki zawodowe

n.d.

Literatura

Podręcznik podstawowy (obowiązkowy/zalecany):
(1) Eysenck, M. W., & Keane, M. T. (2010). Cognitive Psychology: A Student's Handbook, 6th Edition. New York, NY, US: Psychology Press, US. (Dostępne już są jego nowsze edycje).

Podręcznik alternatywny:
(2) Sternberg, R.J. (2009). Cognitive Psychology, 5th edition, Wadsworth, Cengage Learning.

Tłumaczenie jednego z wcześniejszych wydań podręcznika:
(3) Sternberg, R.J. (2001). Psychologia poznawcza, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Inne książki/podręczniki
(4) Maruszewski, T. (2001). Psychologia poznania, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. (podręcznik uzupełniający/alternatywny)
(5) Chlewiński, Z. (Ed.) (2007). Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. (Wybór tekstów na ćwiczenia do wykładów)
(6) Chlewiński, Z. (1999). Umysł - dynamiczna organizacja pojęć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 23-KODL-WPP w USOSweb