Historia teatru i dramatu (średniowiecze - renesans) 20-HTD-12WDL-E

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- wyróżnić i scharakteryzować główne okresy w dziejach teatru europejskiego oraz wyjaśnić zmieniające się funkcje i znaczenie teatru w poszczególnych epokach;
- właściwie stosować specjalistyczną terminologię dotyczącą dzieła teatralnego i dramatycznego;
- omówić dominanty estetyczne i ideowe w teatrze i dramaturgii poszczególnych epok, wskazać i scharakteryzować najważniejszych twórców teatru i dramatu;
- rozpoznać i nazwać gatunki dramatyczne, wskazać poszczególne części dzieła dramatycznego i określić ich funkcje;
- dokonać analizy wskazanych fragmentów dramatu oraz porównać różne ujęcia tego samego motywu lub postaci;
- - posłużyć się tekstem naukowym, streścić i przedstawić jego tezy, zastosować je do własnych analiz;
- dokonać analizy i zaproponować interpretację współczesnego dzieła (dramatycznego i teatralnego) odnoszącego się do tradycji teatralnej i dramatycznej;

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobry poziom merytoryczny wiedzy dotyczącej najważniejszych zjawisk z zakresu historii teatru i dramatu średniowiecza i renesansu (popartej bardzo dobrą znajomością kontekstów, dramatów i literatury przedmiotowej) i umiejętności prezentowanych w odpowiedziach udzielanych podczas kolokwium/egzaminu.

dobry plus (db+; 4,5): jak wyżej, ale z możliwymi drobnymi niedociągnięciami i usterkami.

dobry (db; 4,0): dobry poziom merytoryczny wiedzy dotyczącej najważniejszych zjawisk z zakresu historii teatru i dramatu średniowiecza i renesansu (popartej dobrą znajomością kontekstów, dramatów i literatury przedmiotowej) i umiejętności prezentowanych w odpowiedziach udzielanych podczas kolokwium/egzaminu (możliwy szerszy zakres niedociągnięć).

dostateczny plus (dst+;3,5): zadowalający poziom merytoryczny wiedzy dotyczącej najważniejszych zjawisk z zakresu historii teatru i dramatu średniowiecza i renesansu oraz umiejętności prezentowanych podczas kolokwium/egzaminu; pojawiające się sporadyczne, ale istotne błędy wynikające ze słabszego opanowania wiedzy dotyczącej omawianych zagadnień i istotnych kontekstów, niepełnej znajomości dramatów i literatury przedmiotowej.

dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, przy czym istotne błędy wynikające ze słabej wiedzy dotyczącej najważniejszych zjawisk z zakresu historii teatru i dramatu średniowiecza i renesansu lub częściowego opanowania umiejętności pojawiają się podczas kolokwium/egzaminu w większej liczbie.

niedostateczny (ndst; 2,0): niewystarczający poziom merytoryczny wiedzy dotyczącej najważniejszych zjawisk z zakresu historii teatru i dramatu średniowiecza i renesansu i niezadowalająca jakość umiejętności prezentowanych podczas kolokwium/egzaminu; obecność rażących błędów, niewystarczająca znajomość literatury przedmiotowej, kontekstów i dramatów.

Nie dotyczy

Zalecana literatura (spis ma charakter przeglądowy i stanowi przewodnik dla osób chcących poszerzać swoją wiedzę, pozycje obowiązkowe będą wskazywane podczas zajęć):

WYKŁAD:
J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska-Grossowa, Gdańsk-Warszawa 2002 (fragmenty).
D. Wiles, Teatr w Rzymie i chrześcijańskiej Europie, [w:] Historia teatru, pod red. J. R. Browna, przeł. H. Baltyn-Karpińska, Warszawa 1999, s. 49-92.
L. G. Clubb, Teatr włoskiego renesansu, tamże, s. 107-141.
V. Dixon, Teatr hiszpańskiego renesansu, tamże, s. 142-172.
P. Thomson, Angielski teatr okresu renesansu i restauracji, tamże, s. 173-219.
W. D. Howarth, Francuski teatr renesansowy i neoklasyczny, tamże, s. 220-251.
J.–C. Schmitt, Gest w średniowiecznej Europie, tłum. H. Zaremska, Warszawa 2006 (tu rozdział 7: Mowa gestów, s. 265-306).
M. Berthold, Historia teatru, przeł. D. Żmij-Zielińska, Warszawa 1980 (tu rozdziały: Średniowiecze, s. 182-258; Odrodzenie, s. 267-321).
A. Nicoll, Dzieje teatru, tłum. A. Dębnicki, Warszawa 1974 (fragmenty).
T. Michałowska, Formy i nurty życia teatralnego, [w:] tejże, Średniowiecze, wyd. 8, Warszawa 2002, s. 237-253.
J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1995 (tu rozdziały: Wczesny dramat humanistyczny, s. 91-94; Dramat nieregularny, s. 102-128; Teatr i dramat końca XVI wieku, s. 411-423).
A. Drzewicka, Skupienie i zabawa. Twórczość dramatyczna w średniowiecznej Francji do końca XIII wieku, Kraków 1998 (fragmenty).
J. Heers, Święta głupców i karnawały, przeł. Grażyna Majcher, Warszawa 1995 (fragmenty).
Zwierciadło świata. Średniowieczny teatr francuski, red. A. Loba, Gdańsk 2006 (fragmenty).
J. Okoń, Na scenach jezuickich w dawnej Polsce, Warszawa 2006 (fragmenty).
J. Delumeau, Cywilizacja odrodzenia, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1987 (fragmenty).

ĆWICZENIA:
Teksty:
Lament świętokrzyski; Dialog mistrza Polikarpa ze Śmiercią według edycji - W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, wyd. III, Wrocław – Warszawa – Kraków 2004.
Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971 (obowiązuje tekst w wersji A).
Cudowna historia Maryjki z Nijmegen, która przez siedem lat miała do czynienia z diabłem. Anonimowy mirakl niderlandzki z XV wieku, przekład i posłowie P. Oczko, adaptacja literacka W. Szturc, Kraków 1998.
J. Locher, Sąd Parysa, krolowica trojańskiego – wg wydania Teatr polskiego renesansu. Antologia, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988, s. 42–65.
J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich, wydanie dowolne w ramach edycji Biblioteki Narodowej.
Ch. Marlowe, Tragiczna historia doktora Fausta, przełożył i posłowiem opatrzył J. Kydryński, Kraków 1982.
T. Kyd, Tragedia hiszpańska, przełożył i posłowiem opatrzył J. Kydryński, Kraków 1982.
W Shakespeare, Król Jan, Ryszard III; Burza; wszystkie teksty w przekładzie S. Barańczaka (wydanie dowolne).

Opracowania:
Berthold M., Historia teatru, przeł. D. Żmij-Zielińska, Warszawa 1980 (fragmenty).
Blackmore Evans G., Posłowie, [w:] Shakespeare W., Król Ryszard III, przeł. S. Barańczak, Poznań 1996, s. 207-214.
Bylina S., Człowiek i zaświaty, Warszawa 1992 (wybrane fragmenty).
Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa-Gdańsk 1996 (fragmenty).
Człowiek renesansu, red. E. Garin, tłum. A. Osmólska-Mętrak, Warszawa 2001 (fragmenty).
Czytanie Szekspira, red. J. Fabiszak, M. Gibińska, E. Nawrocka, Gdańsk 2004 (wybrane fragmenty).
Fluchère H., Szekspir – dramaturg elżbietański. Przeł. V. Komorowska, oprac. J. Rogoziński, Warszawa 1965 (wybrane fragmenty).
Głombiowska Z., Odprawa posłów greckich, [w:] Dramat polski. Interpretacje. Część 1: Od wieku XVI do Młodej Polski. Red. J. Ciechowicz i Z. Majchrowski. Wstęp i posłowie D. Ratajczakowa, Gdańsk 2001, s. 35-62.
Graciotti S., „Lament świętokrzyski” a średniowieczna tradycja Planctus Beatae Mariae Virginis, tłum. W. Jekiel, [w:] Od „Lamentu świętokrzyskiego” do „Adona”. Włoskie studia o literaturze staropolskiej, pod red. G. Brogi Bercoff i T. Michałowskiej, Warszawa 1995.
Grzeszczuk S., Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1994 (obowiązują fragmenty wskazane przez prowadzącego).
Judkowiak B., Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, [w:] Dramat polski. Interpretacje. Część 1: Od wieku XVI do Młodej Polski. Red. J. Ciechowicz i Z. Majchrowski. Wstęp i posłowie D. Ratajczakowa, Gdańsk 2001, s. 21-34.
Kott J., Szekspir współczesny 2. Płeć Rozalindy i inne szkice. Wybór, układ, wstęp T. Nyczek, Kraków 1999 (wybrane fragmenty).
Kott J., Szekspir współczesny, Kraków 1990 (wybrane fragmenty).
Kowalczyk J., Sławne theatrum na weselu podkanclerzego Jana Zamoyskiego. Premiera „Odprawy posłów greckich” (1578), „Pamiętnik Teatralny” 1964, z. 3.
Król B., Mrozińska S., Raszewski Z., Inscenizacja „Iudicium Paridis” na Wawelu w roku 1522, „Pamiętnik Teatralny” 1954, z. 1, s. 3-27.
Lewański J., Lament świętokrzyski, [w:] tegoż, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981, s. 79-88.
Lewański J., Visitatio Sepulchri – Nawiedzenie Grobu, [w:] tegoż, Liturgiczne łacińskie dramatyzacje Wielkiego Tygodnia XI – XVI w., Lublin 1999, s. 75-90.
Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 2002 (wskazane przez prowadzącego fragmenty).
Nieznanowski S., Planctus, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998, s. 659-661.
Pavis P., Moralitet, [w:] tegoż, Słownik terminów teatralnych, przełożył, opracował i uzupełnieniami opatrzył S. Świontek, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998, s. 309-310.
Pirożyńska Cz., Łacińska „Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią” – Dialogus magistra Polycarpi cum Morte, [w:] Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 3, red. J. Lewański, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966, s. 75-187.
Stępień P., Chaos i ład. „Lament świętokrzyski” w świetle tradycji teologicznej, „Pamiętnik Literacki” 1998, z. 1, s. 69-94.
Teatr elżbietański, red. A. Chałupnik, Warszawa 2015 (tu: A. Gurr, M. Ichikawa, Inscenizacja w teatrach szekspirowskich, s. 232-251).
Tomkiewicz W., Widowiska dworskie w okresie renesansu, „Pamiętnik Teatralny” 1953, z. 3, s. 80-109.
Włodarski M., Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią, [w:] Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, t. 2, red. A. Borowski, J. S. Gruchała, Kraków 1997, s. 53-74.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 20-HTD-12WDL-E w USOSweb