Historia sztuki 16-HSZPKW-11

Student potrafi:
1. wskazać i omówić na konkretnych przykładach proces absorbowania przez chrześcijaństwo rzymskich form architektonicznych oraz sztuki imperialnej

2. opisać proces kształtowania się ośrodków artystycznych w Mediolanie, Rawennie i Rzymie w okresie schyłku i po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego

3. opisać przebieg procesu przyswajania rzymskich wzorców artystycznych przez ludy barbarzyńskie oraz ich wkład w rozwój sztuki Zachodu w okresie od przełomu VI i VII do połowy VIII wieku

4. nakreślić obraz procesu renovatio imperii w sferze sztuki w dobie panowania Karolingów i Ottonów (schyłek VIII – 1 ćw. X w.)

5. zaprezentować pluralistyczny obraz architektury i sztuki w okresie romanizmu oraz wyjaśnić przyczyny zaistniałego stanu rzeczy

6. omówić na przykładach najistotniejsze zagadnienia związane z fenomenem katedry gotyckiej oraz omówić główne kierunki rozwoju architektury gotyckiej

7. omówić, wskazując konkretne przykłady dzieł sztuki oraz główne tendencje formalne i ideowe w procesie rozwoju plastyki (malarstwa i rzeźby) gotyckiej

8. scharakteryzować środowiska artystyczne, w których rodzą się idee renesansu oraz zaprezentować zasadnicze założenia nowego stylu

9. nakreślić obraz bogactwa formalnego i ideowego sztuki XVII i pocz. XVIII w. (późny renesans, manieryzm i wczesny barok)

10. zaprezentować przykłady wykorzystania przez Kościół architektury i sztuki w sferze propagandy okresu kontrreformacji oraz jej miejsce w służbie monarchii absolutnej

11. przedstawić genezę i główne założenia formalne i estetyczne klasycyzmu i romantyzmu w sztuce i architekturze

12. zaprezentować złożoność obrazu postaw estetycznych i ideowych w malarstwie i rzeźbie przełomu XIX i XX wieku

Zajęcia z historii sztuki (wykład i ćwiczenia) kończą się egzaminem, który rozpocznie się w poniedziałek dnia 26 CZERWCA 2023 r. o godzinie 10.00 w siedzibie IKE UAM, pokój 216.
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest udział w wykładach oraz uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń.

Kryteria oceniania:

5.0 - znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

4.5 - bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

4.0 - dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

3.5 - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

3.0 - minimalnie akceptowalna wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

2.0 - niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

PROBLEMATYKA DO EGZAMINU W 2023 r.:

1. Opisz malowidła ścienne z chrześcijańskiego domu modlitwy w Dura Europos. Które z tematów pojawiających się na ścianach pomieszczenia wskazują na to, że budynek pełnił funkcję chrześcijańskiego domus ecclesiae?
2. Jakie najstarsze znane nam chrześcijańskie wyobrażenia pojawiają się w malarstwie katakumbowym i w późnoantycznej rzeźbie sarkofagowej? – podaj kilka konkretnych przykładów zabytków, omów ich treść oraz przekaz symboliczny.
3. Jaki kształt architektoniczny nadano najstarszym budowlom sakralnym chrześcijaństwa w Rzymie i Jerozolimie, powstałym z inicjatywy Konstantyna Wielkiego i jego matki Heleny. Wymień te budowle i opisz je. Jakie funkcje im przypisano?
4. Jakie są ideowe źródła fundacji artystycznych króla Teodoryka Wielkiego w Rawennie? Wymień zachowane budowle i opisz ich pierwotne dekoracje.
5. Czym objawia się w architekturze i sztuce idea Renovatio Imperii (co znaczy ten termin?) za panowania władców z dynastii Karolingów i Ottonów? – podaj konkretne przykłady budowli i dzieł sztuki oraz opisz je.
6. Jak wyglądało wyposażenie artystyczne kościołów ottońskich w Niemczech (X/XI w.)? - podaj kilka przykładów (co najmniej po dwa) konkretnych dzieł malarstwa, rzeźby i rzemiosła.
7. W jaki sposób dekorowano kościoły romańskie? – Jakiego rodzaju dzieła sztuki fundowano do ich wnętrz? Podaj i opisz konkretne przykłady.
8. W jakim regionie Europy, w jakiej miejscowości i kiedy wzniesiono budowlę, którą historycy sztuki uważają za pierwszy przykład nowego stylu - gotyku? Jaka idea przyświecała wprowadzeniu do wnętrza sakralnego dużej ilości światła? Kto był inicjatorem jej wzniesienia? – opisz ją.
9. Na czym polega najistotniejsza różnica w konstrukcji budowli romańskich i gotyckich? Podaj po trzy przykłady takich budowli (również z obszaru Polski) i opisz je.
10. W której z francuskich katedr znajduje się tzw. Portal Królewski? Dlaczego to dzieło jest ważne dla historii sztuki średniowiecza? Opisz je. Jak zmieniał się stosunek rzeźby w jej relacji do architektury? Podaj konkretne przykłady, które ilustrują ten proces.
11. Czy architekci i rzeźbiarze pracujący przy wznoszeniu i zdobieniu europejskich gotyckich katedr podróżowali po Europie i wymieniali się nowymi koncepcjami i rozwiązaniami artystycznymi? Jeśli tak, to podaj przykłady konkretnych dzieł, które wskazują na taki proceder.
12. Jakie główne nurty artystyczne możemy wydzielić w malarstwie i rzeźbie gotyckiej XIII-XIV-XV i początku XVI w.? Opisz ich charakterystyczne cechy oraz podaj konkretne przykłady (w tym z obszaru Polski).
13. Jakie ośrodki artystyczne Europy uznawane są za prekursorskie w procesie narodzenia się sztuki renesansowej? Jakich konkretnie odkryć dokonano w nich w sferze architektury i sztuk plastycznych, kto je poczynił i w jakich dziełach możemy wskazać te innowacje?
14. Jakie wydarzenie o charakterze artystycznym uznajemy za początek renesansu w Europie, kim byli uczestnicy tego wydarzenia, o jakie dzieło sztuki w tym wydarzeniu chodziło? Opisz je.
15. Jakie postaci florenckiego renesansu uznawane są za prekursorów nowego stylu w malarstwie, rzeźbie i architekturze? Opisz je oraz podaj przykłady ich dzieł.
16. Co kryje się za pojęciami "chiaroscuro" i "sfumato"? Kogo uważa się za prekursorów użycia w praktyce tych technik malarskich? Wymień i opisz konkretne dzieła, w których zastosowano te innowacje.
17. Na przykładzie kaplicy Pazzich Filippo Brunelleschiego i tzw. Nowej Zakrystii projektu Michała Anioła wskaż główne różnice pomiędzy estetyką architektury klasycznego renesansu i manieryzmu.
18. Wymień przynajmniej po jednym dziele Michała Anioła w zakresie architektury, rzeźby i malarstwa. Omów je, wskazując na ich przykładzie najważniejsze cechy charakterystyczne dla twórczości tego artysty.
19. W jakim stylu i w jakim kształcie architektonicznym wzniesiono rzymski kościół jezuicki Il Gesu? Skąd architekt zaczerpnął pomysł planu i aranżacji wnętrza kościoła? Jakimi podstawowymi cechami styl ten się charakteryzuje?
20. Który z rzymskich artystów doby baroku uznawany jest za najwybitniejszego rzeźbiarza działającego na dworze papieskim? Podaj pięć przykładów z jego najbardziej znanych dzieł i scharakteryzuj je.
21. Która monumentalna, nowożytna rezydencja i przez kogo wzniesiona stała się wzorem naśladowanym przez władców europejskich? Opisz ją, podaj również przykłady tego typu naśladownictw.
22. Co kryje się za określeniem "rokoko"? Scharakteryzuj tę postawę estetyczną i wymień co najmniej dwóch artystów i przykłady konkretnych dzieł ich autorstwa. Opisz je.
23. Jakimi założeniami estetycznymi kierowali się architekci okresu klasycyzmu? Co było źródłem ich inspiracji? Podaj kilka europejskich zabytków architektury z tego okresu (w tym z obszaru Polski).
24. Jakie wydarzenia w XIX-wiecznym Paryż uznawane są za początek drogi sztuki europejskiej ku nowoczesności? Opisz je, wymień najważniejszych ich uczestników/uczestniczek oraz związane z wydarzeniami dzieła sztuki.
25. Wymień przynajmniej trzy tzw. nowoczesne kierunki w malarstwie przełomu XIX i XX wieku, scharakteryzuj je i wskaż przynajmniej po jednym malarzu tworzącym w tym stylu i wskaż ich konkretne dzieła sztuki.
26. Co przyczyniło się do uwolnienia malarstwa od obowiązku obrazowego dokumentowania rzeczywistości? W jakich kierunkach podążyli uwolnieni od tego obowiązku twórcy? Scharakteryzuj je odwołując się do konkretnych postaci artystów i ich dzieł sztuki.

nie dotyczy

Literatura podstawowa:

Elżbieta Jastrzębowska, Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008

Piotr Skubiszewski, Sztuka Europy Łacińskiej od VI do IX wieku, Lublin 2001

Sztuka Świata t. 3-10, Warszawa 1993-2009

Wielka historia sztuki t. 1-10, Warszawa 2005-2012

Literatura uzupełniająca:

Michael Levey, Wczesny renesans, Warszawa 1972,

Michael Levey, Dojrzały renesans, Warszawa 1980,

John Shearman, Manieryzm, Warszawa 1970,

Linda Nochlin, Realizm, Warszawa 1974,

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 16-HSZPKW-11 w USOSweb