Prowadzony w cyklach: 2022/SL, 2023/SL

Kod Erasmus: 14.9

Kod ISCED: 0319

Punkty ECTS: 5

Język: język polski

Organizowany przez: Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa

Historia nauk o kulturze 20-KUDL-HNK

1.Przedmiot, metody, założenia i cele.
2. Źródła i literatura jako źródła do nauk o kulturze
3.Rozwój wiedzy od XVI do XVIII wieku (kolonizacja jako zmiana perspektywy)
4. Od badań kultury ludzkości do badań kultury ludów
5. Kultury i ich wyobrażenia
6. Oświecenie i jego paradygmaty
7. Ewolucjonizm – koncepcja kultury
8. Ewolucjonizm – koncepcja magii i religii
9. Dyfuzjonizm – źródła i specyfika
10. Funkcjonalizm i teoria kultury
11. Funkcjonalizm – Bronisław Malinowski i badania terenowe
12. Ruth Benedict – wzory kultury
13. Strukturalizm
14. Dyskursy postkolonialne
15. Antropologia postmodernistyczna

W cyklu 2022/SL:

1. Antropologia wśród nauk społecznych

2. Ewolucjonizm

3. Funkcjonalizm I

4. Funkcjonalizm II

5. Metody badań antropologicznych

6. Antropologia wśród nauk społecznych II: Źródła i literatura / antropologia historyczna

7. Wzory kultury

8. Antropologia strukturalna

9. Antropologia w II połowie XX wieku I

10. Antropologia w II połowie XX wieku II: koncepcje postkolonialne / kultura i imperializm

11. Antropologia postmodernistyczna

12 Ku współczesności

W cyklu 2023/SL:

1. Antropologia wśród nauk społecznych

2. Ewolucjonizm

3. Funkcjonalizm I

4. Funkcjonalizm II

5. Metody badań antropologicznych

6. Antropologia wśród nauk społecznych II: Źródła i literatura / antropologia historyczna

7. Wzory kultury

8. Antropologia strukturalna

9. Antropologia w II połowie XX wieku I

10. Antropologia w II połowie XX wieku II: koncepcje postkolonialne / kultura i imperializm

11. Antropologia postmodernistyczna

12 Ku współczesności

Cele kształcenia

Przekazanie wiedzy na temat najważniejszych - historycznych i współczesnych - kierunków i nurtów badań nad kulturą. Zapoznanie studentów z historyczną zmiennością określania przedmiotu badań i metod badawczych w naukach o kulturze. Usytuowanie wiedzy o metodach badań nad kulturą w kontekście współczesnego kulturoznawstwa.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Lektorium Instytutu Kulturoznawstwa UAM

Kierunek studiów

Kulturoznawstwo

Liczba godzin przedmiotu

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Dyskusja Praca z tekstem

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wiedza z zakresu Wstępu do kulturoznawstwa oraz Historii kultury

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/SL:

W cyklu 2020/SL:

W cyklu 2022/SL:

W cyklu 2021/SL:

Efekty kształcenia

Student zna i rozumie podstawowe, historyczne i współczesne, koncepcje kultury oraz podstawową terminologię z zakresu kulturoznawstwa
Student zna i rozumie podstawową terminologię oraz koncepcje kultury, opisujące praktyki, relacje i procesy zachodzące w kulturze, a także koncepcje człowieka jako uczestnika i twórcy kultury w przeszłości i teraźniejszości.
Student rozpoznaje miejsce i znaczenie kulturoznawstwa w systemie nauk oraz rozumie różnice i powiązania między innymi dyscyplinami nauk humanistycznych a kulturoznawstwem
Student potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla kulturoznawstwa w typowych sytuacjach profesjonalnych
Student potrafi posługiwać się koncepcjami życia społeczno-kulturowego obejmującymi problematykę uczestnictwa w kulturze, obyczaju, moralności, religii, tożsamości narodowej, migracji oraz wielokulturowości
Student potrafi wyjaśniać istotne zjawiska w kulturze (konflikty społeczne, etniczne i religijne, przemiany obyczajowe, nowe praktyki kulturowe i nowe formy uczestnictwa w kulturze)
Student przyjmuje postawy krytyczne wobec wiedzy, którą przyswaja, panujących autorytetów, ideologii i mód

Kryteria oceniania

egzamin pisemny
zaliczenie ustne
esej zaliczeniowy

Literatura

J. Frazer J., Złota gałąź (różne wydania).
R. Benedict R., Wzory kultury (różne wydania), Chryzantema i miecz 9różne wydania)
Geertz C., Interpretacja kultur, Wydawnictwo UJ, Kraków 2005.
Szacki J,. Historia myśli socjologicznej (różne wydania).
„Antropologia kultury” red. A. Mencwel (różne wydania)
B. Malinowski, Ogrody koralowe i ich magia
C. Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna (różne wydania)

Literatura ćwiczenia
1. Przedmiot, metody, założenia i cele: Fernand Braudel, „Problemy historii cywilizacji”, [w:], Historia i trwanie, s. 253-313.
2. Robert Darnton, „Pracownicy podnoszą bunt. Masakra kotów przy ulicy Saint-Séverin”, [w:] Wielka masakra kotów i inne epizody francuskiej historii kulturowej.
3. Społeczeństwo i próby regulacji: Peter Winch, „Rozumienie społeczeństwa pierwotnego”, [w:] Racjonalność i styl myślenia, E. Mokrzycki (red.).
4. Ewolucjonizm: James Frazer, Złota gałąź, r. III i IV (różne wydania).
5. Funkcjonalizm: Bronisław Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku: relacje
o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, r. 3. (różne wydania).
6. Kultura i jej konfiguracje: Ruth Benedict, Wzory kultury, r. 1-3. (różne wydania).
7. Strukturalizm: Claude Lévi-Strauss, „Struktura mitów”, w: tenże Antropologia strukturalna, (różne wydania).
8. Współczesne perspektywy: Clifford Geertz, „Opis gęsty”, w: tenże Interpretacja kultur.
9. Kim jest antropolog?: James Clifford, „O autorytecie etnograficznym”, w: tenże Kłopoty z kulturą.
10. Wyobraźni innego: Marshall Sahlins, „Kapitan Cook na Hawajach”, w: tenże „Jak myślą „tubylcy”?
11. Nowe czasy: Homi K. Bhabha, „Kwestia innego: Stereotyp, dyskryminacja, dyskurs kolonializmu”, w: tenże: Miejsca kultury.
12. Nowa geografia: E.W. Said, „Zachodzące na siebie terytoria, splecione historie”, w: tenże Kultura i imperializm
13. Ile globalizacji: Arjun Appadurai, „Tu i teraz”, w: tenże, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji.

W cyklu 2022/SL:

• E. Nowicka, Przedmiot antropologii, w: Tegoż, Świat człowieka – świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 17-45.
• C. Levi-Strauss, Miejsce antropologii wśród nauk społecznych, w: Tegoż, Antropologia strukturalna, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, s. 303-335.
• J. Frazer: Złota gałąź: studia z magii i religii, rozdz. 3 i 4, Wydawnictwo KR, Warszawa 2002.

• B. Malinowski, Istota kula, w: Tegoż, Argonauci Zachodniego Pacyfiku: relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 108-138.

• Bronisław Malinowski, Naukowa teoria kultury, Wydawnictwo KiW, Warszawa 1958, s. 33-144.

• E. Nowicka, Metodologiczna charakterystyka antropologii, w: Tegoż, Świat człowieka – świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 89-143.

• Herodot, Księga Druga, w: Tegoż, Dzieje, http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20grecki/%20herodot%20-%20dzieje.pdf (dostęp: 26.02.2021).
• R. Darnton: Czytelnicy reagują na twórczość Rousseau: fabrykowanie romantycznej wrażliwości, w: Tegoż, Wielka masakra kotów i inne epizody francuskiej historii kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, s. 249-295.

• Ruth Benedict, Wzory kultury, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1999, s. 69-122.

• C. Levi-Strauss, „Struktura mitów”, w: Tegoż, Antropologia strukturalna, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, s. 185-209.

• C. Geertz, Opis gęsty, w: Tegoż, Interpretacja kultur, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

• E. Said, Kultura i imperializm, rozdz. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

• J. Clifford: O autorytecie etnograficznym, w: Amerykańska antropologia postmodernistyczna, red. M. Buchowski, Instytut Kultury Warszawa 1999.

• W. Burszta, Globalizacja i nowa lokalność, w: Tegoż, Antropologia kultury: tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, s. 157-172.
• W. Burszta, Antropolog na krawędzi wieku, w: Tegoż, Antropologia kultury: tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, s. 173-180