Epistemologia 22-FUFA-EPI
Podstawowe zagadnienia i problemy epistemologiczne. Rodzaje wiedzy.
Relacja podmiot-przedmiot jako podstawa rozważań epistemologicznych. Wybrane koncepcje podmiotu poznającego.
Problematyka epistemologiczna w filozofii antycznej (Platon, Arystoteles).
Empiryzm jako stanowisko w sporze o genezę i uzasadnianie wiedzy.
Empiryzm brytyjski: F. Bacon, J. Locke, D. Hume, G. Berkeley.
Racjonalizm jako stanowisko w sporze o genezę i uzasadnianie wiedzy.
Zwrot kartezjański i jego recepcja w filozofii nowożytnej (Kartezjusz, B. Pascal, G. Leibniz).
Transcendentalizm i aprioryzm Kanta jako rozwiązanie sporu empiryzmu z racjonalizmem.
Epistemologia pozytywizmu i neopozytywizmu (A. Comte, J.S. Mill, empiriokrytycyzm, epistemologia Koła Wiedeńskiego).
Epistemologiczne aspekty konwencjonalizmu i konstruktywizmu (K. Ajdukiewicz) a filozofia nauki i „epistemologia znaturalizowana” (K.R. Popper, W.v.O. Quine).
Wybrane stanowiska epistemologiczne w filozofii współczesnej.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
rozpoznaje poszczególne wymiary epistemologii jako dyscypliny filozoficznej;
posługuje się pojęciami z zakresu epistemologii charakterystycznymi dla najważniejszych stanowisk (empiryzm, racjonalizm, transcendentalizm);
odróżnia rodzaje wiedzy (w. racjonalna, w. nieracjonalna, w. naukowa i w. potoczna);
zna i potrafi przytoczyć argumentację na rzecz głównych stanowisk epistemologicznych (empiryzm, racjonalizm, transcendentalizm etc.) wraz z ich uzasadnieniem;
wyjaśnia i rekonstruuje najważniejsze rodzaje modelu: podmiot poznający-przedmiot poznawany;
zna i potrafi zdefiniować pojęcia: reprezentacjonizm, natywizm, solipsyzm, aprioryzm, konstruktywizm, empiriokrytycyzm, konwencjonalizm;
analizuje spór o genezę i sposoby uzasadniania wiedzy ludzkiej pod kątem założeń metodologicznych;
rozumie zarówno biologiczne jak i społeczno-kulturowe uwarunkowania procesów poznawczych;
zna przebieg historycznych przekształceń stanowisk epistemologicznych od początków filozofii nowożytnej do czasów współczesnych;
wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem literatury fachowej.
Kryteria oceniania
Egzamin ustny
Literatura
I. Kant, Krytyka czystego rozumu
Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, Medytacje o filozofii pierwszej
J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego
D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego
L. Kołakowski, Filozofia pozytywistyczna
K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii
G. Gottfried, Teoria poznania od Kartezjusz do Wittgensteina
J. Bremer, Wprowadzenie do filozofii umysłu
A. Keller, Wprowadzenie do teorii poznania
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: