Strategia bezpieczeństwa narodowego 14-BPS2OSTN11

Treści kształcenia
Wykłady (2h)
TK_01. Wprowadzenie do strategii bezpieczeństwa. Istota i zakres strategii bezpieczeństwa państwa (P_W01; P_U01; P_K01).
- wprowadzenie do przedmiotu, podstawowe pojęcia (ogólne definicje)
- istota i zadania strategii
- strategia, jako narzędzie polityki bezpieczeństwa
- system strategii państwa
TK_02. Geneza i rozwój strategii (P_W01; P_W02; P_U03; P_K01).
-historyczne uwarunkowania rozwoju strategii bezpieczeństwa
-współczesne rozumienie strategii bezpieczeństwa
-przedmiot i metody badań strategii
-polistrategia i strategia państwa
TK_03. Bezpieczeństwo narodowe RP (P_W02; P_W03; P_U02; P_K01).
- podstawowe pojęcia, istota i składniki bezpieczeństwa
- zakres współczesnego bezpieczeństwa narodowego
- podstawy prawne kształtowania systemu bezpieczeństwa narodowego RP
- główne uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP (doświadczenia historyczne w aspekcie bezpieczeństwa narodowego)
- środowisko bezpieczeństwa narodowego
TK_04. Ewolucja Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP (P_W03; P_W04; P_U02.; P_U03; P_K02).
- wewnętrzne i zewnętrzne, historyczne i współczesne, uwarunkowania bezpieczeństwa Polski.
- istota zmian w strategii bezpieczeństwa narodowego RP od czasu Drugiej Wojny Światowej do roku 2020
- zasadnicze, dokumenty strategiczne obecnie obowiązujące
TK_05. Współczesna polityka i strategia bezpieczeństwa narodowego RP (P_W04; P_U02; P_U04; P_K03).
- założenia polityki bezpieczeństwa narodowego
- kryteria zapewnienia trwałego bezpieczeństwa narodowego (przygotowanie obronne społeczeństwa, udział w zbiorowych systemach bezpieczeństwa, współpraca w ramach kształtowania systemu bezpieczeństwa międzynarodowego w warunkach postępu cywilizacyjnego i globalizacji)
TK_06. Założenia Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2020 r" oraz"Strategii Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019-2024" (P_W01; P_W03; P_U03; P_K03). .
- cele strategiczne państwa w dziedzinie bezpieczeństwa i interesy narodowe, porównanie
- zagrożenia bezpieczeństwa RP i współczesne wyzwania w obszarze bezpieczeństwa, zmiany w analizowanych dokumentach
- cele i zadania sektorowe w koncepcji bezpieczeństwa kraju
- kierunki transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego
TK_07. Poziomy strategii przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego (P_W01; P_W03; P_U03; P_K03).
- strategia przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego na poziomach: lokalnym, krajowym, regionalnym i międzynarodowym (znaczenie systemu zarządzania kryzysowego)
-administracja publiczna wobec wyzwań bezpieczeństwa państwa
- odpowiedzialność i współpraca instytucji w zakresie bezpieczeństwa państwa w świetle założeń strategii bezpieczeństwa narodowego
TK_08. Strategiczne kierunki transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego oraz Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa (P_W01; P_W03; P_U03; P_K03).
- uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe
- wnioski z założeń DSRK, ŚSRK, SBN -2014, SRSBN - 2022
- główne założenia i znaczenie „Białej Księgi Bezpieczeństwa Narodowego RP” oraz "Doktryny Cyberbezpieczeństwa-2015"
ĆWICZENIA(2h)
TK_09. Rozwój myśli strategicznej na świecie do zakończenia „Zimnej Wojny” (P_W02; P_U03; P_K02).
- dorobek wybitnych strategów świata (Sun Tzu, Clausewitz, Liddell Hart, Beaufre), ich poglądy i współczesne zastosowanie w strategii wg układu: postać, epoka, główne dzieła, zasadnicze poglądy i tezy, współczesne zastosowanie)
TK_10. Dorobek myśli i działań wybitnych, polskich strategów, znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego (P_W02; P_U03; P_K02).
- dorobek w obszarze strategii: Tadeusza Kościuszko, Frycza Modrzewskiego, Władysława Sikorskiego, Józefa Piłsudskiego, ich poglądy i współczesne zastosowanie w strategii wg układu: postać, epoka, główne dzieła, zasadnicze poglądy i tezy, współczesne zastosowanie
TK_11. Strategiczne wyzwania dla bezpieczeństwa narodowego i bezpieczeństwa świata (P_W02; P_W04; P_U02; P_U04; P_K02).
- szanse i zagrożenia dla bezpieczeństwa RP wynikające z członkostwa w NATO i UE
- zagrożenia wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i globalizacji: zagrożenia militarne (proliferacja BMR, terroryzm, organizacje paramilitarne, międzynarodowa przestępczość), zagrożenia pozamilitarne (upadające państwa, migracje, demografia, zasoby naturalne, zanieczyszczenie środowiska
TK_12. Bezpieczeństwo narodowego Polski - założenia „Białej księgi bezpieczeństwa narodowego RP" i "Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP 2020r" (P_W02; P_W04; P_U02; P_U04; P_K02).
- stan bezpieczeństwa narodowego
- prognozowanie rozwoju stanu bezpieczeństwa w aspekcie rozwoju środowiska bezpieczeństwa
TK_13. Koncepcja działań strategicznych i systemu bezpieczeństwa narodowego (założenia „Białej księgi…) (P_W04; P_U04; P_K03).
- kluczowe założenia koncepcji działań strategicznych
- wprowadzenie do planu utworzenia systemu bezpieczeństwa narodowego
TK_14. Problematyka rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego i system realizacji strategii w „Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego 2022” (P_W04; P_U04; P_K03).
- wizja rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP
- obecne i perspektywiczne wyzwania
- cele i system realizacji strategii
- monitorowanie współdziałania podmiotów realizujących zadania w obszarze bezpieczeństwa
- finansowanie
TK_15. Koncepcja działań strategicznych zwiększających cyberbezpieczeństwo zakres działań Strategii Cyberbezpieczeństwa RP w latach 2019-2024 " (P_W04; P_U04; P_K03).
- kluczowe założenia koncepcji działań strategicznych
- kontekst strategiczny cyberbezpieczeństwaw RP
- wizja rozwoju krajowego systemu bezpieczeństwa cybernetycznego RP
- obecne i perspektywiczne wyzwania
- cele i system realizacji "Strategii Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019-2024"
- monitorowanie współdziałania podmiotów realizujących zadania w obszarze bezpieczeństwa cybernetycznego , finansowanie.

