Historia kultury 16-HK-11
Przedmiot poświęcony historii kultury. Uczestnik zajęć będzie miał okazję do zapoznania się z następującymi zagadnieniami:
1. Historia, kultura, cywilizacja. Wprowadzenie do głównych problemów teoretycznych, metodologicznych i terminologicznych:
• definicje kultury,
• kultura a cywilizacja,
• badania kultury,
• zderzenie kultur i problem asymilacji kulturowej.
2. Wpływ kapłanów na zjawiska kulturowe:
• kapłani starożytni,
• kapłani w chrześcijaństwie i ich oddziaływanie na kulturę masową:
Jan Paweł II (pokolenie JP2), papież Franciszek (efekt Franciszka), Tadeusz Rydzyk (imperium ojca Rydzyka).
3. Artyści jako twórcy:
• kultury antycznej Grecji i Rzymu,
• kultury dworskiej w średniowiecznej Europie,
• kultury nowożytnej,
• kultury popularnej.
4. Wojownicy w służbie Boga:
• wojna sprawiedliwa i dżihad,
• zakony rycerskie.
5. Wpływ wierzeń i mitów na popkulturę:
• wierzenia i legendy słowiańskie,
• demony,
• wampiry,
• Święty Graal.
6. Opowieści niestworzone. Kultury świata
7. Nieugięte. Kobiety w historii i kulturze:
• pozycja społeczna kobiet w starożytności,
• kobieta w chrześcijaństwie,
• kobieta w islamie,
• współczesna sytuacja kobiet.
8. Wbrew prawu. Oddziaływanie zjawisk przestępczych na kulturę:
• rozbójnicy,
• piraci.
• mordercy.
9. Kultura ludowa na ziemiach polskich. Historia i tradycje:
• kultura ludowa, folklor, folkloryzm – problemy terminologiczne,
• obrzędy, zwyczaje i tradycje ludowe w Europie,
• disco polo a kultura ludowa.
W cyklu 2020/SZ:
Przedmiot poświęcony historii kultury. Uczestnik zajęć będzie miał okazję do zapoznania się z następującymi zagadnieniami: 1. Historia, kultura, cywilizacja. Wprowadzenie do głównych problemów teoretycznych, metodologicznych i terminologicznych: 2. Wpływ kapłanów na zjawiska kulturowe: 3. Artyści jako twórcy: 4. Wojownicy w służbie Boga: 5. Wpływ wierzeń i mitów na popkulturę: 6. Nieugięte. Kobiety w historii i kulturze: 7. Wbrew prawu. Oddziaływanie zjawisk przestępczych na kulturę: 8. Kultura ludowa na ziemiach polskich. Historia i tradycje |
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student/studentka:
- zna podstawową terminologię opisującą praktyki, relacje i procesy zachodzące w kulturze,
- zna najważniejsze fakty z zakresu historii kultury, rozumie procesy kształtujące wybrane systemy wierzeń, religie i obyczaje,
- ma podstawową wiedzę na temat współczesnej popkultury, zna czynniki, które przyczyniły się do jej powstania,
- potrafi wskazać i zinterpretować momenty przełomowe w kulturze na przestrzeni dziejów (szczególnie w kulturze europejskiej),
- potrafi wyszukać, zanalizować i wyjaśniać podstawowe zjawiska kulturowe oraz stawiać na ich temat hipotezy badawcze,
- potrafi prowadzić dyskusję na temat poznanych zagadnień, faktów oraz procesów, swoje poglądy w sposób klarowny potrafi wyrazić w formie ustnej i pisemnej,
- jest gotów/gotowa do przyjmowania postawy krytycznej wobec przyswajanej wiedzy i opinii, które poznaje, jest otwarty/a na nowe idee i rozwiązania,
- jest gotów/gotowa do wykorzystywania zdobytej wiedzy w celu poszerzania własnych horyzontów poznawczych, jest gotowy/a do ciągłego rozwoju.
Kryteria oceniania
Ćwiczenia:
Studenci są oceniani za przygotowanie i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Są zobligowani do przygotowania prezentacji multimedialnych oraz pracy pisemnej w formie eseju. Ich wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu, zostaną zweryfikowane poprzez kolokwium.
Elementy oceny końcowej:
• przygotowanie i aktywne uczestnictwo w zajęciach – 20%
• prezentacja multimedialna – 10%
• praca pisemna (esej) – 20%
• kolokwium – 50%
Wykład:
Wiedza, umiejętności i kompetencje studentów w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu, zostaną zweryfikowane poprzez egzamin ustny.
Elementy oceny końcowej:
• ocena z egzaminu – 100%
Kryteria oceniania według skali stosowanej na UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0):
dobry plus (+db; 4,5):
dobry (db; 4,0):
dostateczny plus (+dst; 3,5):
dostateczny (dst; 3,0):
niedostateczny (ndst; 2,0):
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Wykłady:
Benedict R., Wzory kultury, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 2008.
Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI,
Warszawa 2005.
Chwalba A., Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2008.
Flis A., Chrześcijaństwo i Europa. Studia z dziejów cywilizacji Zachodu, Kraków
2003.
Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, tłum. H. Szumańska-Grossowa,
Warszawa 1995.
Holt J.C., Robin Hood. W poszukiwaniu legendarnego banity, tłum. F. Tryl,
Kraków 2017.
Mikulski K., Wijaczka J., Historia powszechna. Wiek XVI-XVIII, Warszawa
2012.
Michałowski R., Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 2012.
Pott H.G., Krótka historia kultury europejskiej, tłum. J. Dąbrowski, Wrocław
2007.
Reinhard W., Życie po europejsku. Od czasów najdawniejszych do
współczesności, tłum. J. Antkowiak, Warszawa 2009.
Riddel P.G., Smith Riddel B., Anioły i demony w różnych religiach świata, tłum.
M. Chojnacki, Kraków 2009.
Seward D., Mnisi wojny. Krótka historia zakonów rycerskich, tłum. M. Wyrwas-
Wiśniewska, Poznań 2005.
Sroka S.A., Janosik. Prawdziwa historia karpackiego zbójnika, Kraków 2004.
Stabryła S., Historia kultury europejskiej, t. I: Starożytność, Kraków 2012.
Tyszkiewicz J., Czapiewski E., Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2012.
Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009.
Ćwiczenia:
a) literatura obowiązkowa:
Baldwin E., Longhurst B., McCracken i in., Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań
2007.
Borutka T., Pokolenie Jana Pawła II. Kim są ci ludzie i jaka jest ich rola w
Kościele? „Studia Socialia Cracoviensia”, 2016, 8, 1 (14), s. 11-25.
Cebula M., Kobieta a seksualność w kulturze muzułmańskiej i w dyskursie o
islamie, [w:] Ciało, seksualność, pornografia w perspektywie historycznej,
red. P. Jędrzejewski, K. Szlęzak, G. Szuster, Kraków 2015, s. 21-35.
Depta A., Cieśliński Sz., Wolski M. (red.), Oblicza wampiryzmu, Wrocław 2018.
Dziel B., Baba Jaga – bogini czy wiejska znachorka? O różnych spojrzeniach na
wierzenia Słowian, [w:] Echa Słowiańszczyzny. Na tropie przodków, red. A.
Suchy, M. Jeżewski, Katowice 2015.
Głuchowski P., Hołub J., Imperator. Wszystkie tajemnice o. Tadeusza
Rydzyka, Warszawa 2013.
Górski D., Kobieta w starożytnym Rzymie: podmiot… czy przedmiot prawa?,
„Studenckie Zeszyty Naukowe”, 2002, 5/8, s. 67-73.
Grzebyk P., Idea wojny sprawiedliwej – od starożytności po czasy nowożytne,
„Forum Prawnicze”, 2010, 2, s. 56–73.
Hawthorne J., Argumenty na rzecz ateizmu, [w:] Teizm, ateizm i religia.
Najnowsze spory w anglosaskiej filozofii analitycznej, red. P. Gutowski, M.
Iwanicki, Lublin 2019, s. 29-48.
Janion M., Wampir. Biografia symboliczna, Gdańsk 2002.
Kawecki J., Prawda o „Imperium Ojca Rydzyka”, Kraków-Warszawa 2019.
Kościelniak J., Motywy słowiańskie w grach cyfrowych. Omówienie na
wybranych przykładach, [w:] Słowiańskie inspiracje. Język, literatura,
kultura, red. A. Gostomska, E. Lechocka, Gdańsk 2018, s. 26-36.
Kościelniak K., Rozumienie wojny w źródłowych tekstach islamu, [w:] Kościół i
dar pokoju, red. M. Chojnacki, J. Morawa, A. Napiórkowski, Kraków 2016, s.
147-172.
Krzyżak T., Efekt Franciszka w zakonach, „Rzeczpospolita”, 12.11.2013.
Łuszczyńska M., Łuszczyński A., Wojna sprawiedliwa a nie święta.
Średniowieczne koncepcje konfliktów zbrojnych, „Studia nad
Autorytaryzmem i Totalitaryzmem”, 2019, 41, 4, s. 7-20.
Makowski M., Słowiańszczyzna 2.0, czyli jak konwergencja mediów,
nowatorstwo form i kultura przeżywania wpływają na odrodzenie
zainteresowania kulturą Słowian, [w:] Słowiańskie inspiracje. Język,
literatura, kultura, red. A. Gostomska, E. Lechocka, Gdańsk 2018, s. 15-25.
Musiał D., „Bona Matrona”. O znaczeniu przykładu w konstruowaniu wizerunku
idealnej Rzymianki, „Ethos”, 2016, 2 (114), s. 129-141.
Pawlus T., Pokolenie JP2 – byt rzeczywisty czy medialny? „Warmińsko-
Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne”, 2014, 4, s. 35-52.
Plantinga A., Argumenty za istnieniem Boga, [w:] Teizm, ateizm i religia.
Najnowsze spory w anglosaskiej filozofii analitycznej, red. P. Gutowski, M.
Iwanicki, Lublin 2019, s. 15-28.
Ruszel M.E., Psychologiczne aspekty zamykania się młodzieży na religię,
„Studia Gdańskie”, 2016, 39, s. 245-255.
Sadowa K., Sytuacja kobiet w islamie, „Acta Erasmiana”, 2013, 5, s. 223-245.
Sadowski M., Dżihad – święta wojna w islamie, „Przegląd Bezpieczeństwa
Wewnętrznego”, 2013, 8 (5), s. 29–47.
Slawik J., O rolach kobiet w Starym Testamencie (Biblii Hebrajskiej), „Rocznik
Teologiczny”, 2012, 54, 1-2, s. 9-31.
Sosnowski J., Efekt Franciszka, „Tygodnik Powszechny”, 13.05.2013. Styś M., Status prawny kobiet w islamie, dostępny na: https://docplayer.pl/9971305-Status-prawny-kobiet-w-islamie.html [dostęp 2020-10-07].
Terlikowski T., Antypapieski ruch oporu, „Do Rzeczy”, 2016, 4, s. 62-63.
Terlikowski T., Niechciany efekt Franciszka, „Do Rzeczy”, 2017, 7, s. 68-69.
Wojtukiewicz M., Realizacja motywów słowiańskiej mitologii we współczesnej
kulturze masowej na przykładzie filmu Wij, [w:] Słowiańskie inspiracje.
Język, literatura, kultura, red. A. Gostomska, E. Lechocka, Gdańsk 2018, s.
37-45.
b) uzupełniająca:
Abu-Rub H., Zabża B., Status kobiety w islamie, Wrocław 2002.
Bieżuńska-Małowist I., Kobiety antyku. Talenty, ambicje, namiętności,
Warszawa 1993.
Bogucka M., Kultura, naród, trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do
1989 r., Warszawa 2008.
Bucci C., Wczesny renesans, Warszawa 2010 (Wielka historia sztuki, t. 3).
Bukowska-Pastwa A., Być poganką. Być poganinem. Odrodzenie neopogańskie
we współczesnej Polsce, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, 2011,
5, s. 58-86.
Buricchi S., Dojrzały renesans i manieryzm, Warszawa 2011 (Wielka historia
sztuki, t. 4).
Burke P., Kultura i społeczeństwo w renesansowych Włoszech, Warszawa
1991.
Ciesielski M., O Bogu, który był. Nowa interpretacja Jezusa nauki o Bogu,
Warszawa 2016.
Dawkins R., Bóg urojony, Warszawa 2007.
Dziamski G., Kulturoznawstwo czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej,
Gdańsk 2016.
Gieysztor A., Mitologia Słowian, Warszawa 2006.
Gwizdalanka D., Historia muzyki, cz. 1-2, Kraków 2005-2006.
Hick J., Argumenty za istnieniem Boga, Kraków 1994.
Hinz E., Zarys historii muzyki kościelnej, Pelplin 2000.
Lachi Ch., Sztuka baroku, Warszawa 2011 (Wielka historia sztuki, t. 5).
McCarten A., Papież. Franciszek, Benedykt i decyzja, która wstrząsnęła
światem, Warszawa 2019.
Meyer P., Historia sztuki europejskiej, t. 2: Od renesansu po czasy
współczesne, Warszawa 1973.
Moskwa J., Droga Karola Wojtyły, t. I-IV, Warszawa 2010-2011.
Partner P., Wojownicy Boga. Święte wojny chrześcijaństwa i islamu, Warszawa
2000.
Petoia E., Wampiry i wilkołaki. Źródła, historia, legendy od antyku do
współczesności, Kraków 2012.
Podgórscy A. i B., Wielka Księga Demonów Polskich – leksykon i antologia
demonologii ludowej, Katowice 2005.
Pokrywka M., Osoba, uczestnictwo, wspólnota. Refleksje nad nauczaniem
społecznym Jana Pawła II, Lublin 2000.
Rietbergen P., Europa. Dzieje kultury, Warszawa 2001.
Strzelczyk J., Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 2008.
Szawiel T. (red.), Pokolenie JP2. Przeszłość i przyszłość zjawiska religijnego,
Warszawa 2008.
Wiebke W., Kobieta w islamie, Warszawa 1982.
Zych P., Vargas W., Bestiariusz słowiański. Rzecz o skrzatach, wodnikach i
rusałkach, Olszanica 2012.
Zyzik M., Małżeństwo w prawie muzułmańskim, Warszawa 2003.
Uwagi
W cyklu 2020/SZ:
Brak |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: