Obszary i formy pracy socjalnej 13-PSM3WOFP
Ogólna charakterystyka pracy socjalnej. Podstawowe zadania pracy socjalnej, jej historyczne źródła, nurty i kierunki– od dobroczynności i filantropii do profesjonalnej pomocy.
Teoretyczne podstawy pracy socjalnej - miejsce teorii pracy socjalnej w nauce; Związki pracy socjalnej z pedagogiką społeczną i innymi dziedzinami wiedzy
Uwarunkowania polityczne, społeczne i ekonomiczne świadczenia pracy socjalnej.
Aparat pojęciowy pracy socjalnej (opieka, pomoc, wsparcie, profilaktyka, kapitał ludzki, kapitał społeczny, empowerment, zasoby i potencjały…).
Warsztat pracy pracownika socjalnego (wywiad, obserwacja, wnioskowanie) Formy pracy socjalnej: Ratownictwo, opieka i pomoc.
Cele, zasady i modele pracy socjalnej.
Diagnozowanie i projektowanie w pracy socjalnej.
Podejście strategiczne do realizacji zadań polityki społecznej.
Superwizja jako metoda doskonalenia zawodowego pracowników socjalnych
Podejście ekologiczne w pracy socjalnej - człowiek w środowisku.
Praca z indywidualnym przypadkiem, praca z grupą.
Metody praktycznego zastosowania idei empowerment w pracy pracownika socjalnego.
Praca socjalna w środowisku lokalnym.
Streetworking jako przykład metody „outreach”.
Kontrakt socjalny-umowa z klientem.
Koncepcja Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach.
Interwencja kryzysowa jako forma pomocy i wsparcia społecznego.
Relacje interpersonalne w pracy z klientem i w pracy zespołowej.
Mediacja w pracy socjalnej.
Rozpoznawanie problemów socjalnych w rodzinie. Rodzaje zaburzeń funkcjonowania rodziny. Formy pomocy rodzinie.
Praca socjalna z osobami skazanymi.
Cele i zadania pracy socjalnej z seniorami.
Praca socjalna a trzeci sektor w Polsce.
Marginalizacja mniejszości narodowych i etnicznych- organizacja pomocy społecznej cudzoziemcom.
Podstawy i praktyka skutecznego poradnictwa socjalnego.
Problemy etycznej odpowiedzialności pracownika socjalnego.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2018/SZ: | W cyklu 2019/SZ: | W cyklu 2022/SZ: | W cyklu 2023/SZ: | W cyklu 2020/SZ: |
Efekty kształcenia
• Wykazuje związek pracy socjalnej z innymi dyscyplinami nauk.
• Zna i stosuje pojęcia i terminy związane z pracą socjalną
• Orientuje się w wiodących problemach społecznych
• Potrafi dokonać analizy problemów w społeczeństwie (także sytuacji jednostki i grupy)
• Potrafi omówić poszczególne etapy i metody pracy socjalnej.
• Dobiera metodę pracy socjalnej adekwatną do zaistniałego problemu
• rozumie role pracownika socjalnego i pomocy społecznej w społeczeństwie oraz orientuje się w instytucjonalnych formach i możliwościach pomocy społecznej
• zapobiega konfliktom i radzi
• sobie w sytuacjach konfliktowych;
• Rozumie etyczne aspekty zawodu i społecznej odpowiedzialności
Kryteria oceniania
-zna definicję pracy socjalnej
-zgodnie z obowiązującą ustawą wie co należy do zadań pracownika socjalnego
-omawia związek pracy socjalnej z innymi dyscyplinami nauk (socjologią, pedagogiką, szczególnie pedagogiką społeczną, psychologią, ekonomią, polityką społeczną…)
-Zna i stosuje pojęcia i terminy związane z pracą socjalną np. pedagogika społeczna, poradnictwo, praca z przypadkiem, praca społecznie użyteczna, pracownik socjalny, kompensacja…
-omawia główne problemy społeczne w skali kraju i Europy
-jest świadomy zagrożeń wynikających z dysfunkcjonalnych relacji jednostki i środowiska
- dokonuje analizy i oceny zjawisk, które powodują zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń
-potrafi udzielić informacji i wskazówek o możliwościach otrzymania świadczeń (lub innej pomocy) osobom, które tej pomocy potrzebują
-omawia najważniejsze formy pracy socjalnej (ratownictwo, opieka, pomoc, kompensacja)
-wymienia i omawia główne metody działania (indywidualnego przypadku, pracy socjalnej z grupą, organizacji społeczności)
-orientuje się w etapach postępowania w pracy socjalnej jako działalnością praktyczną
-wymienia i omawia główne metody działania (indywidualnego przypadku, pracy socjalnej z grupą, organizacji społeczności)
-dobiera metodę pracy socjalnej adekwatną do zaistniałego problemu (analiza hipotetycznych sytuacji)
-zna zadania pracownika socjalnego wynikające z Ustawy o Pomocy Społecznej oraz ustaw pokrewnych
- rozumie rolę pracownika jako profesjonalisty wzbogacającego zdolności ludzi do rozwiązywania problemów i korzystania z własnych zasobów rozwojowych
-orientuje się w instytucjonalnych formach i możliwościach pomocy społecznej
-wykorzystuje zasady komunikacji społecznej pozwalające na rozwiązanie określonej sytuacji problemowej
- wie na czym polegają zachowania etyczne i nieetyczne w działalności pracownika socjalnego
Literatura
• Brągiel J., Kurcz A., Pracownik socjalny. Wybrane problemy zawodu w okresie transformacji społecznej, Uniwersytet Opolski, 2002 ISBN 83-88796-92-5
• Granosik M., Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, Wyd. Śląsk, Katowice 2006, ISBN 978-83-7164-473-3
• Grzybek G., Etyczne podstawy pracy socjalnej, wyd. ATH, Bielsko-Biała 2007, ISBN 83-89086-49-2
• Grzybek G., Podstawy pracy socjalnej. Ujęcie antropologiczno-etyczne, wyd. ATH, Bielsko-Biała 2006, ISBN 83-89086-63-8
• Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2001, ISBN 83-7299-082-4
• Krzesińska-Żach B., Człowiek w sytuacji zagrożenia jako podmiot oddziaływań pracownika socjalnego, Trans Humana, 2006, ISBN 83-89190-66-4
• Lalak D., Pilch T., Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Żak Wydawnictwo Akademickie, 1999, ISBN 83-88149-12-1
• Piekut-Brodzka D., Kuczyńska-Kwapisz J., Pedagogika specjalna dla pracowników socjalnych, WAPS, 2004, ISBN 83-89600-00-5
• Sierpowska I., Prawo pomocy społecznej. Przepisy z wprowadzeniem, Wolters Kluwer Polska – OFICYNA, Kraków, 2007, ISBN 978-83-7526-054-0
• Kantowicz E.(red.), Koncepcje i praktyka działania społecznego w pracy socjalnej, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2011, ISBN 978-83-7299-706-7
• Orłowksa M., Malinowski L.(red.), Praca socjalna. W poszukiwaniu metod i narzędzi, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000, ISBN 83-88149-25-3
• Wódz Kazimierz, Pawlas-Czyż S. (red.) Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego, Toruń 2008, ISBN 978-83-89163-40-0
• Szczepkowski Jacek, Praca socjalna-Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach, Toruń 2010, ISBN 978-83-89163-78-3
• Trawkowska D., Pomoc społeczna wobec rodzin, Toruń 2011, ISBN 978-83-89163-87-5
• Kantowicz E., Praca socjalna w Europie, Olsztyn 2008, ISBN978-83-7299-579-7
• Kromolicka B., Praca socjalna w organizacjach pozarządowych, Toruń 2005, ISBN 83-89163-16-0
• Kanios A., Czechowska –Bieluga M., Praca socjalna. Kształcenie-działenie-konteksty, Kraków 2010, ISBN 202-156010-00-0
• Kwak A., Wyrwich-Hejduk E., W kręgu zagadnień pracy socjalnej, Warszawa 2012, ISBN 978-83-62828-00-5
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: