Historyczne korzenie współczesności. Przegląd zagadnień i stanowisk 22-FLDU-HKW
1. Czym jest filozofia historii?
2. Krytyka substancjalnej filozofii historii
3. Początki filozoficznej refleksji o dziejach
4. Oświeceniowa wizja postępu historycznego
5. Heglowska wizja dziejów
6. Karol Marks i spory wokół materializmu historycznego
7. Narodziny pesymizmu historiozoficznego
8. Cywilizacje w rozwoju historycznym
9. Protestantyzm i powstanie nowożytnego kapitalizmu
10. Totalitaryzm, demokracja, autorytaryzm
11. Geneza i ewolucja realnego socjalizmu
12. Powstanie i rozwój demokratycznego kapitalizmu.
13. Wokół teorii świadomości narodowej.
14. Populizm: przyczyna czy przejaw kryzysu liberalnej demokracji.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student powinien odpowiedzieć na następujące pytania:
1. Typy tekstów traktujących o historii
2. Czym jest filozofia historii.
3. Berlina krytyka historiozofii
4. Cztery odmiany koncepcji historiozoficznych
5. Problem prognoz historycznych w ujęciu Poppera
6. Stanowisko optymizmu dziejowego
7. Stanowisko pesymizmu dziejowego
8. Heglowska wizja historii
9. Wizja procesu dziejowego w materializmie historycznym
10. Teoria rewolucji w materializmie historycznym
11. Teoria cywilizacji: Koneczny vs. Huntington
12. Rola protestantyzmu w powstaniu nowożytnego kapitalizmu
13. Koncepcja syndromu totalitarnego Brzezinskiego/Friedricha
14. Korzenie autorytaryzmu
15. Dynamika realnego socjalizmu w ujęciu Leszka Nowaka
16. Powstanie i rozwój demokratycznego kapitalizmu.
17. Konstruktywizm versus esencjalizm w teorii świadomości narodowej
18. Odmiany populizmu: przyczyna czy przejaw kryzysu liberalnej demokracji
Kryteria oceniania
5 – bardzo dobra wiedza, umiejętność całkowicie samodzielnej analizy, samodzielnego formułowania formułowanie problemów, dokonywania rozstrzygnięć w ramach poznanego aparatu pojęciowego
4.5 – bardzo dobra wiedza, zdarzają się pojedyncze błędy, samodzielna analiza problemów i formułowanie rozstrzygnięć
4.0 – dobra wiedza, analiza problemów i formułowanie rozstrzygnięć wymaga podania dodatkowych wskazówek
3.5 – zadowalająca wiedza, analiza i rozstrzyganie problemów wymaga zwiększone kontroli wykładowcy
3.0 – satysfakcjonująca wiedza ale występują liczne błędy, brak samodzielnej analizy i nieumiejętność formułowania i rozstrzygania problemów
2.0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura na egzamin
Anderson, Benedict, Wspólnoty wyobrażone. Kraków: Znak 1997
Backer, Roman, Nietradycyjna teoria polityki. Toruń: UMK 2011
Berlin, Isaiah, Konieczność historyczna. W: idem, Cztery eseje o wolności. Poznań, Zysk i S-ka, 2000.
Brzechczyn, Krzysztof, O wielości linii rozwojowych w procesie historycznym. Poznań, UAM, 2004, s. 1-89.
Brzechczyn, Krzysztof, W obronie metanarracji w filozofii historii. W: P. Orlik (red.) Całość – wizje, pejzaże, teorie. Poznań, Wyd. Naukowe IF UAM, 2006, s. 231-249.
Brzechczyn, Krzysztof, Wokół periodyzacji procesu historycznego. Od adaptacyjnej interpretacji materializmu historycznego do nie-Marksowskiego materializmu historycznego. W: T. Buksiński, Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu. Jubileusz 90-lecia, Poznań, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 2010, s. 347-370.
Czarnecki Zdzisław Jerzy, Kryzys optymizmu dziejowego. Studium przewodnich idei. W: idem (red.), W kręgu pesymizmu historycznego. Lublin, UMCS, 1992, s. 5-41.
Hegel, Wykłady z filozofii dziejów, t. I. Warszawa, PWN, 1958.
Jakubowski, Marek, Ciągłość historii i historia ciągłości. Polska filozofia dziejów. Toruń, Wyd. UMK 2004.
Kuderowicz, Zbigniew, Filozofia dziejów. Warszawa, Wiedza Powszechna 1983.
Nowak, Leszek, Dynamika władzy; t. III: U podstaw teorii socjalizmu. Poznań, Nakom 1991.
Popper, Karl, R., Nędza historycyzmu. Warszawa, PWN, 1999.
Popper, Karl, R., Przewidywania i proroctwa w naukach społecznych. W: Popper, Droga do wiedzy. Domysły i refutacje. Warszawa, PWN, 1999, s. 560-578.
Sartori, Giovanni, Teoria demokracji. Warszawa: PWN 1998.
Staniszkis Jadwiga, Ontologia socjalizmu. Kraków-Nowy Sącz: Ośrodek Myśli Politycznej/Dante 2006,
Topolski Jerzy, Od Achillesa do Beatrice de Planissolles. Warszawa, Rytm, 1998.
Wichrowski Marek, Spór o naturę procesu historycznego. Warszawa, Semper, 1995.
Wysocka Olga (red.), Populizm. Warszawa: WUW 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: