Historia kultury 16-HIKU-11

Studentka/student:
1. rozumie znaczenie roli centrów kulturowych w procesie kształtowania się europejskiej tożsamości; ma świadomość dynamiki procesu zmian geografii kulturowej Europy
2. ma świadomość ewolucji pojęć „swój” i „obcy”, oraz płynności granic przynależności do pierwszej bądź drugiej grupy
3. ma świadomość znaczenia kultury pisma dla przebiegu procesów kulturotwórczych i kształtowania europejskiej tożsamości
4. ma świadomość wielkiej wagi wykształcenia jako czynnika kształtowania elit i w efekcie ewolucji europejskiej tożsamości oraz postępu cywilizacyjnego
5. ma świadomość znaczenia podróży dla kształtowania się otwartych postaw wobec „obcego” i „inności”
6. ma świadomość znaczenia religii oraz konfliktu pomiędzy sacrum i profanum dla kształtowania się krajobrazu kulturowego i tożsamości europejskiej
7. rozumie przyczyny ewolucji pojęcia świętości w chrześcijaństwie, ma świadomość niebezpieczeństwa jego instrumentalizacji przez przywódców Kościoła oraz ludzi polityki
8. rozumie znaczenie dla rozwoju kulturowego środowisk i osób podważających zastany porządek kulturowy, religijny, polityczny i społeczny
9. dostrzega znaczenie postawy tolerancji wobec inności oraz jak tragiczne skutki niósł jej brak i próby uniformizacji społeczeństwa i kultury
10. ma świadomość istnienia ciągle aktualnego w niektórych krajach europejskich problemu nierównego traktowania płci, potrafi wskazać przyczyny tego zjawiska oraz zna historię emancypacji kobiet
11. zna historię ewolucji europejskiego miasta i społeczności miejskich oraz potrafi wskazać przyczyny przemian kulturowych, które doprowadziły do zdominowania przez europejski model miast świata
12. potrafi przedstawić przyczyny i przebieg procesu industrializacji Europy w XIX i XX wieku oraz skomentować jego społeczne i kulturowe skutki
13. ma świadomość istnienia interakcji kulturowych, zachodzących w wyniku nawiązywanych relacji z innymi kręgami cywilizacyjnymi, które stają się źródłem zmian w kulturze i tożsamości mieszkańców Europy
14. potrafi formułować własne opinie na tematy związane z historią europejskiej kultury i tożsamości Zachodu

I termin zaliczenia: 14 czerwca 2022 r., od godziny 13.00

Kolokwium ustne po zakończeniu kursu zajęć:

PROBLEMATYKA DO ZALICZENIA:
1. Problematyka tożsamości kulturowej - wymień trzy zasadnicze typy tzw. tradycji wymyślonych, wskaż konkretne ich przykłady.
2. Jaki charakter miała tożsamość antycznych Greków i Rzymian, omów różnice i wskaż ich przyczyny.
3. Omów pokrótce proces kształtowanie się chrześcijańskiej tożsamości Zachodu.
4. Wskaż religijne i prawne źródła idei europejskiego kolonializmu i rasizmu.
5. Omów znaczenie epoki Oświecenia i Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789 r. dla ukształtowania się nowej, świeckiej tożsamości europejskiej.
6. Opisz podstawowe różnice zachodzące pomiędzy kulturą słowa mówionego (oralną) a kulturą pisma.
7. Kiedy w historii europejskiej kultury pojawiają się pierwsze książki i biblioteki? – podaj przykłady tych ostatnich.
8. Wymień przykłady refom karolińskich w sferze kultury pisma i omów je pokrótce.
9. Omów kulturowe skutki wynalezienia druku?
10. Jaki wpływ miał na kulturę pisma proces industrializacji Zachodu w XIX i na początku XX wieku?
11. Opisz model edukacji w starożytnej Grecji.
12. Edukacja wczesnego chrześcijaństwa wobec pogańskich tradycji edukacyjnych Grecji i Rzymu.
13. Omów proces edukacji katolickiej w okresie nowożytnym na przykładzie szkolnictwa jezuickiego.
14. Jakie zmiany w edukacji wprowadziło państwo pruskie – omów podstawowe aspekty modelu edukacyjnego w XIX stuleciu.
15. Handel i podboje militarne w starożytnej Grecji i Rzymie jako droga do poznawania świata – podaj konkretne przykłady tego typu działań.
16. Jakie rodzaje podróży w okresie schyłkowego antyku i wczesnego średniowiecza odcisnęły swoje niezatarte piętno na kulturowym, politycznym i religijnym kształcie Europy?
17. Czym była GRAND TOUR i jakie cele jej przyświecały?
18. Omów miejsce religii w sferze kultury politycznej i społecznej starożytnego Rzymu.
19. Omów stosunek wczesnego chrześcijaństwa i instytucjonalnego Kościoła do świata i człowieka.
20. Kiedy nastąpiło prawne rozdzielenie państwa od Kościoła – omów proces zmian.
21. Dlaczego chrześcijanie przykładali tak wielką wagę do relikwii męczenników?
22. Jaką rolę odgrywały relikwie świętych w sferze kulturowej, religijnej i społecznej?
23. Omów przykłady postaw kontestacyjnych w starożytnym chrześcijaństwie.
24. Marcin Luter i Reformacja jako kontestacja systemowego i moralnego zepsucia w instytucjonalnym Kościele katolickim.
25. Uczeni i wielcy podróżnicy jako kontestatorzy zastanej wizji świata – omów na przykładach.
26. Kontestatorzy w sferze sztuki XIX w. – artyści na drodze do wyzwolenia z rygoryzmu akademickiego.
27. Kontestatorki zastanej rzeczywistości – kobiety w walce o podmiotowość prawną.
28. Zakładanie miast w Europie – omów skutki społeczne, ekonomiczne i kulturowe.
29. Omów wpływ nowych technik i technologii (XIX-XX-XXI w.) na sferę kultury. Podaj konkretne przykłady.
30. Co to jest tzw. płeć kulturowa i jakie czynniki decydują o niej.
31. Omów podstawowe cele działania ruchów feministycznych w Europie (polityczne, kulturowe i społeczne)

kryteria oceniania:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu
dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu
dobry (db; 4,0): dobra wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu
dostateczny (dst; 3,0): minimalna akceptowalna wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie treści kształcenia, zawartych w programie przedmiotu

nie dotyczy

Zalecana literatura:

Delanty G., Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość, Warszawa 1999
Flis A., Chrześcijaństwo i Europa, Kraków 2003
Pomian K., Europa i jej narody, Gdańska 2004
Pott H.-G., Krótka historia kultury europejskiej, Wrocław 2007
Roetbergen P., Europa. Dzieje kultury , Warszawa 1998

Literatura uzupełniająca:
Reinhard W., Życie po europejsku. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa 2009.
Streeter M; Śródziemnomorska kolebka kultury europejskiej, Warszawa 2007
Kaliszewski A., Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Warszawa 2012.
Elias N., Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980
Gajewska A., Feminizm, Poznań 2008

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 16-HIKU-11 w USOSweb