Antropologia fizyczna 19-AF-23-Arch
Definicja i zakres antropologii fizycznej, historia rozwoju dyscypliny, antropologia w Polsce, związki antropologii fizycznej z innymi dyscyplinami, elementy metodologii nauk przyrodniczych, przyrodoznawstwo a humanistyka. Rząd naczelnych: stan wiedzy o genezie rodziny człowiekowatych, miejsce człowieka w świecie zwierząt, współczesne rodziny naczelnych, biologiczna, ekologiczna i etologiczna charakterystyka naczelnych. Powstanie gatunku ludzkiego: proces hominizacji, pojawienie się rodziny Hominidae, ewolucja rodzaju Homo, powstanie gatunku ludzkiego, pojawienie się gatunku Homo sapiens, czynniki hominizacji. Rekonstrukcja dziejów gatunku ludzkiego, procesy adaptacji i zróżnicowania populacji ludzkich. Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka współczesnego, biologiczny podział gatunku ludzkiego. Człowiek współczesny i jego ewolucja biokulturowa. Opis cech biologicznych osobnika, opis struktury biologicznej populacji ludzkich, podstawy genetyki populacyjnej człowieka. Biologia populacji pradziejowych - możliwości badawcze, interpretacje, zastosowania: dokumentacja grobu szkieletowego osobnika dorosłego i dziecka, analiza antropologiczna grobu ciałopalnego, rekonstrukcja cech biologicznych osobnika na podstawie szkieletu: ocena płci i wieku w chwili śmierci oraz wysokości i masy ciała, pomiary czaszki i szkieletu pozaczaszkowego, szkieletowe markery stresu. Paleopatologia i paleodemografia. Człowiek i jego środowisko, wstęp do ekologii człowieka.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student umie scharakteryzować antropologię fizyczną jako dziedzinę nauki i wskazać jej związki z innymi dyscyplinami; potrafi opisać cechy biologiczne i behawioralne naczelnych i umieścić wśród nich człowieka; umie scharakteryzować proces hominizacji i opisać cechy morfologiczne i systemy kulturowe przodków człowieka współczesnego; potrafi omówić procesy prowadzące do powstania współczesnego zróżnicowania biologicznego populacji ludzkich i zna sposoby podziału tego zróżnicowania; umie wskazać przemiany w systemach biokulturowych w dziejach człowieka, zna metody eksploracji i dokumentacji szczątków kostnych, potrafi zinwentaryzować szkielet osobnika dorosłego i dziecka, zna wartość poznawczą ocen płci, wieku w chwili śmierci oraz innych cech biologicznych rekonstruowanych na szkielecie człowieka, umie wykonać pomiary czaszki i szkieletu pozaczaszkowego według standardów antropologicznych oraz zna zasady analizy szczątków kostnych z grobu ciałopalnego, zna koncepcję stresu w biologii i umie ocenić wartość poznawczą szkieletowych markerów stresu w badaniach populacji pradziejowych; zna podstawowe pojęcia i założenia stosowane w badaniach paleodemograficznych, paleopatologicznych oraz w ekologii człowieka.
Kryteria oceniania
Aktywny udział w zajęciach, egzamin końcowy.
Literatura
Podręczniki
Malinowski A., J. Strzałko (red.), 1989, Antropologia, PWN, Warszawa-Poznań.
Piontek J., 1996, Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Roger Lewin, 2002, Wprowadzenie do ewolucji człowieka, Prószyński i S-ka.
Materiały źródłowe
Piontek J. (red.), 1988, Szkice z antropologii ogólnej. Propozycje teoretyczno-metodyczne badań społeczeństw pradziejowych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Piontek J., A. Wiercińska (red.), 1993, Człowiek w perspektywie ujęć biokulturowych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Piontek J., A. Malinowski (red.), 1985, Teoria i empiria w Polskiej Szkole Antropologicznej, Wydawnictwo Naukowe UAM, seria antropologia nr 11, Poznań.
Wielka Encyklopedia Geografii Świata, tom IX, J. Piontek, A. Marciniak, 1998, "Człowiek, pierwsze cywilizacje", Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: