Podmiotowość w antropologii filozoficznej Andrzeja Falkiewicza 22-FUFA-PAF

1. Czym współcześnie jest antropologia filozoficzna? Wprowadzenie w „problematykę gatunku”. Słowa kluczowe: antropocentryzm, humanizm, Georg Simmel, Max Scheler, Helmuth Plessner. Literatura: Ekkehard Martens, Herbert Schnadelbach (red.), Filozofia. Podstawowe pytania (Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995), rozdział o człowieku; Gernot Böhme, Antroplogia filozoficzna. Ujęcie pragmatyczne (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1998), ss. 9-20 (tj. wykład pt. Wiedza). Literatura uzupełniająca: Max Scheler, Stanowisko człowieka w kosmosie [w:] tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1987).

2. Psychoanalityczne odczytanie Ślubu Witolda Gombrowicza. Słowa kluczowe: ego, superego, id, sublimacja, nerwica, nieświadomość. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Problematyka „Ślubu” Witolda Gombrowicza, [w:] Dialog, 1959, nr 11; Jan Błoński, Ślub jako tragedia psychoanalityczna [w:] tenże, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu (Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994), ss. 113-141. Literatura uzupełniająca: Witold Gombrowicz, Fragmenty z Dziennika [w:] Kultura, nr 9/143 (Paryż: Instytut Literacki 1959), ss. 27-38; Paul Ricoeur, O pewnej filozoficznej interpretacji Freuda [w:] tenże, Egzystencja i hermeneutyka (Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1975), ss. 172-189.

3. Falkiewicza krytyka tzw. „autentyczności”. Słowa kluczowe: etyka autentyczności, ekspresywizm, romantyzm, indywidualizm, podmiotowość, dialogiczność, sieć znaczeń. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Esej na Zaduszki [w:] tenże, Teatr Społeczeństwo (Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo, 1980), ss. 223-237; Charles Taylor, Pojęcie osoby [w:] Joanna Górnicka-Kalinowska (red.), Filozofia podmiotu (Warszawa: Aletheia), ss. 401-419. Literatura uzupełniająca: Charles Taylor, Etyka autentyczności (Kraków: Wydawnictwo Znak, 2002).

4. Społeczeństwo jako teatr i teatr jako społeczeństwo. Słowa kluczowe: ceremoniał, Forma, międzyludzkie, solidaryzm, holizm. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Człowiek teatralny [w:] tenże, Istnienie i metafora (Wrocław: Wydawnictwo A, 1996), ss. 17-63; Guy Debord, Społeczeństwo spektaklu oraz rozważania o społeczeństwie spektaklu (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006), ss. 33-44. Literatura uzupełniająca: Elias Cannetti, Masa i władza (Warszawa: Czytelnik 1996), ss. 15-106 (rozdział pt. Masa); Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981).

5. Leszek Nowak kontra Karol Marks, Andrzej Falkiewicz kontra Leszek Nowak. Kłopoty z teorią momentu duchowego w nie-Marksowskim materializmie historycznym. Słowa kluczowe: kulturalizm, holizm, produkcja duchowa, religia, trójpodział władzy, walka klasowa. Literatura: Leszek Nowak, Piotr Buczkowski, Andrzej Klawiter, Religia jako struktura klasowa. Przyczynek do nie-Marksowskiego materializmu historycznego [w]: Leszek Nowak, U podstaw teorii socjalizmu tom I: Własność i władza. O konieczności socjalizmu (Poznań: Wydawnictwo Nakom, 1991), ss. 271-313; Andrzej Falkiewicz, Jeden i liczba mnoga. O materializmie historycznym i metafizyce unitarnej Leszka Nowaka (Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświadowe) ss. 29-40. Literatura uzupełniająca: Krzysztof Niedźwiadek, Struktura i rozwój momentu produkcji duchowej [w:] Poznańskie Studia z Filozofii Nauki vol. 9/1985, ss. 17-45.

6. Metaforyczność istnienia. Słowa kluczowe: meta, phora, istnienie, metafizyka. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Istnienie jako metafora. Wobec kryzysu kulturowego [w:] Andrzej Falkiewicz, Leszek Nowak (red.), Przestrzenie świadomości. Studia z filozofii literatury (Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 1996), ss. 5-46; Leszek Nowak, Zagadka punktu wyjścia [w:] Andrzej Falkiewicz, Leszek Nowak (red.), Przestrzenie świadomości. Studia z filozofii literatury (Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 1996), ss. 43-72. Literatura uzupełniająca: Jakub Momro. Stawanie się metaforą. Ontologia Andrzeja Falkiewicza [w:] Jarosław Borowiec, Tomasz Mizerkiewicz (red.) „Nie przeczytane”. Studia o twórczości Andrzeja Falkiewicza (Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2014), ss. 283-304; Chaïm Perelman, Analogia i metafora w nauce, poezji i filozofii [w:] Pamiętnik Literacki, t. 62 (1971), z. 3.

7. Nie myśleć Kartezjuszem. Czy możliwa jest rezygnacja z podziału na podmiot i przedmiot? Słowa kluczowe: dualizm kartezjański, subiektywizm, obiektywizm, materializm, idealizm, monizm, solipsyzm. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Być może (fragmenty większej całości) [w:] Andrzej Klawiter, Leszek Nowak, Piotr Przybysz, Umysł a rzeczywistość (Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 1999), ss. 9-30; Jan Such, Czy możliwa jest hierarchia gatunków wiedzy ludzkiej? [w:] tamże, ss. 31-43. Literatura uzupełniająca: Agata Bielik-Robson. Na drugim brzegu ihilizmu. Filozofia współczesna w poszukiwaniu nowego podmiotu (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1997).

8. Podmiotowość ucieleśniona i myślenie-ciałem jako postulat krytyki feministycznej. Słowa kluczowe: ciało, cielesność, doświadczenie. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Być może – być: w stu trzydziestu czterech odsłonach (Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2002), ss. 150-161 (odsłony: 117-120); Rosi Braidotti, Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym (Warszawa: Wydawnictwa Naukowe i Profesjonalne, 2009), ss. 91-133 (tj. rozdziały: Obrazy ciał a pornografia reprezentacji oraz Matki, potwory i maszyny). Literatura uzupełniająca: Rosi Braidotti, The Posthuman (Cambridge: Polity Press, 2013); Gernot Böhme, Antropologia filozoficzna. Ujęcie pragmatyczne (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1998), ss. 95-118 (tj. Wykłady VIII i VIIII pt. Ciało oraz Obecność cielesna); Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN), ss. 285-313 (tj. rozdział pt. Narodziny polityki życia).

9. Doświadczenie mistyczne i jego miejsce w kulturze Zachodu. Słowa kluczowe: mistycyzm, jaźń głęboka, bezjaźniowość, intuicja, Pełnia, introspekcja rozszerzona. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Być może – być: w stu trzydziestu czterech odsłonach (Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2002), ss. 107-120 (tj. odsłony 93-99); Gernot Böhme, Antropologia filozoficzna. Ujęcie pragmatyczne (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1998), ss. 178-189 (tj. Wykład XIV pt. Mistyka). Literatura dodatkowa: Charles Taylor, A Secular Age (Cambridge, London: The Belknap Press of Harvard University Press, 2007), ss. 1-24 (tj. Introduction); Aldous Huxley, Notatki na temat zenu [w:] J. Sieradzan, W. Jaworski, M. Dziwisz (red.). Biblioteka Pisma Literacko-Artystycznego. Buddyzm (Kraków: Wydawnictwo Prasowe RSW Prasa-Książka-Ruch, 1987).

10. Z jakiego punktu można wypowiedzieć swój sąd po postmodernizmie? Słowa kluczowe: postmodernizm, intersubiektywizm, władza-wiedza, strukturalizm. Literatura: Andrzej Falkiewicz, Wobec nowożytnego rozumu [w:] tenże, Cztery szkice (Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, 2014), ss. 131-166; Richard Rorty, Przygodność, ironia, solidarność (Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2009), ss. 21-80. Literatura uzupełniająca: Leszek Nowak, Podmiot i system kulturowy (Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019), ss. 241-267 (tj. rozdział pt. Hipoteza pustości ontycznej kultury); Michel Foucault, Archeologia wiedzy (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977), ss. 27-43.