Zabawa w kulturze i życiu społecznym 20-KUDL-M-KSK

Tematyka kursu obejmuje następujące zagadnienia:
1. Teorie zabawy oraz uczestnictwa w sferze ludycznej
a) Teorie klasyczne
b) Teorie współczesne
c) Specyfika podejść dyscyplinarnych w badaniu zjawisk ludycznych
d) Ideał Homo ludens
2. Śmiech, komizm, humor
a) Uwarunkowania kulturowe
b) Funkcja językowa
c) Rola społeczna
3. Historia kształtowania się praktyk ludycznych
a) Życie świąteczno-obyczajowe i wierzenia religijne
b) Rytuały świąteczno-obyczajowo-ludyczne
c) Emancypacja obyczajów ludycznych
d) Karnawał
e) Zabawa a praca w świecie nowożytnym
f) Społeczna waloryzacja sfery ludycznej w dobie industrializacji
4. Zabawa współcześnie
a) Dzisiejsze praktyki ludyczne
b) Społeczne znaczenie zabawy
c) Zabawa w dobie kultury medialnej
d) Rozrywka w kulturze masowej i popularnej
5. Karnawalizacja kultury współczesnej
a) Kultura konsumpcyjna
b) Hybrydyzacja zjawisk społecznych
c) Zabawa w konsumpcje, konsumpcja zabawy
d) Kultura przyjemności
e) Homo ludens w kulturze karnawalizacji

Cele kształcenia

Przekazanie podstawowej wiedzy kulturoznawczej, socjologicznej i ludologicznej dotyczącej powstania i rozwoju badań nad zabawą w kulturze i życiu społecznym Zapoznanie kursantów z specyfiką kulturotwórczą i wyjątkową rolą społeczną zabawy oraz ideału Homo Ludens Przedstawienie kulturowo-symbolicznej charakterystyki Śmiechu, komizmu, humoru i ich społecznych uwarunkowań Charakterystyka dziejów kształtowania się praktyk ludycznych Przekazanie podstawowej wiedzy kulturoznawczej, socjologicznej i ludologicznej dotyczącej powstania i rozwoju badań nad zabawą w kulturze i życiu społecznym Zapoznanie kursantów z specyfiką kulturotwórczą i wyjątkową rolą społeczną zabawy oraz ideału Homo Ludens Przedstawienie kulturowo-symbolicznej charakterystyki śmiechu, komizmu, humoru i ich społecznych uwarunkowań Opanowanie historii kształtowania się praktyk ludycznych

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Lektorium IK UAM, biblioteka Campus Ogrody, biblioteka UAM, Internet

Kierunek studiów

Kulturoznawstwo

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

wykłady, referaty

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 30 h Praca własna studenta# Czytanie wskazanej literatury 20 h Praca własna studenta# Przygotowanie pracy egzaminacyjnej, 10 h SUMA GODZIN 60 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) 2

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

monograficzne

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Student powinien posiadać teoretyczną wiedzę kulturoznawczą oraz podstawową wiedzę historyczną oraz socjologiczną.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2021/SZ:

W cyklu 2020/SL:

W cyklu 2024/SZ:

W cyklu 2022/SZ:

W cyklu 2020/SZ:

Efekty kształcenia

Posługiwanie się specjalistyczną wiedzą teoretyczną w refleksji na sferą ludyczną
Wskazywanie i opisywanie aktywności ludycznej zarówno w węższym jak i szerszym kontekście społecznym
Rozumienie kulturowej specyfiki i społecznej roli: śmiechu, komizmu i humoru w życiu społecznym
Znajomość dziejów kształtowania się sfery ludycznej w historii kultury
Charakteryzowanie współczesne typów zabawy wraz z ich społecznym kontekstem występowania i wartościowania
Rozumienie rzeczywistości społecznej z perspektywy ludycznej oraz wynikające z tego konsekwencje prakseologiczne, etyczne, aksjologiczne

Kryteria oceniania

aktywność, referat

Literatura

Bachtin M., (1975), Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. A. i A. Goreniowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków
Bergson H., (1977), Śmiech, esej o komizmie, tłum. St. Cichowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków
Braun K., (2005), Karnawał? Karnawalizacja?, tłum. T. Lubotzki, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. L. Kolankiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Burszta W.J., (2001), Walka postu z karnawałem, [w:] Asteriks w Disneylandzie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
Caillois R., (1973), Żywioł i ład, tłum. A. Tatarkiewicz, PIW, Warszawa
Combs J.E., (2011), Świat zabaw. Narodziny nowego wieku ludycznego, tłum. O. Kaczmarek, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Dudzik W., (2005), Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa
Dziemidok B. (2009), O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, Podręcznik Humanisty Wydawnictwo: słowo/obraz terytoria
Elkonin D.B., (1984), Psychologia zabawy, tłum. L. Łoś, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
Grad J., (1997), Zabawa jako zjawisko kulturowe, [w:] Szkice o partycypacji kulturowej, pod red. K. Zamiary, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań
Grad J., (2001), „Homo ludens jako uczestnik kultury”, [w:] Kultura jako przedmiot badań. Studia filozoficzno-kulturoznawcze. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Kmicie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. B. Kotowa, J. Sójka, K. Zamiara, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań
Heers J., (1995), Święta głupców i karnawały, tłum. G. Majcher, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa
Huizinga J., (1985), Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. W. Wirpsza, M. Kurecka, Czytelnik, Warszawa
Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, pod. red. J. Mazur, M. Rumińskiej, Wydawnictwo UMCS, Lublin
Karnawalizacja. Tendencje ludyczne w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań
Łaciak B., (2005), Obyczajowość polska czasu transformacji. Czyli wojna postu z karnawałem, Trio, Warszawa
Ludyczny wymiar kultury, red. naukowa J. Grad, H. Mamzer, Człowiek i Społeczeństwo, tom XXII, Poznań
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty, Nr 3-4, Instytut Sztuki PAN, Fundacja Kultury
Postman N., (2002), Zabawić się na śmierć, tłum. L. Niedzielski, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA S.A., Warszawa
Rifkin J., (2001), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, tłum. A. Kania, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław
Rifkin J., (2003), Wiek dostępu. Nowa kultura hiperkapitalizmu, w której płaci się za każdą chwilę życia, tłum. A. Kania, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław
Ritzer G., (1999), McDonaldyzacja społeczeństwa, tłum. S. Magala, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa
Ritzer G., (2001), Magiczny świat konsumpcji, tłum. L. Stawowy, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa
Schindler N., (2002), Ludzie prości, ludzie niepokorni, tłum. B. Ostrowska, Wiedza Powszechna, Warszawa
Suchodolski B., (1972), Labirynty współczesności. Niewola i wolność człowieka, PIW, Warszawa
Sułkowski B., (1984), Zabawa. Studium Socjologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
Sułkowski B., (1991), Zabawa, [w:] Słownik pojęć kultury XX wieku, PWN, Warszawa
Stallybrass P., White A., (1986), The Politics and Poetics of Transgression, Cornell University Press, Ithaca, New York
Szahaj A., (2004), Ponowoczesność – czas karnawału. Postmodernizm – filozofia błazna, [w:] tegoż, Zniewalająca moc kultury, Wydawnictwo UMK, Toruń
Teoria karnawalizacji. Konteksty i Interpretacje, pod. red. A. Stoffa, A. Skubaczewskiej-Pniewskiej, Wydawnictwo UMK, Toruń
Veblen T., (1971), Teoria klasy próżniaczej, tłum. J. i K. Zagórscy, PWN, Warszawa
Zadrożyńska A., (1983), Homo faber i homo ludens. Etnologiczny szkic o pracy w kulturach tradycyjnej i współczesnej, PWN, Warszawa
Znaniecki F., (1974), Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, PWN, Warszawa
Żygulski K., (1985), Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, PIW, Warszawa

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 20-KUDL-M-KSK w USOSweb