Cele kształcenia

C1 – Gruntowne zapoznanie studentów z rozwojem myśli strategicznej na świecie, historycznym i współczesnym rozumieniem strategii bezpieczeństwa i jej aktualnym znaczeniem. C2 – Przekazanie studentom rozszerzonej wiedzy o współczesnych zagrożeniach i wyzwaniach dla bezpieczeństwa narodowego RP w aspekcie wyzwań i zagrożeń w międzynarodowym środowisku bezpieczeństwa. C3 - Zapoznanie słuchaczy z obowiązującymi w Polsce strategicznymi dokumentami normatywnymi w zakresie bezpieczeństwa oraz przewidywaną ewolucją systemu bezpieczeństwa narodowego. Wspólna analiza ze słuchaczami głównych determinantów rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP. C4 – Zapoznanie studentów z zasadniczymi kierunkami transformacji międzynarodowego systemu bezpieczeństwa, ich wpływem na Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP. Wspólna analiza wagi udziału Polski w europejskich i międzynarodowych strukturach bezpieczeństwa. C5 – Wykształcenie u słuchaczy umiejętności samodzielnego formułowania poglądów na temat narodowego systemu bezpieczeństwa, właściwej interpretacji i oceny czynników mających wpływ na system bezpieczeństwa RP oraz właściwego projektowania rozwiązań w celu jego poprawy. C6 – Wykształcenia umiejętności przygotowania prac pisemnych oraz zaprezentowania własnych wniosków w obszarze bezpieczeństwa państwa przed grupą i merytorycznej obrony własnych koncepcji. C7 – Kształtowanie umiejętności samodzielnego przygotowania części materiału do pracy w grupie nad wspólnym rozwiązaniem w obszarze bezpieczeństwa narodowego, samodzielnego i krytycznego uzupełniania wiedzy, kierowania zespołami przygotowującymi konkretne rozwiązania w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa narodowego. C8- Przekazanie studentom rozszerzonej wiedzy o współczesnych zagrożeniach i szansach dla bezpieczeństwa narodowego RP w aspekcie wyzwań cyberrzestrzeni ; C9 - Zapoznanie studentów z zasadniczymi kierunkami transformacji krajowego systemu cyberbezpieczeństwa, ich wpływem na Strategię Cyberbezpieczeństwa RP. Wspólna analiza wagi udziału Polski w europejskich i międzynarodowych strukturach cyberbezpieczeństwa.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Literatura i inne materiały do zajęć znajdują się w Bibliotece Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Należy również skorzystać z bezpłatnego dostępu do bazy: - Materiałów przesyłanych przez wykładowcę na adres e-mail grupy (dokumenty, informacje, wybrane slajdy z prezentacji multimedialnych); - Stron internetowych, adresy których podawane są przez wykładowcę w czasie wykładów i ćwiczeń; - Innych baz z dostępem do czasopism, monografii za pośrednictwem strony internetowej Biblioteki uniwersyteckiej UAM; - LEX OMEGA, za pośrednictwem strony internetowej Biblioteki Uniwersyteckiej. Ponadto wykładowca po każdych zajęciach prowadzonych zdalnie przesyłać będzie elektronicznie studentom wybrane materiały pomocnicze związane z omawianym tematem.

Kierunek studiów

Bezpieczeństwo narodowe

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Metody podające w formie zdalnej: usystematyzowane wykłady informacyjne, praca z podręcznikiem, objaśnienie; Metody problemowe w formie zdalnej : wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, wytworzenie sytuacji; problemowej, formowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania, weryfikacja pomysłów rozwiązania sytuacji problemowych; Metoda aktywizująca: dyskusja związana z wykładem; Metody praktyczne/ ćwiczenia prowadzone w formie zdalnej: praca w podgrupach, prezentacje studentów na zadane tematy – realizowane w trakcie ćwiczeń; Metody oceniania formujące: pytania kontrolne, bieżąca ocena aktywności na zajęciach, ocena cząstkowa zleconych prac w czasie ćwiczeń, ocena wypracowanych rozwiązań i ich prezentowania. w tym przedstawianie oceny środowiska bezpieczeństwa w kraju i na świecie .

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Zajęcia prowadzone będą zdalnie na platformie Mc Teams. Cykl zajęć zdalnie prowadzonych poprzedzony będzie wykładem inauguracyjnym prowadzonym w formie tradycyjnej.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Przedmiot kończy się zaliczeniem, ma 4 pkt. ECTS i jest prowadzony w formie 15h wykładu i 15h ćwiczeń. 1. Godziny zajęć z nauczycielem - 30h, w tym 15h wykładów i 15h ćwiczeń. 2. Przygotowanie do zajęć 20h. 3. Praca z materiałami źródłowymi 30 h. 4. Przygotowanie pracy zaliczeniowej do ćwiczeń 30h. 5. Przygotowanie do zaliczenia 30h.

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Ma podstawową wiedzę o społeczeństwie, państwie i prawie; Potrafi wyszukiwać informacje w różnych źródłach i opracowaniach; Ma potrzebę poszerzenia wiedzy o życiu społecznym i przekazywania jej innym; Rozumie znaczenie takiej wiedzy w pracy zawodowej.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2018/SZ:

W cyklu 2021/SZ:

W cyklu 2020/SZ:

W cyklu 2022/SZ:

W cyklu 2019/SZ:

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia; wiedza, umiejętności, kompetencje
P_W01 - zna uwarunkowania i determinanty bezpieczeństwa Polski, ma pogłębioną wiedzę na temat systemu bezpieczeństwa narodowego RP, zna aktualnie obowiązujące dokumenty w obszarze bezpieczeństwa (K_W01; K_W03; K_W06; K_W09).
P_W02 - ma pogłębioną wiedzę o wybranych systemach norm i reguł (prawnych, organizacyjnych, zawodowych, moralnych, etycznych) organizujących struktury i instytucje systemu bezpieczeństwa narodowego (K_W02; K_W07; K_W13).
P_W03 - ma pogłębioną wiedzę o uwarunkowaniach i przebiegu zmian w systemie bezpieczeństwa narodowego oraz korzyściach wynikających z ich praktycznego zastosowania (K_W03; K_W04; K_W07; K_W08; K_W09).
P_W04 - ma pogłębioną wiedzę o poglądach na temat bezpieczeństwa narodowego oraz ich praktycznych zastosowaniach i o ich historycznej ewolucji (K_W08; K_W09; K_W13).
P_U01 - analizuje zmiany zachodzące w środowisku bezpieczeństwa Polski, potrafi je ocenić i wskazać na wynikające z nich zagrożenia (K_U01; K_U02; K_U03).
P_U02 - potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska zachodzące w systemie bezpieczeństwa narodowego i jego otoczeniu oraz relacje między tymi zjawiskami (K_U03;
K_U04; K_U05; K_U07).
P_U03 - potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do szczegółowego opisu i praktycznego analizowania bezpieczeństwa narodowego oraz potrafi formułować własne opinie i dobierać krytycznie dane i metody analizy (K_U08; K_U09; K_U10).
P_U04 - potrafi prognozować i modelować złożone procesy zachodzące w systemie bezpieczeństwa narodowego oraz ich praktyczne skutki obejmujące zjawiska z różnych obszarów życia społecznego z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi właściwych dla studiowanego kierunku studiów (K_U10; K_U14).
P_K01 - rozumie potrzebę poszerzania i aktualizowania wiedzy, umiejętności oraz kompetencji przez całe życie oraz jest przekonany do konieczności uczenia się innych osób (K_K01; K_K06).
P_K02 - jest przygotowany do pracy w grupie, ma świadomość znaczenia pracy zespołowej dla realizacji celów w pracy zawodowej i działalności publicznej w zakresie bezpieczeństwa narodowego (K_K02; K_K03; K_K04; K_K05).
P_K03 - potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania, którego realizacja przyczyni się do wzrostu poziomu bezpieczeństwa narodowego (K_K03; K_K04; K_K06; K_K08).

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
Ćwiczenia praca w zespołach , w tym: ocena prac zaliczeniowych do ćwiczeń (prezentacji, esejów, wypracowań, artykułów, na zadane - każdemu studentowi indywidualnie tematy), aktywności w dyskusji, odpowiedzi na pytania studentów po prezentacji .Ponadto podczas ćwiczeń oceniane będą wnioski z analizy obecnego stanu bezpieczeństwa Polski i na świecie .
Podsumowujące przedmiot – zaliczenie pisemne na podstawie eseju , opracowanego przez każdego studenta . Dodatkowo zaliczenie ustne poprzez platformę Mc Teams (dla studentów z nieobecnością poniżej 50 % na wykładach i ćwiczeniach), pytania z całości materiału.
Oceny:
5,0 – znakomita wiedza, bardzo dobrze opanowane umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
4,5 – pogłębiona wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
4,0 – dobra wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
3,5 – zadawalająca wiedza, wyuczone umiejętności oraz kompetencje personalne i społeczne.
3,0 – podstawowa wiedza, opanowane najważniejsze umiejętności oraz wykształcone podstawowe kompetencje personalne i społeczne.
2,0 – niezadawalająca wiedza, nieopanowane umiejętności oraz niewykształcone kompetencje personalne i społeczne.

Literatura

Literatura obowiązkowa
1. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2020 r.oraz Strategia Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019-2024
2. Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022.
3. Wojciechowski Sebastian, Potyrała Anna, red. Bezpieczeństwo Polski: współczesne wyzwania, Difin, Warszawa 2014.
4. Majchrzak Dariusz, Bezpieczeństwo militarne Polski, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa, 2015.
5. Kuźniar Roman, Balcerowicz Bolesław, red. Bezpieczeństwo międzynarodowe, Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa 2012:
Literatura uzupełniająca
6. Ustawa z 5 lipca 2018 r o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa
7. System bezpieczeństwa cyberprzestrzeni RP-NAUKOWA I AKADEMICKA SIEĆ KOMPUTEROWA ( NASK / CERT POLSKA ) Warszawa, wrzesień 2015 :
8. Malinowski Krzysztof, Unia Europejska, jako mocarstwo cywilne a strategie bezpieczeństwa państw członkowskich, Przegląd Zachodni, 2011, pp.91-109.
9. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030.
10. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2020.
11. Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa, 2013.
12. Saba Zbigniew, Strategia: słownik terminów, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa, 2014.
13. Grodzki Jarosław, Problemy bezpieczeństwa Czech Polski i Węgier w kontekście poszerzenia NATO, Instytut Zachodni, Poznań 2011:
14. Ciupiński Andrzej, Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej geneza, rozwój, funkcjonowanie, Difin, Warszawa 2013:
15. Gierszewski Janusz, Bezpieczeństwo wewnętrzne: zarys systemu, Difin, Warszawa 2013:
16. Kitler Waldemar, red. Aspekty prawne bezpieczeństwa narodowego RP Część szczegółowa, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2013;
17. Kukliński Antoni, Woźniak Jacek, red. Transformacja sceny europejskiej i globalnej XXI wieku. Strategie dla Polski; Krąków, 2012.
18. Strategie Bezpieczeństwa Narodowego RP 2007i 2014;
19. Strategia Bezpieczeństwa Wewnętrznego Unii Europejskiej, 2010.
20. Baylis John, WIRTZ James, red. Strategia we współczesnym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
21.Paełowski Jacek red.Podstawy bezpieczeństwa narodowego/państwa/ Wyd.Akademia Sztuki Wojennej Warszawa 2017;
22.Praca zbiorowa "Strategia Bezpieczeństwa narodowego Polski na tle strategii bezpieczeństwa wybranych państw " wyd.TNP Warszawa 2012 .
23.Wojciechowski Sebastian red.Współczesne bezpieczeństwo Polski- międzynarodowy wymiar instytucjonalny Wyd.Difin 2019 ;
24. Aleksandrowicz T., Strategie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni., Warszawa 2014, Difin;
25.Aleksandrowicz T., Świat w sieci. Państwa – społeczeństwa – ludzie. W poszukiwaniu nowego paradygmatu bezpieczeństwa narodowego, Warszawa 2014, Difin;
26.Liedel K., Bezpieczeństwo informacyjne państwa, w: Transsektorowe obszary bezpieczeństwa narodowego, K. Liedel (red.), Warszawa 2011, Difin
27.Doktryna cyberbezpieczeństwa /BBN-Warszawa-2015 r

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 14-BPS2OSTN11 w USOSweb