Międzynarodowe bezpieczeństwo militarne 14-BPS1IMBM11

(wykłady 2 godzinne).
TK_01. Bezpieczeństwo międzynarodowe, rola i znaczenie czynników militarnych (P_W01; P_W02; P_U01; P_K01).
- podstawowe pojęcia i definicje
- proces ewolucji roli sił zbrojnych w zapewnieniu bezpieczeństwa międzynarodowego
- polityka czy siła w relacjach międzynarodowych?
TK_02. Główne uwarunkowania i kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego, miejsce sił zbrojnych (P_W02; P_U02; P_K01).
- uwarunkowania: polityczne, geopolityczne, militarne, ekonomiczne, społeczne
- szczególne znaczenie uwarunkowań militarnych
- siła, jako kryterium podstawowe bezpieczeństwa
- znaczenie rozwiązań kooperacyjnych w obszarze militarnym
TK_03. Wojny „stare” i „nowe”. Natura konfliktów zbrojnych, ich ewolucja do czasów współczesnych (P_W01; P_W04; P_U03; P_K01).
- tradycyjne konflikty zbrojne
- nowe zagrożenia militarne i niemilitarne, wymagające interwencji sił zbrojnych, czynniki je powodujące
- działania asymetryczne i nieregularne
TK_04. Współczesne i perspektywiczne zagrożenia dla bezpieczeństwa państw i regionów, przewidywane możliwości zapobiegania i przeciwdziałania (P_W04; P_U02; P_U03; P_K01).
- zbrojenia (handel bronią), a bezpieczeństwo na świecie
- globalizacja a przyszłość współpracy (sojuszy i organizacji), w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa
- dyplomacja wojskowa, znaczenie w systemie międzynarodowego bezpieczeństwa militarnego
TK_05. Sojusze wojskowe w systemie międzynarodowego bezpieczeństwa (P_W03; P_U04; P_K01).
- sojusze gwarantem bezpieczeństwa
- główne założenia NATO i WNP w zakresie bezpieczeństwa
międzynarodowego
- ewolucja celów strategicznych, nowe wyzwania i zadania
TK_06. Polityka bezpieczeństwa i obrony Unii Europejskiej, znaczenie czynnika militarnego (P_W03; P_W04; P_U05; P_K02).
- wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony UE
- operacje pokojowe Unii Europejskiej, znaczenie w regionalnym i międzynarodowym systemie bezpieczeństwa
TK_07. Działalność organizacji międzynarodowych na rzecz bezpieczeństwa w skali globalnej, rola czynników militarnych (P_W03; P_U03; P_U05; P_K02).
- Liga Narodów i ONZ w systemie międzynarodowego bezpieczeństwa
- cele militarne w polityce bezpieczeństwa OBWE
- bezpieczeństwo militarne wspólnoty międzynarodowej wyzwaniem dla ONZ i OBWE,
- procesy rozbrojeniowe
TK_08. Wojny w Afganistanie i Iraku. Kooperatywne działania militarne na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa (P_W04; P_U05; P_K02)
- interwencje militarne koalicji państw, ich znaczenie dla międzynarodowego
bezpieczeństwa
- uwarunkowania interwencji wojskowych
- doświadczenia i wnioski z obu konfliktów zbrojnych
- „naga siła” czy inne sposoby i metody wymuszania pokoju?
(ćwiczenia 2 godzinne)
TK_09. Przyczyny współczesnych wojen, warunki światowego pokoju (P_W04; P_U04; P_K01).
- analiza przyczyn współczesnych konfliktów zbrojnych
- racjonalistyczne wyjaśnienie wojen
- warunki światowego pokoju
TK_10. Nowe uwarunkowania międzynarodowego bezpieczeństwa militarnego (P_W02; P_U03; P_K02).
- dostęp do nowych technologii i uzbrojenia
- prywatyzacja sektora bezpieczeństwa w procesie globalizacji
- broń masowej zagłady – zagrożenia dla świata
TK_11. Ewolucja roli sił zbrojnych w obszarze bezpieczeństwa (P_W04; P_U02; P_K01).
- powody zanikania podziałów na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państw
- nowe zadania sił zbrojnych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego
- korygowanie współpracy międzyinstytucjonalnej
TK_12. Cywilna kontrola nad armią (P_W02; P_U05; P_K02);
- kryteria zapewnienia neutralności sił zbrojnych
- kontrola sił zbrojnych w państwach niedemokratycznych
- zamachy stanu (dyktatury), w aspekcie bezpieczeństwa międzynarodowego
TK_13. Rola operacji pokojowych (utrzymania, wymuszania pokoju) w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa (P_W03; P_U01; P_U02; P_U04; P_K02);
- początki operacji pokojowych
- operacje pokojowe koalicyjnym sposobem przywrócenia pokoju
- perspektywy operacji pokojowych
TK_14. Rola wielkich mocarstw w zapewnieniu międzynarodowego bezpieczeństwa, znaczenie możliwości militarnych. - mocarstwa a bezpieczeństwo światowe po II Wojnie Światowej (P_W01; P_W02; P_U01; P_U04; P_K01).
- rola broni jądrowej
- militarne prerogatywy bezpieczeństwa we współczesnych międzynarodowych realiach
TK_15 .Perspektywiczna rola sił zbrojnych w kształtowaniu systemu światowego bezpieczeństwa (P_W02; P_U05; P_K02).
- nowe zagrożenia, wymagające reagowania środkami militarnymi
- perspektywiczne zadania sił zbrojnych w strategiach bezpieczeństwa państw (na przykładzie Polski)
- postęp technologiczny, robotyzacja pola walki

Cele kształcenia

C1 – przekazanie studentom kompleksowej wiedzy o roli sił zbrojnych w zapewnieniu światowego bezpieczeństwa, jej ewolucji do czasów współczesnych oraz o aktualnych poglądach na ten temat C2 – przekazanie studentom wiedzy o współczesnych zagrożeniach i w obszarze międzynarodowego bezpieczeństwa, ich oddziaływaniu na strategie obronne państw oraz systemy bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego w aspekcie wyzwań dla sił zbrojnych C3 – ugruntowanie wiedzy słuchaczy o działalności sojuszy i organizacji międzynarodowych ukierunkowanej na zapewnienie bezpieczeństwa i pokoju na świecie, ich strategii zapobiegania konfliktom i regulacji w zakresie wykorzystania siły w celu zagwarantowania bezpieczeństwa. Wspólne przeanalizowanie roli siły militarnej w systemie międzynarodowego bezpieczeństwa C4 - zapoznanie studentów z przyczynami, przebiegiem i skutkami wybranych, współczesnych konfliktów zbrojnych, oraz doświadczeniami koalicji państw starających się zapewnić bezpieczeństwo na świecie z użyciem środków militarnych C5 – nauczenie studentów prawidłowej interpretacji zjawisk i procesów zachodzących w obszarze militarnym oraz właściwego wykorzystania posiadanej wiedzy w tym obszarze w celu opisu i interpretacji zmian w systemie bezpieczeństwa w skali regionalnej i międzynarodowej C6 – przygotowanie studentów do pracy w zespołach realizujących zadania w zakresie bezpieczeństwa, kierowania małymi zespołami, właściwego określania zadań i wskazywania środków i sposobów ich realizacji C7 – ugruntowanie świadomości w zakresie potrzeb uzupełniania i doskonalenia wiedzy i umiejętności w zależności od sytuacji w obszarze bezpieczeństwa, wykazywania się przedsiębiorczością i innowacyjnością

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Literatura i inne materiały do zajęć znajdują się w Bibliotece Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Należy również skorzystać z bezpłatnego dostępu do bazy: - Materiałów przesyłanych przez wykładowcę na adres e-mail grupy (dokumenty, informacje, wybrane slajdy z prezentacji multimedialnych); - Stron internetowych, adresy których podawane są przez wykładowcę w czasie wykładów i ćwiczeń; - Innych baz z dostępem do czasopism, monografii za pośrednictwem strony internetowej Biblioteki uniwersyteckiej UAM; - LEX OMEGA, za pośrednictwem strony internetowej Biblioteki Uniwersyteckiej.

Kierunek studiów

Bezpieczeństwo narodowe

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Metody podające: usystematyzowane wykłady informacyjne, praca z podręcznikiem, objaśnienie; Metody problemowe: wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, wytworzenie sytuacji; problemowej, formowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania, weryfikacja pomysłów rozwiązania sytuacji problemowych; Metoda aktywizująca: dyskusja związana z wykładem; Metody praktyczne: praca w podgrupach, prezentacje studentów na zadane tematy – realizowane w trakcie ćwiczeń; Metody oceniania formujące: pytania kontrolne, bieżąca ocena aktywności na zajęciach, ocena cząstkowa zleconych prac w czasie ćwiczeń, ocena wypracowanych rozwiązań i ich prezentowania.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Przedmiot kończy się zaliczeniem, ma 3 pkt. ECTS i jest prowadzony w formie 15h wykładu i 15 ćwiczeń. 1. Godziny zajęć z nauczycielem - 30h, w tym 15h wykładów i 15h ćwiczeń. 2. Przygotowanie do zajęć 10h. 3. Praca z materiałami źródłowymi 10h. 4. Przygotowanie pracy zaliczeniowej do ćwiczeń 20h. 5. Przygotowanie do egzaminu 20h.

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Ma podstawową wiedzę o społeczeństwie, państwie i prawie; Potrafi wyszukiwać informacje w różnych źródłach i opracowaniach; Ma potrzebę poszerzenia wiedzy o życiu społecznym i przekazywania jej innym; Rozumie znaczenie takiej wiedzy w pracy zawodowej.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2019/SL:

W cyklu 2024/SL:

W cyklu 2018/SL:

W cyklu 2020/SL:

Efekty kształcenia

Wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne:
P_W01 - zna historyczne i współczesne uwarunkowania kształtujące strategie obronne państw, zna relacje między narodowymi i międzynarodowymi determinantami środowiska bezpieczeństwa, ma wiedzę o znaczeniu teorii stosunków międzynarodowych w relacjach militarnych (K_W01; K_W02; K_W02; K_W04; K_W07; K_W09);
P_W02 - ma rozszerzoną wiedzę o roli i znaczeniu sił zbrojnych w zapewnieniu bezpieczeństwa na świecie, jej ewolucji do czasów nowożytnych oraz perspektywicznych wyzwaniach, zna główne uwarunkowania bezpieczeństwa międzynarodowego (K_W02; K_W06; K_W07; K_W09);
P_W03 - ma podstawową wiedzę o współczesnych sojuszach i organizacjach międzynarodowych, ich roli w zapewnieniu światowego bezpieczeństwa wszystkimi możliwymi środkami, do użycia sił zbrojnych włącznie (K_W06; K_W09; K_W12);
P_W04 - zna historyczne i współczesne przyczyny powstawania konfliktów zbrojnych. Zna oficjalnie prezentowane poglądy na temat przypuszczalnego, perspektywicznego rozwoju środowiska bezpieczeństwa i celowości zmian w strategiach wykorzystania czynnika militarnego dla zapewnienia bezpieczeństwa międzynarodowego (K_W06; K_W07; K_W09).
P_U01 - potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę teoretyczną do szczegółowego opisu zmian zachodzących w międzynarodowym środowisku bezpieczeństwa, ocenić zagrożenia z nich wynikające oraz sformułować własne opinie dobierając krytyczne dane i metody analizy (K_U01; K_U02; K_U03; K_U06; K_U08);
P_U02 - potrafi prawidłowo zinterpretować i wyjaśnić rolę sil zbrojnych w zapewnieniu międzynarodowego bezpieczeństwa (K_U03; K_U04; K_U07; K_U08);
P_U03 - potrafi omówić strategiczne wyzwania dla bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego, scharakteryzować zadania dla sił zbrojnych z nich wynikające, formułować własne opinie na ich temat oraz stawiać proste hipotezy badawcze i je weryfikować (K_U03; K_U05; K_U06; K_U07; K_U08);
P_U04 - umie prognozować i modelować złożone procesy zachodzące w systemach bezpieczeństwa państw i strategiach militarnych oraz ich praktyczne skutki obejmujące zjawiska z różnych obszarów życia społecznego z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi właściwych dla studiowanego kierunku studiów (K_U07; K_U08);
P_U05 - posiada umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy w różnych zakresach i formach, potrafi scharakteryzować strategiczne wyzwania dla bezpieczeństwa, ocenić ich skalę, krytycznie zinterpretować podejmowane militarne i niemilitarne działania i wskazać kierunki przeciwdziałania zagrożeniom dla pokoju, rozwoju i bezpieczeństwa (K_U07; K_U09 K_U14).
P_K01 - rozumie potrzebę poszerzania i aktualizowania wiedzy, umiejętności oraz kompetencji przez całe życie oraz jest przekonany do konieczności uczenia się innych osób (K_K01; K_K09; K_K12);
P_K02 - jest przygotowany do pracy w grupie, ma świadomość znaczenia pracy zespołowej dla realizacji celów w pracy zawodowej i działalności publicznej w zakresie bezpieczeństwa narodowego (K_K02; K_K05; K_K07);

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
Ćwiczenia: ocena prac zaliczeniowych do ćwiczeń (prezentacji, esejów, wypracowań, artykułów, na zadane - każdemu studentowi indywidualnie tematy), aktywności w dyskusji, odpowiedzi na pytania studentów po prezentacji (wybiórczo, dla chętnych, ocena merytoryczna przygotowanych prac zaliczeniowych prezentowanych grupie w czasie zajęć ćwiczeniowych, ocena wypracowanych rozwiązań i wniosków własnych).
Podsumowujące przedmiot – zaliczenie pisemne – test, pytania otwarte i zamknięte. Dodatkowo zaliczenie ustne (dla studentów z nieobecnością powyżej 20% na wykładach i ćwiczeniach), pytania z całości materiału.
Oceny:
5,0 – znakomita wiedza, bardzo dobrze opanowane umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
4,5 – pogłębiona wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
4,0 – dobra wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne.
3,5 – zadawalająca wiedza, wyuczone umiejętności oraz kompetencje personalne i społeczne.
3,0 – podstawowa wiedza, opanowane najważniejsze umiejętności oraz wykształcone podstawowe kompetencje personalne i społeczne.
2,0 – niezadawalająca wiedza, nieopanowane umiejętności oraz niewykształcone kompetencje personalne i społeczne.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1.Żurawski vel Grajewski Przemysław, Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wymiar militarny, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
2.Balcerowicz Bolesław, Siły zbrojne w stanie pokoju, kryzysu, wojny, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2010.
3.Hołyst Brunon, Bezpieczeństwo: ogólne problemy badawcze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
4.Majchrzak Dariusz, Bezpieczeństwo militarne Polski, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa, 2015.
5.Szczurek Tadeusz, Militarne i niemilitarne aspekty bezpieczeństwa Polski w Unii Europejskiej, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, 2014.
Literatura uzupełniająca:
6.Czaputowicz Jacek, Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2012.
7.Wołejszo Jarosław, Jakubczak Ryszard, red. Obronność Teoria i praktyka, Bellona, Warszawa 2013.
8.Turek Andrzej, Red. Mariusz Kubiak, red., Współczesne bezpieczeństwo militarne, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Warszawa 2012.
9.Ciupiński Andrzej, Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej geneza, rozwój, funkcjonowanie, Difin, Warszawa 2013.
10. Saba Zbigniew, Strategia: słownik terminów, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa, 2014.
11.Marczuk Karina Paulina, Bezpieczeństwo wewnętrzne państw członkowskich Unii Europejskiej: od bezpieczeństwa państwa do bezpieczeństwa ludzi, Warszawa 2012.
12.Żukrowska K, Gracik M, Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, SGH, Warszawa 2006.
13. Grodzki Jarosław, Problemy bezpieczeństwa Czech Polski i Węgier w kontekście poszerzenia NATO, Instytut Zachodni, Poznań 2011.
14. Nye Joseph, Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Wydawnictwo Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2009.
15. Ciupiński Andrzej, Malak Kazimierz, Bezpieczeństwo polityczne i wojskowe, Warszawa 2004.
16. Cziomer Erhard, Zyblikiewicz Lubomir, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, PWN, Warszawa 2005.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 14-BPS1IMBM11 w USOSweb